PNO - 3 nhà khoa học đoạt Giải thưởng Nobel Vật lý năm 2021 cho các nghiên cứu của họ về những hiện tượng hỗn loạn và có vẻ ngẫu nhiên.
Các hệ thống phức tạp, đặc trưng bởi tính ngẫu nhiên và rối loạn - giải thưởng Nobel Vật lý năm 2021 công nhận các phương pháp mới để mô tả và dự đoán thay đổi lâu dài của các hệ thống này.
Trong đó, nhà khí tượng học Syukuro Manabe (Đại học Princeton, Mỹ), nhà hải dương học và điều biến khí hậu Klaus Hasselmann (Viện Khí tượng Max Planck, Đức) sẽ chia nhau một nửa giải thưởng Nobel Vật lý 2021. Họ đã đặt nền tảng kiến thức của nhân loại về khí hậu Trái đất và cách loài người ảnh hưởng đến nó.
Một nửa giải thưởng còn lại thuộc về giáo sư Giorgio Parisi (Đại học Sapienza, Ý), đã đem đến những đóng góp mang tính cách mạng đối với lý thuyết về các vật liệu bị xáo trộn và các quá trình ngẫu nhiên.
 |
| 3 nhà khoa học từ Mỹ, Đức và Ý cùng chia nhau giải Nobel Vật lý 2021 |
Một hệ thống phức tạp có tầm quan trọng thiết yếu đối với loài người là khí hậu Trái đất. Syukuro Manabe đã chứng minh mức độ tăng carbon dioxide trong khí quyển dẫn đến nhiệt độ bề mặt Trái đất tăng lên như thế nào.
Vào những năm 1960, ông đã dẫn đầu trong nghiên cứ sự phát triển của các mô hình vật lý về khí hậu Trái đất và là người đầu tiên khám phá sự tương tác giữa cân bằng bức xạ và sự vận chuyển thẳng đứng của các khối khí. Công việc của ông đã đặt nền móng cho sự phát triển của các mô hình khí hậu hiện nay.
Khoảng 10 năm sau, Klaus Hasselmann đã tạo ra một mô hình liên kết thời tiết và khí hậu với nhau, do đó trả lời câu hỏi tại sao các mô hình khí hậu có thể đáng tin cậy mặc dù thời tiết luôn thay đổi và hỗn loạn.
Ông Hasselmann cũng phát triển các phương pháp xác định các tín hiệu cụ thể, chỉ dấu, mà các hiện tượng tự nhiên và hoạt động của con người đều in dấu trong khí hậu. Các phương pháp của ông đã được sử dụng để chứng minh rằng nhiệt độ tăng lên trong khí quyển là do con người thải ra khí cacbonic.
Vào khoảng năm 1980, Giorgio Parisi đã phát hiện ra các mẫu ẩn trong các vật liệu phức tạp bị xáo trộn. Khám phá của ông là một trong những đóng góp quan trọng nhất cho lý thuyết về hệ thống phức tạp. Chúng giúp chúng ta có thể hiểu và mô tả nhiều vật liệu và hiện tượng khác nhau theo cách dường như hoàn toàn ngẫu nhiên, không chỉ trong vật lý mà còn trong các lĩnh vực khác, chẳng hạn như toán học, sinh học, khoa học thần kinh và học máy.
Thors Hans Hansson, chủ tịch Ủy ban Nobel Vật lý phát biểu: “Những khám phá được công nhận trong năm nay chứng minh rằng kiến thức của chúng ta về khí hậu dựa trên một nền tảng khoa học vững chắc, dựa trên sự phân tích chặt chẽ các quan sát. Qua đó góp phần giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về các đặc tính và sự tiến hóa của các hệ thống vật lý phức tạp”.
Linh La (theo Nobel Prize)
| Chia sẻ bài viết: |
Ở Freetown, thủ đô Sierra Leone, Tây Phi có hơn 70 thành viên thuộc hiệp hội bóng đá người khuyết tật do ảnh hưởng từ chiến tranh.
Hôm 3/1, Masayoshi Arai, trợ lý của Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã bị chỉ trích vì những nhận xét mang tính phân biệt đối xử đối với các nhóm LGBT.
Thi thể của 3 rapper mất tích vào cuối tháng Giêng, đã được phát hiện dưới tầng hầm của một tòa nhà chung cư bỏ hoang ở Detroit.
Hàng loạt đám cháy tại các khu vực miền Nam và miền Trung Chile khiến ít nhất 4 người thiệt mạng và hàng trăm người khác phải sơ tân.
Theo ước tính của Liên hiệp quốc, Ấn Độ là quốc gia có số lượng cô dâu trẻ em nhiều nhất thế giới (khoảng 223 triệu).
Interpol cho biết nghi phạm người Ý Edgardo Greco Greco bị truy nã vì tội giết 2 người tại 1 cửa hàng cá ở Calabria, trong 1 "cuộc chiến mafia".
Nhà tang lễ ở Iowa (Mỹ) đã phát hiện ra một người phụ nữ được gửi đến trong một chiếc túi đựng xác, vẫn còn sống.
Hàn Quốc đã bỏ quy định đeo khẩu trang trong nhà, Nhật Bản cũng loại bỏ yêu cầu đeo khẩu trang trong các hoạt động ngoài trời...
Gần 1.000 trẻ em di cư bị chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump chia cắt tại biên giới Mỹ - Mexico, vẫn chưa được đoàn tụ với cha mẹ.
1 nghiên cứu mới ở Anh cho thấy hạt vi nhựa có thể đi qua các mạch máu đến mô tĩnh mạch.
Ô nhiễm không khí ở Bangkok và các tỉnh lân cận đã vượt mức an toàn khiến các nhà chức trách kêu gọi mọi người ở trong nhà.
Phụ nữ ở nhiều nước trên thế giới hiện không sẵn sàng sinh và nuôi con. Phụ nữ cần được cảm thấy an toàn trước khi đi đến quyết định có con.
ChatGPT khiến nhiều người băn khoăn về độ chính xác và khả năng trả lời mọi câu hỏi của mình.
Khi số lượng người dùng ChatGPT vượt qua cột mốc 100 triệu, công ty phát triển phần mềm OpenAI tuyên bố tung ra bản ChatGPT Plus với giá 20 USD/tháng.
Hôm 1/2, Tòa án tối cao của Ý đã ra phán quyết rằng trẻ em không có nghĩa vụ phải gặp ông bà của mình nếu chúng không muốn làm như vậy.
Theo dữ liệu mới từ cơ quan nghiên cứu nhà nước Ba Lan CBOS, chỉ 32% phụ nữ từ 18-45 tuổi ở quốc gia này có kế hoạch sinh con.
Thống đốc California Gavin Newsom muốn giới hạn nơi mọi người có thể mang theo súng sau nhiều vụ xả súng hàng loạt khiến hàng chục người chết trên khắp tiểu bang.
Các chính phủ phải dự trữ thuốc và vắc xin cho WHO để phân phối ở các nước nghèo hơn, tránh lặp lại “thất bại thảm khốc” trong đại dịch COVID-19.
