Có nên dạy con chăm chút vẻ ngoài ngay từ nhỏ?

Tiết học cuối, bên dưới lớp vang tiếng cười rân của những cô cậu học trò 18 tuổi, khi tôi - cô giáo chủ nhiệm dạy môn thi tốt nghiệp THPT sau vài điều dặn dò về bài vở - lại đề cập đến việc còn một tuần nữa đi thi, nhớ phải tắm rửa sạch sẽ, gội đầu, mặc quần áo chỉn chu, cắt móng tay, tô chút son dưỡng môi cho tươi tắn, nhất là chuyện trời nóng nực, hãy... lăn nách khử mùi cơ thể!

Các em bây giờ được cha mẹ chăm chút, cao lớn phổng phao, sành điệu, xinh đẹp - Ảnh tác giả cung cấp

Các em cười, nhưng tôi thật sự nghiêm túc. Tôi đi dạy hơn 20 năm, từ thế hệ 8x cho đến lớp 2k7 hiện tại, công bằng mà nói, càng ngày do điều kiện sống khá hơn, số con trong gia đình ít hơn, các em bây giờ được cha mẹ chăm chút, cao lớn phổng phao, sành điệu, xinh đẹp hơn. Thế nhưng, không phải tất cả đều biết chăm sóc vẻ ngoài và hiểu vẻ ngoài quan trọng đến thế nào trong những mối quan hệ xã hội, học tập giao lưu, tình cảm, nghề nghiêp trong tương lai - nhất là vẻ ngoài phát khởi từ nội tâm thiện lương, ngay thẳng, có chiều sâu, có giáo dưỡng.

Trước tiên tôi muốn nói đến vẻ ngoài thiếu chăm chút - tất nhiên do các em còn chưa thành niên, nên trách nhiệm trước tiên thuộc về gia đình. Tôi khẳng định đó chính là sự quan tâm chưa đúng mực của cha mẹ - không thể đổ lỗi rằng con trẻ lười hay nói mãi không nghe.

Thói quen của con không thể có được trong một giờ một ngày, cũng không thể được hình thành từ lời nói mà phải bắt nguồn từ chính lối sống của ba mẹ, bằng sự kiên nhẫn quan tâm và tình thương đủ và đúng của cha mẹ.

Tôi đã thấy không ít những cô cậu học trò tóc tai lùi xùi, bết dính, gàu trắng đầu. Không ít những chiếc áo dài mỗi sớm thứ Hai đứng chào cờ như vừa lấy trong máy giặt hay đống đồ nào đó ra, nhăn nhúm, nhàu nhĩ, màu cháo lòng... Không ít những đôi giày như chưa từng được lau chùi giặt giũ định kỳ và không ít những giờ dạy mà mùi cơ thể của một vài em sau tiết thể dục quốc phòng hoặc do trời quá nóng khiến bản thân tôi khó chịu… đến mức đau đầu.

Mỗi lần như thế tôi cứ tự hỏi, cha mẹ ở đâu trong một ngày, trong cuộc sống của con? Con có mùi cơ thể nặng, lẽ nào ta không biết? Con tắm giặt vệ sinh thế nào, lẽ nào ta không hay? Ngoại hình là thứ dễ nhìn thấy nhất mà chúng ta không nhìn ra ở con để chỉnh sửa thì những bất ổn, những nguy hiểm trong suy nghĩ, lối sống liệu ta có thể nhìn ra?

Có một sự thật nên nhìn thẳng, như nhìn thẳng vào vết thương bị băng kín rằng là không ít người trong chúng ta yêu thương con nhưng chưa đủ và chưa đúng. Tình yêu thương ở đời, không chỉ là cha mẹ yêu con, luôn có muôn hình muôn vẻ. Nhưng thiết nghĩ yêu thật sự nhất định phải thấy được những bất ổn, những chông chênh, những thiếu sót và vẫn kiên nhẫn bên cạnh để người ta hoàn thiện hơn. Tình yêu của chúng ta chỉ dừng lại ở việc tự hào khi con giỏi, con xinh, con đạt thành tích nọ kia thì liệu ta có thật sự yêu con?

Tiếp đến, tôi muốn nói đến vẻ ngoài phát khởi từ nội tâm thiện lương, ngay thẳng, có chiều sâu, có giáo dưỡng. Vẻ ngoài thật sự có giá trị không đến từ mái tóc nhuộm màu thời thượng, từ đôi bàn tay lắp móng giả dài loằng ngoằng, từ hàng lông mi giả cong vút, hay đôi giày hiệu dưới chân, cái điện thoại đời mới nhất cầm trên tay mà tôi đã nhìn thấy ở rất nhiều học sinh của mình và nhiều bạn trẻ.

Vẻ ngoài thật sự có giá trị là lời nói rành rọt, lễ phép nhưng rõ ràng có chủ kiến quan điểm. Là bộ áo phẳng phiu sạch sẽ, là dáng đi đứng khoan thai dứt khoát. Là ánh mắt yêu thương nét mặt rạng rỡ tươi cười.

Vẻ ngoài thật sự có giá trị là bộ áo phẳng phiu sạch sẽ, là nét mặt rạng rỡ tươi cười - Ảnh tác giả cung cấp

Tôi luôn nhắc các em ngồi thẳng lưng, đi khoan thai cử chỉ điềm đạm, lời nói đúng mực, ý nghĩ thiện lương. Khi các em chỉn chu bên ngoài, chỉn chu bên trong nghĩa là đã yêu thương bản thân và có ý thức về giá trị của chính mình. Lúc đó, một cách tự nhiên, mọi người xung quanh sẽ tự khắc xem trọng và yêu thương mình. Đời này ai có thể xem thường được người chỉn chu từ ngoại hình đến lời nói suy nghĩ? Ai có thể tát được một khuôn mặt hay rạng rỡ tươi cười?

Tất cả những điều đó điều nằm trong tay mình, chỉ được lợi, sao lại không làm? Chăm chút vẻ ngoài suốt đời, theo tôi là bài học tốt nghiệp đầu tiên các em buộc phải vượt qua, trước khi muốn làm sâu hóa bướm, hay làm cá vượt vũ môn hóa rồng.

Triệu Vẽ