Tuổi thơ "dữ dội"
Những ngày này, xóm nhỏ ở xã An Thạnh Trung, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Ngoài “khối nghỉ hè” tại chỗ còn có “khối nghỉ hè” từ TPHCM, Bình Phước, Bình Dương, Cần Thơ, Kiên Giang... “tập kết” về đây với gần 20 đứa trẻ, cùng nhau chơi đuổi bắt, trèo cây, tắm sông...
Trong số đó, bé Mai Nguyễn Kiều Vy - học sinh lớp Bốn - dẫn 5 “đàn em” lớp Một, lớp Hai sục sạo khắp nơi, từ ra vườn, vớt lục bình ở sông về chơi trò bán bánh mì, đi hóng… nắng đến cắt... gối ngủ của bà ngoại lấy bông gòn làm “cút si” (squishy - loại đồ chơi có hình dạng mềm mại, độ co giãn cao).
 |
Tắm sông, nghịch nước... là những trò vui không thể thiếu của khối nghỉ hè khi về quê |
Mới đây, chị Mỹ Linh (huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang) đã gọi điện cho chị gái ở TPHCM dọa “ship” 2 cháu về nơi sản xuất vì “quậy nát nhà”. Chị Linh than: “Tôi đi bán hàng về mệt mà thấy nhà như bãi chiến trường: tụi nhỏ trộn một thau lớn bột, đường, dầu ăn, nước tương, nước mắm, trứng để… làm bánh. Bột, đường, dầu ăn… đổ tràn ra sàn nhà; dấu chân tụi nhỏ in khắp nơi, cả trên ghế, giường…
Trước đó, tụi nhỏ vặt trụi hoa hồng của bà ngoại và nhà hàng xóm đem về giã nhuyễn trộn với nước rửa chén để… bào chế nước hoa hồng rồi cất vào tủ lạnh. 3 đứa chơi trò nấu ăn, bật bếp gas lên rồi bỏ đi chơi, may mà tôi về kịp lúc… cái nồi cháy khét lẹt”.
Không phải ngẫu nhiên mà cụm từ “khối nghỉ hưu đòi trả khối nghỉ hè về nơi sản xuất” lại trở thành tâm điểm chú ý. Đây là thực tế nhiều gia đình đang trải qua: sự “quá tải” khi trông coi những đứa trẻ đầy năng lượng, có óc sáng tạo không giới hạn.
Chị Lê Hiền chia sẻ trong một group thảo luận về nghỉ hè: “Nhà mình có 2 em bé khối nghỉ hè, đứa 3 tuổi, đứa 5 tuổi. Bé lớn lấy miếng dán hạ sốt của bé nhỏ thả vào thau nước tắm làm slime (chất nhờn ma quái - một loại đồ chơi được nhiều trẻ yêu thích). Bé nhỏ thì lấy… băng vệ sinh của mẹ bỏ vào tủ lạnh. Muốn trầm cảm với 2 đứa. Mẹ lo nấu ăn, 2 bé ở trong phòng, nghe “im im là có điềm”, mẹ chạy vô thì muốn bể mũi bởi chai nước hoa xịn của mẹ được 2 anh em xịt như tắm vòi sen”.
 |
“Khối nghỉ hè” xem hát bội trong lễ Kỳ yên ở An Giang |
Không chỉ “sáng tạo” với đồ dùng trong nhà, “khối nghỉ hè” còn có những pha khiến cha mẹ, ông bà tá hỏa. Chị Ngọc Loan (huyện Long Khánh, tỉnh Đồng Nai) kể: “Ở quê chưa đầy 1 tuần, bé 4 tuổi đã biết giúp bà rửa… điện thoại trong chậu rửa chén. Hậu quả, mẹ mất hơn 3 triệu đồng tiền sửa điện thoại”.
Những câu chuyện đau tim với “khối nghỉ hè” diễn ra khắp nơi. Bé Đặng Trà My - 8 tuổi, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp - khiến gia đình vừa thương vừa cười ra nước mắt. Bà nội My kể: “Nó rủ 2 bạn khám tổ ong trong cây cột điện trước nhà, lấy nước đổ vô các lỗ trên cột điện - nơi đàn ong bay ra bay vô, rồi lấy lá cây nhét vào các lỗ. Sau đó, cả đám ghé mắt vào quan sát và bị ong “hun” mí mắt. May đó là ong ruồi nên chỉ bị sưng vài ngày rồi thôi, chớ gặp ong vò vẽ thì không biết sao luôn”.
