Cơm ở “quán ông ngoại”

Rất nhiều lần má kể, vườn nhà ngày xưa là miếng đất trũng hoang, ba má dành dụm cả chục năm mới mua được. Ba đào một cái ao để có đất đắp gò cao xây nhà. Ngày đi làm, tối về hai vợ chồng khiêng đất lấp nền, mỗi năm tu bổ một ít mới được cơ ngơi này. Ba đứa con trưởng thành, lập gia đình sống riêng. Cuộc sống bận rộn, có khi vài tháng mấy anh em mới hẹn nhau về nhà. Lần nào con cái tụ họp, má cũng nấu cho con cháu những bữa cơm với rau trái thịt cá sẵn có trong vườn.

Ba má nuôi trồng mọi thứ theo cách rất tự nhiên. Ba xây cái hầm khổng lồ chứa nước mưa, đặt vào đó một chiếc máy bơm, nóc hầm được phủ tự nhiên bằng vườn rau. Quanh năm, rau trái cây trồng trong vườn được bón phân chuồng tự ủ và phun tưới hoàn toàn bằng nước mưa. Đàn gà đông đúc lớn nhỏ tự do bay nhảy cả ngày ở cánh đồng sau nhà. Mỗi sớm chiều đều đặn, chúng được ba tôi nuôi bằng bắp xay và lúa. Gà ăn bắp lúc nào da thịt cũng vàng rộm, khi nấu nướng cho hương vị ngọt thơm. 

Ảnh minh họa

Ao cá của ba cũng có nét riêng. Ao nhỏ thôi nhưng ba chọn nuôi nhiều loại cá ngon như tra, chim trắng, trê vàng… Cá ăn cơm gạo lứt má nấu, thêm trùn quế ba nuôi bằng rác nhà bếp. Hôm nào rảnh, ba vớt cả ốc bươu vàng ngoài đồng về cho chúng “đổi vị”. Được nuôi bằng thức ăn chọn lọc nên thịt cá gần như trong suốt, dẻo thơm. 

Gần đây, ba tập xài mạng xã hội, quen được những người bạn cùng yêu thích làm vườn sinh học. Họ hướng dẫn ba nuôi heo bằng rau thơm, cám gạo tự nhiên và cá khô. 

Bạn ba nói heo ăn các loại rau mùi lâu ngày thịt chúng cũng sẽ có hương vị lạ. Hai con heo nhỏ như hai cái máy nghiền, đều đặn ngốn rau thơm mỗi ngày. Vậy là má sẽ hết than rau đầy vườn mà không người ăn. Ba dự định cuối năm mổ heo chia thịt cho người thân, hàng xóm. Ai cũng háo hức chờ xem thịt con heo ăn húng quế diếp cá có hương vị như thế nào.

Con cháu ở xa, nhà chỉ còn “hai ông bà già” nhưng ba má luôn bận rộn với những công việc như thế, từ sáng sớm đến tối mịt. Hai người đều nói còn sống là còn làm. Đam mê và bận bịu khiến ba má không thấy đang già đi. Thỉnh thoảng má gom mớ trứng, rau trái, thịt thêm mấy con gà đông lạnh rồi gửi cho các con. Nhưng điều ba anh em đặc biệt thích là những bữa cơm má nấu tại nhà. Vẫn giữ truyền thống cũ, nhà tôi thường dọn mâm cơm ngoài vườn, gần bờ ao, dưới tán những cây xoài cổ thụ. Ở đó nhiều gió và mát rượi, bất chấp ánh mặt trời mọi hướng trong ngày. 

Ảnh minh họa

Từ khi có mấy đứa cháu, ba cho xây thêm nền cao ở đó, lợp mái che, dựng lan can chắn bờ ao phòng bọn trẻ ham chơi té ngã. Đám cháu hồn nhiên gọi đó là “quán ông ngoại”, “quán ông nội”. Chơi chán, cả đám được bà cho những bữa ăn lạ miệng khiến đứa nào cũng căng bụng. Từ những món ăn thơm ngon mẹ chăm chút đến những bữa cơm vội chỉ có nước tương nước mắm vẫn đong đầy hương vị trong ký ức chúng tôi.

Nay ba má đã già yếu, không còn đủ sức để làm vườn nhiều nữa. Mọi thứ thu hẹp dần. Cá trong ao đành ăn thực phẩm công nghiệp. Phần lớn diện tích đất được phủ các giống cây ăn trái cho đỡ công chăm sóc. Vườn nhà mất đi nhiều hương vị, hầm nước mưa lúc nào cũng đầy ắp vì ít được bơm tưới. Cơm nhà của má vẫn thế, nhưng sao có một chút nao nao. 

Việt Quỳnh