Giúp trẻ kiềm chế cảm xúc tiêu cực: Gieo mầm biết ơn, gặt hái bình an

Hãy giúp con thực hành lòng bết ơn, tình yêu thương - Ảnh minh họa: Freepik

Sau việc một học sinh lớp 7 tại Hà Nội tấn công giáo viên khi bị tịch thu dụng cụ sắc nhọn, loạt bài viết Giúp trẻ kiềm chế cảm xúc tiêu cực đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của độc giả.

Các ý kiến gửi về tòa soạn đều bày tỏ nỗi lo lắng trong việc giáo dục cảm xúc và kỹ năng ứng xử ở trẻ. Nhiều chuyên gia, nhà giáo dục và phụ huynh khẳng định: Kiềm chế cảm xúc là kỹ năng sống, là giá trị sống phải được gieo trồng mỗi ngày.

Sửa mình trước khi sửa con

Dù đã cố gắng, nhiều cha mẹ vẫn vô tình mắc phải những sai lầm khiến việc kiểm soát cảm xúc của con trở nên khó khăn hơn. Tiến sĩ , bác sĩ Đinh Thạc - Trưởng Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi Đồng 1 TPHCM đã chỉ ra những sai lầm phổ biến: không lắng nghe, không thừa nhận các cảm xúc tiêu cực của con, cho rằng con giả vờ hoặc làm quá lên. Phụ huynh cũng thường lảng tránh khi con chia sẻ vì quá bận rộn, hoặc giáo điều, chê bai, phán xét.

Về phía nhà trường, một số thầy cô thiếu tế nhị, phê phán trẻ trước mặt bạn bè hoặc quá đặt nặng bệnh thành tích. Thậm chí, khi thấy con bất ổn, nhiều phụ huynh còn mất bình tĩnh hơn cả đứa trẻ.

Để đồng hành cùng con, BS Đinh Thạc khuyên cha mẹ cần bình tĩnh và làm gương cho con. Các cách giải tỏa hữu hiệu có thể là thiền, hít thở sâu, nghe nhạc, vẽ tranh, hoặc viết nhật ký. Còn bài “Giúp trẻ kiềm chế cảm xúc tiêu cực: Nhật ký cảm xúc sẽ cứu đứa trