Hè xanh cùng con

Người lớn cần cho trẻ gần gũi, hòa mình cùng các hoạt động ngoài trời để có “mùa hè xanh” đầy ý nghĩa - Ảnh: TV

“Cùng con” thay vì “cho con”

Trên nhóm mạng xã hội, mẹ Mít Giòn kể cậu con trai 10 tuổi của chị có thói quen tiện tay vứt rác (giấy gói, chai nhựa, vỏ hộp sữa…) ở bất cứ đâu dù đang ở nhà, nơi công cộng hay trên đường đến trường. Dù được mẹ nhắc nhở nhiều lần nhưng con gần như chẳng thay đổi. Không chỉ vậy, cậu bé thường “quên” tắt quạt và ti vi khi không sử dụng, cứ để vòi nước chảy khi đánh răng…

Những tưởng chuyện chỉ có ở nhà mình, chị Mít Giòn bất ngờ khi nhiều cha mẹ khác “khai” ra hàng loạt hành vi tương tự. Mẹ Tép kể 2 con gái chị nghiện gà rán, hamburger, pizza và snack, mỗi ngày thải ra cả chục bao bì nhựa, hộp xốp, túi ni lông trong… phòng ngủ. Mỗi lần dọn phòng, chị thường lôi ra nhiều mẩu thức ăn bị bỏ dở, ôi thiu, mốc meo… Còn con trai mẹ Tít cứ thẳng tay vứt bỏ đồ đạc còn dùng được và nằng nặc đòi mua đồ mới.

Vứt rác bừa bãi, xài điện nước xả láng, lãng phí thức ăn… là những hành vi chưa sống xanh phổ biến của con trẻ. Để cải thiện, vào dịp hè, cha mẹ ở đô thị thường cho con tham gia dã ngoại, về quê, du lịch gia đình… Có thể thấy hoạt động hè xanh cho trẻ hiện còn đơn điệu, chỉ giúp trẻ thay đổi chút ít nhận thức về môi trường sống chứ chưa thay đổi hành vi hướng tới lối sống tích cực. Vì vậy, rất cần cha mẹ xắn tay áo tham gia cùng con.

Đầu tiên, cha mẹ cần nắm chắc triết lý sống xanh (green lifestyle) như là cách sống chú trọng bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Các hoạt động sống xanh nhắm tới tiết kiệm năng lượng, giảm rác thải, tăng tái chế, ưu tiên sản phẩm thân thiện môi trường. Với trẻ em, lối sống xanh không chỉ dừng ở việc tiếp thu kiến thức mà cần thực hành để xây dựng hành vi tích cực bền vững.

Bước tiếp theo, thay vì tự quyết định, cha mẹ nên cùng con bàn bạc xây dựng kế hoạch hè xanh. Khi được tham gia, trẻ sẽ cảm thấy có trách nhiệm, hào hứng với ý tưởng của mình, thay vì cảm giác bị ép buộc. Đó cũng là cách rèn cho trẻ tính chủ động, sáng tạo, kỹ năng lập kế hoạch. Nếu con còn quá nhỏ hoặc chưa sẵn sàng tham gia, cha mẹ có thể gợi ý một số hoạt động rồi cho con lựa chọn hoặc thêm bớt món nào trong số đó.

Từ hè xanh đến sống xanh

Trên cơ sở triết lý sống xanh, một nhóm chuyên gia thực hành lối sống tích cực gợi ý cha mẹ tham khảo 6 nhóm hoạt động hè xanh như sau:

1. Khám phá thiên nhiên. Cùng trẻ đến công viên, vườn thực vật, rừng cây, bãi biển. Khuyến khích con quan sát cây cối, động vật rồi ghi chép lại hoặc vẽ tranh. Hoạt động này giúp trẻ gần gũi với thiên nhiên, rèn luyện khả năng quan sát và tư duy sáng tạo.

2. Trồng cây, làm vườn. Cùng trẻ trồng những loại rau củ đơn giản hoặc chăm sóc cây cảnh tại nhà. Việc tưới nước, theo dõi cây lớn lên từng ngày sẽ giúp trẻ hiểu giá trị của sức lao động và rèn tính kiên nhẫn. Ngoài ra, trẻ còn có thêm kiến thức về sinh học, môi trường, nguồn thực phẩm sạch.

3. Tái chế và sáng tạo. Cùng trẻ “hô biến” những vật dụng cũ (vỏ chai, giấy bìa, lon thiếc…) thành đồ chơi, đồ trang trí, đồ dùng học tập như chậu hoa mini, ống đựng bút, tranh ghép… Đây là hoạt động vừa kích thích sự sáng tạo vừa dạy trẻ cách tái chế để giảm thiểu rác thải.

4. Tiết kiệm nước, năng lượng. Hướng dẫn trẻ thực hiện các thói quen tốt: tắt đèn khi ra khỏi phòng, tận dụng ánh sáng tự nhiên, tiết kiệm nước khi đánh răng… Cha mẹ cần khen ngợi khi con thực hiện ngày càng tốt hơn.

5. Ăn uống xanh. Cả nhà cùng ăn nhiều rau quả, tránh thức ăn nhanh và đồ uống có gas. Cùng nấu món từ thực phẩm tươi sạch, hạn chế sử dụng đồ đóng gói. Đây là cơ hội để trẻ học về dinh dưỡng, đồng thời rèn thói quen ăn uống tốt cho sức khỏe và môi trường.

6. Di chuyển xanh, vận động ngoài trời. Thay vì di chuyển bằng ô tô hoặc xe máy, hãy khuyến khích trẻ đi bộ, đạp xe để rèn luyện sức khỏe. Tổ chức các buổi dã ngoại gần nhà, cắm trại hoặc chơi các trò vận động ngoài trời.

Tùy độ tuổi, sức khỏe, sở thích của con và quỹ thời gian của mình mà cha mẹ cùng con lựa chọn “thực đơn hè xanh” với cường độ, tần suất phù hợp. Cần lưu ý hoạt động quá dày đặc sẽ khiến trẻ mệt mỏi, mất hứng thú. Đặc biệt cần chú trọng yếu tố an toàn cho con. Các hoạt động hè xanh cần tiếp tục được duy trì trong cuộc sống hằng ngày thành thói quen sống xanh tích cực.

Huỳnh Thanh Bình (Hội quán Nếp Nhà)