Chỉ đường cho huơu: Bạn gái nghiện tin độc hại trên mạng

Bạn gái con tên Mai, học năm nhất đại học, thường xuyên xem thông tin tiêu cực, nhất là trên mạng xã hội. Mai tiếp cận với tần suất ngày một dầy và nội dung thêm nặng đô. Mai ở cấp III rất vui vẻ, năng động; lên đại học dần buồn chán, căng thẳng, hay cáu gắt vô cớ.

Hẹn hò nhau, thay vì Mai kể về bài học hay câu chuyện ước mơ như trước kia, giờ lại chỉ thao thao bất tuyệt về những vụ đánh ghen, ganh đua trong giới showbiz, những hội nhóm toxic, những trào lưu “nói là làm” cực đoan, nguy hiểm… Con góp ý Mai hạn chế xem thì Mai phản ứng: “Anh chẳng hiểu gì cả, thế giới người ta đang sống như thế”. Cũng có khi Mai tự ý thức mình là một con nghiện thông tin độc hại, muốn cai bớt nhưng con không biết làm sao để giúp Mai.

Giác V. (TPHCM)

Bạn gái nghiện thông tin tiêu cực trên mạng xã hội - Ảnh minh họa được tạo bởi AI

Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà mạng xã hội được ví như một món ăn tinh thần. Nhưng nếu không biết chọn lọc, nó sẽ trở thành độc dược tàn phá tâm trí.

Các nền tảng mạng xã hội được thiết kế để gây nghiện. Thuật toán sẽ liên tục đẩy đến mắt người xem những nội dung tương tự những gì mình đã xem. Nếu chúng ta vô tình xem một video tiêu cực, hệ thống sẽ mặc định ta thích nó và bao vây ta bằng hàng ngàn nội dung tối sầm khác.

Theo cơ chế tập nhiễm, khi tiếp xúc quá nhiều với bạo lực, lối sống yếm thế, bi quan hay sự ích kỷ, thực dụng, não bộ sẽ dần coi đó là chuẩn mực. Điều này lý giải một phần tại sao Mai cảm thấy thế giới thực tại trở nên nhàm chán và bắt đầu có những phản ứng gay gắt với con khi con góp ý. Người xem thông tin tiêu cực, độc hại quá nhiều đang dần đánh mất bộ lọc kinh nghiệm ngoài đời thực và để cho nhóm bạn ảo chi phối nhận thức của mình, trong khi gia đình và người thân thiết chỉ còn chiếm tỉ lệ rất nhỏ.

Việc Mai thức khuya lướt mạng mà lại tiếp cận đậm đặc nội dung đen xám không chỉ gây quầng thâm ở mắt. Nó có thể dẫn đến những rối loạn tâm sinh lý, giảm sút sức khỏe tâm thần. Người trẻ sẽ thấy mình khó tập trung vào bài vở, trí nhớ suy giảm vì não bộ luôn trong trạng thái đói thông tin ngắn và sốc. Ngoài ra, điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chuyện tình cảm. Nó khiến yêu mất vui, khiến con cảm thấy ái ngại, giảm hào hứng khi tiếp cận Mai, sợi dây kết nối dần bị đứt gãy. Yêu là tiếp năng lượng tích cực cho nhau.

Mai nên làm gì và con giúp Mai bằng cách nào? Thời công nghệ số, người trẻ không thể khóa mạng xã hội, tẩy chay internet vì đó là công cụ để hỗ trợ học tập, kết nối bạn bè và làm việc. Vấn đề là cách sử dụng thông minh, cân bằng và nắm thế làm chủ công nghệ.

Điều đáng mừng là cũng có lúc Mai ý thức mình đang lún sâu vào vũng bùn thông tin ảo độc hại, tiêu cực. Con có thể giúp Mai “thải độc” và thiết lập tâm thế mới khi đối diện màn hình phẳng.

Con cần giúp Mai thiết lập giờ giới nghiêm kỹ thuật số. Khuyến khích Mai tắt toàn bộ thông báo sau 10 giờ tối. Thay vì cầm điện thoại, hãy thử đọc một cuốn sách hoặc viết nhật ký. Điều này giúp não bộ được nghỉ ngơi thực sự.

Hãy thanh lọc danh sách theo dõi, mạnh tay unfollow hoặc block những trang tin rác, những hội nhóm toxic và thay thế bằng những kênh về kỹ năng sống, ngoại ngữ hoặc sở thích lành mạnh, ngập tràn cảm hứng sống.

Người trẻ nên tập xây dựng bức tường thành ý thức. Mỗi khi định nhấn like hay chia sẻ một thông tin gây sốc, hãy dừng lại 3 giây và tự hỏi: “Thông tin này có ích gì cho mình không? Nó có đúng sự thật không?”. Như thế, chúng ta sẽ không bao giờ trở thành tín đồ ngu muội của những trào lưu vô nghĩa.

Hãy thiết kế thời gian biểu ưu tiên tương tác thực. Con cùng Mai tham gia các hoạt động ngoại khóa, thể thao hoặc đơn giản là đi dạo công viên. Cái điện thoại khi đó sẽ chỉ có công năng duy nhất là chụp những bức ảnh sống động, lãng mạn, tươi màu của 2 đứa; chứ không truyền tải những tin tức cướp giết hiếp hay cuộc sống bế tắc, xô bồ.

Trường hợp lạm dụng thiết bị điện tử, thông tin mạng độc hại mức độ cao, nên đưa đi gặp chuyên gia trực tiếp tham vấn, trị liệu.

Đừng để thế giới ảo ăn mòn sức khỏe thật và những giá trị đẹp đẽ nhân văn ấp ủ ở ngưỡng cửa vào đời. Hãy là những người sử dụng mạng xã hội thông minh để biến nó thành bàn đạp cho tương lai, chứ không phải cái hố sâu của sự hoài nghi, chán nản hay gieo trồng ý nghĩ cuộc sống này thật đáng sợ. Đừng để mình phờ phạc vì những ảo vọng trên màn hình, những drama giật gân, ghê rợn mà đánh mất đi khu vườn tâm trí trong mát, bình an và những mối quan hệ tin cậy, ấm áp, vui vầy.

Bác sĩ Hoa Tiêu