Chiếc loa phường trở lại

Tôi sinh ra và lớn lên đã thấy chiếc loa phường ở đầu xóm. Được gọi là “chiếc loa phường” do phường, xã lắp đặt để chuyển tải những nội dung chính quyền muốn thông tin đến người dân. 

Mỗi sáng, tôi hay bị đánh thức bởi tiếng loa, khi là những thông tin cần biết, khi là bài hát ngợi ca cuộc sống đầy phấn chấn có lẽ để gây hứng khởi cho mọi người bắt đầu ngày mới.

Thời bao cấp, cuộc sống còn khó khăn, thiếu thốn trăm bề, các phương tiện thông tin, giải trí chưa phong phú, hiện đại như bây giờ nên chiếc loa phường mặc nhiên đồng hành và thân thuộc với mọi người. 

Có một dạo, tôi đọc được những bài viết bài “chê” chiếc loa phường, cho rằng đó là một thiết bị lạc hậu, lỗi thời đầy phiền toái, cần loại bỏ khỏi thời đại công nghệ thông tin. Thế nhưng, giữa thời điểm cả nước căng mình chống dịch, ở nhiều nơi chiếc loa phường đã trở lại và lợi hại hơn xưa. 

Ảnh minh họa

Như nơi tôi ở, chiếc loa phường phát huy công năng rất hữu dụng qua giọng đọc nhẹ nhàng, quen thuộc của cô phát thanh viên để thông báo đến mọi người từ lịch tiêm vắc-xin, cách đăng ký mua giùm lương thực thực phẩm, thời gian mua hàng ở siêu thị, thủ tục giải quyết các chính sách an sinh xã hội, những bài hát, bài đọc tuyên truyền về các biện pháp phòng, chống dịch…

Những ngày ở nhà làm việc cũng là để tránh dịch trong thời gian xã hội giãn cách, tôi bắt đầu có thói quen lắng nghe thông tin mỗi khi nghe tiếng “rẹc rẹc” từ chiếc loa gần nhà. 

Nhờ vậy tôi biết được nhiều thông tin hữu ích để phổ biến lại cho người thân, bạn bè vì không phải ai cũng được nghe đúng lúc, cũng như không phải ai cũng có thể truy cập vào cổng thông tin chung của phường trên các trang web, nhóm chung trên mạng xã hội.

Có lẽ, ít có vật dụng nào trải qua năm tháng để cùng tồn tại với cuộc sống của người dân lâu dài và bền vững như chiếc loa phường, dù có lúc chiếc loa bị yêu cầu khai tử như một loại ô nhiễm tiếng ồn. 

Trong giai đoạn “ai ở đâu, ở yên đấy”, chiếc loa là phương tiện có thể cùng lúc truyền đến số đông những thông tin cần thiết, khẩn cấp. Loa phường rất hữu ích với những người lớn tuổi, những ai không có điều kiện hay không thể tiếp cận thông tin thời sự xã hội theo cách hiện đại (nhất là những người ở vùng sâu, vùng xa).

Được cập nhật thông tin theo cách truyền thống, họ thấy mình không bị bỏ lại phía sau giữa biển thông tin cuồn cuộn và thấy người dân luôn được chính quyền quan tâm từ chuyện an sinh, sức khỏe đến trật tự trị an. 

Từng đi thăm vài nước được cho là năng động, “giàu có” nhất nhì trên thế giới, tôi không khỏi trầm trồ, ngưỡng mộ trước sự quy củ, hiện đại của họ trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng cũng như các phương tiện thông tin đại chúng.

Nhưng chỉ khi nghe tiếng loa phường vang vang cất lên giữa phố xá “tháng ngày này, đất nước ơi, tổ quốc của chúng tôi…”(*), tôi mới lại tìm thấy cảm giác ấm áp khi đi giữa quê nhà, cái cảm giác gần gũi, thân thuộc mà chỉ khi “về tắm ao ta” mới có. 

Lê Thị Ngọc Vi 

(*): Lời bài hát Giai điệu tổ quốc của nhạc sĩ Trần Tiến