Thế hệ Z và xu hướng tiêu dùng tự sướng

Chưa đủ tiền mua nhà nhưng dư tiền mua niềm vui

Làm việc tại một studio chụp ảnh, mức lương không quá cao nhưng Facebook của Trang Minh (25 tuổi, ngụ TPHCM) khiến nhiều người không khỏi ngưỡng mộ bởi loạt hình ảnh du lịch vui tươi, những món quà cô tự thưởng bản thân vào những dịp đặc biệt.

Trước dịch COVID-19, Trang Minh rất khắt khe với bản thân. Cô chi tiêu chắt bóp và đặt cho mình những mục tiêu lớn. Đôi khi, cô tự gây áp lực với chính mình đến nỗi không dám về nhà vì chưa đạt được thành tựu to lớn. Thế nhưng, sau dịch, quá nhiều sự mất mát bất ngờ khiến cô nhận ra của cải vật chất không phải mục tiêu cao nhất mà sức khỏe, tinh thần tốt mới là điều vô giá.

Trang Minh luôn biết cách chăm sóc bản thân và các mối quan hệ xung quanh. Trong tuần, cô dành thời gian hò hẹn bạn bè. Tầm 1-2 tháng, cô tự thưởng cho mình một chuyến du lịch tại Vũng Tàu, Phan Thiết, Đà Lạt… cùng bạn bè và gia đình.

“Vừa tạo vật chất vừa khỏe mạnh tinh thần là điều tôi hướng đến. Sau mỗi chuyến đi ngắn, tôi cảm thấy được hồi phục để tiếp tục làm việc” - Trang Minh nói.

Sơn Trang không ngại tốn kém khi tham gia các workshop, hoạt động chữa lành cho tâm hồn thoải mái - Ảnh do nhân vật cung cấp

Kinh tế tự thưởng cũng là xu thế Sơn Trang (26 tuổi, ngụ TPHCM) theo đuổi. “Tôi có những mục tiêu nhỏ, nhiều khi rất nhỏ. Khi đạt được chúng, tôi sẽ mua một vài món đồ không quá đắt để thưởng cho bản thân. Ví dụ như khi được tăng lương, hoàn thành một dự án, tôi thường mua túi, son hoặc váy và không cảm thấy thế là hoang phí” - Sơn Trang kể.

Sơn Trang vẫn có những mục tiêu dài hạn như mua nhà, xe xịn nhưng không quá đặt nặng áp lực phải tiết kiệm kham khổ, cắt bỏ nhiều khoản chi tiêu để dồn vào mục tiêu đó. Không riêng Sơn Trang mà bạn bè cô cũng theo đuổi xu hướng này.

“Lúc trào lưu xé túi mù thịnh hành, bạn tôi sẵn sàng bỏ ra vài triệu đồng mỗi lần mua để tận hưởng cảm giác hồi hộp, vui vẻ khi sở hữu những loại thú bông độc đáo. Một người bạn khác của tôi sẵn sàng chi nửa tháng lương để “đu” thần tượng, mua vé xem show ca nhạc. Từ Chị đẹp đạp gió rẽ sóng đến Anh trai say hi, Em xinh say hi…, bạn ấy không bỏ sót show nào” - Sơn Trang kể.

Tự thưởng không đồng nghĩa bỏ bê tương lai

Thấy con gái thường xuyên mua quần áo, mỹ phẩm, túi xách mỗi khi được thưởng hoặc có việc vui, chị Kim Phượng (ngụ tỉnh Cà Mau) cảm thấy… xót tiền thay con. Chị thường góp ý, trách con phung phí, không biết tiết kiệm cho tương lai.

Chị tâm sự: “Thời trước nghèo khó, nhờ tiết kiệm, chắt bóp từng đồng, về sau gia đình tôi mới khấm khá hơn. Tôi muốn con phải như vậy. Cho đến khi đứa con gái út học lớp Ba nói với tôi: “Mẹ ơi, con thấy bạn Nga năm học nào bạn ấy cũng có đồ mới, còn con toàn mặc lại đồ cũ”, tôi thấy thương con lắm. Từ đó, tôi không còn quá khắt khe khi con cái mua sắm, miễn mua bằng tiền mình, đừng mượn nợ”.

Tự thưởng cho bản thân những chuyến du lịch hoặc những món quà là cách Trang Minh (phải) chăm sóc sức khỏe tinh thần - Ảnh do nhân vật cung cấp

Con gái lớn của chị Kim Phượng làm việc tại TPHCM nên thuê nhà để ở. Ngoài việc mua sắm tự thưởng cho bản thân, con chị rất thích mua đồ trang trí nhà cửa. Ban đầu, chị cũng ngăn cản vì thấy lãng phí. Chị muốn con thay vì tốn tiền làm đẹp nhà thuê thì dành dụm để mua nhà riêng.

“Khi tôi trách, con tôi nói rằng việc làm đẹp không gian sống là cần thiết, giúp con cảm thấy thoải mái, vui vẻ, có cảm hứng làm việc hơn. Theo con, chẳng lẽ chưa mua được nhà là không được sống trong không gian sạch đẹp.

Tôi thấy nhiều khi không thể áp đặt suy nghĩ của mình lên bọn trẻ. Mỗi thời mỗi khác, miễn sao con cảm thấy thoải mái và sống tích cực là được” - chị Kim Phượng chia sẻ.
Còn Hoàng Uyên (24 tuổi, ngụ TPHCM) từng chứng kiến cảnh bà mình tằn tiện và rất thương bà. Dù gia đình đã khấm khá, bà vẫn giữ nếp sống tiết kiệm chi li đến tận cuối đời mà không kịp tận hưởng thành quả lao động một cách trọn vẹn.

Quyết tâm không để mình sống cực khổ như bà, Hoàng Uyên đặt ra một triết lý sống khác. Trong bảng cân đối tài chính cá nhân, bên cạnh các khoản cố định như tiền nhà, tiền xăng, sinh hoạt phí, tiết kiệm…, cô dành riêng một khoản gọi là “chi phí yêu bản thân”. Khoản phí ấy được cô sử dụng cho những sở thích cá nhân, những chuyến du lịch chữa lành hoặc những món quà yêu thích. Theo Hoàng Uyên, nếu cứ đợi khi giàu, mua được nhà, có xe sang rồi mới thả lỏng tận hưởng, đi du lịch thì biết đến khi nào. Có khi lúc đó chúng ta không còn đủ sức khỏe mà vui chơi.

Theo Hoàng Uyên, để nuông chiều bản thân lâu dài, cô phải cân đo tài chính khéo léo. Nếu tháng nào “yêu bản thân” hơi lố, tháng sau đó cô sẽ giảm bớt chi tiêu, dành cho mình những món quà tiết kiệm hơn để không ảnh hưởng đến các nhu cầu khác.

Còn Trang Minh luôn tâm huyết: “Nghĩ đến tương lai nhưng phải sống cho hiện tại, sống là không trì hoãn. Chính chúng ta cũng cần động viên bản thân, vui với những cột mốc nhỏ, như vậy mới có thêm động lực cho những mục tiêu lớn”.

Nhã Chân