Đừng biến trẻ thành “mồi ngon” cho mạng xã hội

Anh L.M. công khai trên trang cá nhân, ngụ ý sẽ theo đuổi đến cùng vụ kiện khi con anh bị thóa mạ trên mạng xã hội - Ảnh chụp màn hình

Từ mâu thuẫn của cha mẹ, con cái bị tấn công

Trên mạng xã hội (MXH), không khó để bắt gặp những video, hình ảnh trẻ em, thậm chí trẻ sơ sinh bị kéo vào các cuộc tranh cãi của người lớn. Khi cha mẹ có mâu thuẫn, những đứa trẻ vô tội bỗng trở thành đối tượng bị tấn công, nhục mạ.

Câu chuyện tranh chấp tài sản giữa những người trong gia đình một cố nghệ sĩ cải lương nổi tiếng gần đây lại có diễn tiến mới khi trẻ em cũng bị kéo vào cuộc. Một kênh YouTube có tên T.A.L., được cho là cùng phía với em gái cố nghệ sĩ, đã có những hành động tấn công cá nhân nhắm vào kênh YouTube L.M. của nhân vật được biết đến như người ủng hộ con gái nghệ sĩ.

Điều khiến dư luận phẫn nộ hơn cả là cách T.A.L. “tấn công” đối thủ. Thay vì tranh luận bằng lý lẽ, người này đã réo tên đứa con mới vài ngày tuổi của vợ chồng L.M. để nhục mạ bằng những lời lẽ độc địa. Một người khởi xướng, đám đông hùa theo, tạo nên làn sóng tấn công đứa trẻ vô tội.

Để bảo vệ con mình, anh L.M. đã phải làm đơn tố cáo vụ việc đến cơ quan chức năng. Anh bức xúc nói: “Người lớn va chạm, hơn thua nhau là điều có thể hiểu được nhưng trẻ con không có tội và không liên quan gì đến những drama này để bị kéo vào. Tôi sẽ kiện đến cùng để bảo vệ quyền lợi cho con tôi và những đứa trẻ khác”.

Hay gần đây, con trai mới 3 tháng tuổi và vợ, gia đình anh L.K.G. - một youtuber nổi tiếng - đã bị nhục mạ, tấn công, chửi bới thậm tệ khi một nhóm cộng đồng mạng quy kết anh G. đưa thông tin không có lợi về một đoàn bộ hành.

Việc người lớn ghét nhau, mâu thuẫn rồi lấy con cái đối thủ ra tấn công hay lôi kéo con trẻ vào những cuộc tranh cãi đã và đang là chuyện “thường ngày của MXH”. Có người chửi “phong long”, gọi tắt tên để né sự truy cứu của pháp luật và có những người chẳng kiêng dè, lôi thẳng họ tên ra công kích. Việc sử dụng trẻ em như công cụ để tạo nội dung, câu like, câu view còn được xem là “công thức” thành công trên MXH hiện nay - khi lượt xem có thể quy đổi thành tiền, độ nổi tiếng.

Cách đây không lâu, nhiều người xem cũng rất bức xúc khi chứng kiến một đứa trẻ 7-8 tuổi live stream mắng chửi, nhục mạ một nhà sư hành khất bằng lời lẽ nặng nề, tục tĩu. Những từ ngữ chợ búa thốt ra từ một đứa trẻ với thái độ hằn học khiến chúng ta đặt câu hỏi: đứng sau những video này là ai; vai trò giáo dục, định hướng của người lớn ở đâu trong trường hợp này…

Ảnh minh họa: Shutterstock

Nhục mạ trẻ em là vi phạm pháp luật

Theo các chuyên gia, việc lợi dụng hình ảnh, thông tin cá nhân của trẻ em, biến các em thành “nội dung bẩn” để đạt được mục đích không chỉ đi ngược đạo đức mà còn vi phạm pháp luật.

Thạc sĩ Nguyễn Như Quỳnh - chuyên viên tâm lý của QHome.SelfCare - Yoga Psychology - nhấn mạnh: “Trẻ em bị khai thác hình ảnh, thông tin cá nhân với mục đích tạo nội dung gây sốc, gây tranh cãi, thu hút công chúng dù từ cha mẹ, người chăm sóc hay bất cứ ai đều ở tư thế bị động”. Các yếu tố nguy hại từ việc bị động này có thể là: trẻ không đủ hiểu biết để đồng thuận việc tiết lộ cuộc sống riêng tư; trẻ mất quyền riêng tư với những khoảnh khắc nhạy cảm bị lưu trữ vĩnh viễn; trẻ bị xem như công cụ để người lớn trục lợi hoặc củng cố danh tiếng.

Luật sư Ngô Lệ Quỳnh

Theo thạc sĩ Như Quỳnh, khi rơi vào tình huống trên, hậu quả về mặt tâm lý đối với trẻ em vô cùng lớn. Các em có thể bị nhầm lẫn về danh tính, khó phân biệt giữa cuộc sống thật và thế giới ảo. Sự căng thẳng về cảm xúc khi chứng kiến hình ảnh, câu chuyện riêng tư bị chế giễu, chỉ trích công khai có thể gây những tổn thương sâu sắc. Nghiêm trọng hơn, trẻ có nguy cơ mất đi sự gắn kết an toàn, lành mạnh với cha mẹ, đánh mất niềm tin và cảm giác được tôn trọng.

Luật sư Ngô Lệ Quỳnh (Đoàn Luật sư TPHCM) khẳng định: hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm trẻ em trên không gian mạng là vi phạm pháp luật. Trẻ em có quyền được pháp luật bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín và thông tin riêng tư. Pháp luật cũng nghiêm cấm hành vi đăng tải thông tin sai sự thật, xuyên tạc, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, làm nhục người khác trên không gian mạng. Tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, người có hành vi xúc phạm trẻ em trên mạng có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Thùy Dương