Trái ngọt ngày hè
Bên cạnh những câu chuyện dở khóc dở cười về “khối nghỉ hè” gây “bão” trong mùa hè, nhiều phụ huynh cũng khoe những khoảnh khắc nhiều ý nghĩa của các bạn nhỏ. Tài khoản Chi Đỗ đã live stream cảnh mấy đứa trẻ đang rửa đống chén dĩa to và giới thiệu: “Khối nghỉ hè” không chỉ “báo” mà còn biết làm việc. Nhà chuẩn bị đám giỗ, soạn chén tô trong tủ ra rửa, năm nay “khối nghỉ hè” cân hết”.
 |
“Khối nghỉ hè” nhà chị Chi Đỗ “quậy đục nước” nhưng cũng làm việc hết mình |
Liên hệ với chị Chi, chị chia sẻ thêm: “Hè năm nào nhà tôi cũng có từ 8-10 đứa trẻ. Chúng bày bừa đồ chơi, rượt đuổi rầm rập, la hét inh ỏi không ai ngủ nghỉ được. Vậy mà năm nay, tuy vẫn nghịch nhưng bé lớn đã biết phụ việc và dạy các em, kể cả bé 5 tuổi, phơi đồ, lau nhà, rửa chén. Trẻ nghịch ngợm nhưng nếu người lớn dòm ngó, chỉ dạy thì vẫn chịu làm theo”.
Có lẽ định nghĩa về một kỳ nghỉ hè “đáng sợ” hay “đáng mong chờ” không nằm ở sự nghịch ngợm cố hữu của trẻ mà ở cách người lớn dẫn dắt chúng. Hè đã trở thành cơ hội cho trẻ được trải nghiệm, được vui chơi, được làm việc và quan trọng nhất là được lắng nghe những lời chỉ dẫn.
Mỗi hoạt động dù nhỏ trong mùa hè đều có thể ươm những hạt giống trách nhiệm, kỹ năng, tự lập. Để rồi khi vào năm học mới, phụ huynh không chỉ có thêm những kỷ niệm vui mà còn có cả những đứa trẻ ngoan ngoãn, trưởng thành thêm từng ngày.
Thùy Dương
Chìa khóa thuần phục “khối nghỉ hè” Trên các diễn đàn, hội nhóm, nhiều ý kiến cho rằng một trong các nguyên nhân khiến “khối nghỉ hè” quậy phá quá mức là vì người lớn không có kỷ luật và các con không có kỹ năng. Anh Phạm Bảo Quốc chia sẻ: “Con không ngoan và nghịch phá phần lớn do cha mẹ không rèn từ đầu. Con tôi còn nhỏ (1 bé sắp vào lớp Một, 1 bé 2 tuổi rưỡi) nhưng tôi luôn đề ra kỷ luật: con chơi xong phải tự dẹp đồ chơi, đồ của cha mẹ muốn mượn phải xin phép”. Chị Hoàng Quyên nhận định: “Con đi học cả ngày, tối lại đi học thêm nên không có kỹ năng sống. Hơn nữa, trẻ ngày nay được nuông chiều, thiếu tính kỷ luật nên hè là dịp các con “bung xõa”, làm ảnh hưởng đến người xung quanh”. Tập cho trẻ kỹ năng tự lập Việc trang bị cho trẻ kỹ năng ở một mình trong không gian đủ an toàn theo từng độ tuổi là rất quan trọng. Một số quốc gia quy định rõ độ tuổi trẻ được ở nhà một mình. Ví dụ ở Anh hay Canada, các văn bản hướng dẫn khuyến khích không nên để trẻ dưới 12 tuổi (Anh) hay 10 tuổi (Canada) ở nhà một mình vì cho rằng dưới độ tuổi này, trẻ không thể xoay xở trong một số tình huống khẩn cấp. Ở Mỹ, có sự dao động độ tuổi trong quy định của từng tiểu bang, cụ thể ở Kansas là 6 tuổi, Bắc Carolina là 8 tuổi, Tennessee là 10 tuổi, Connecticut là 12 tuổi, Illinois là 14 tuổi. Để đảm bảo thực hiện những quy định trên, phụ huynh và nhà trường cần có một lộ trình trang bị kiến thức chăm sóc bản thân và kiến thức ứng phó trong những tình huống cơ bản cho trẻ. Bên cạnh đó, để đảm bảo trẻ có được sự đồng hành tốt nhất trong quá trình chuẩn bị, rèn luyện kỹ năng tự lập, cần có sự hỗ trợ từ phụ huynh với các chính sách khuyến khích nên có một phụ huynh chọn công việc linh hoạt thời gian để ở cạnh con. Chúng ta cần nhìn một cách toàn diện như vậy mới tháo được nút thắt của những bài toán khá đau đầu từ “khối nghỉ hè”. Nguyễn Như Quỳnh - chuyên viên tham vấn tâm lý, thành viên Hội Tâm lý trị liệu Việt Nam |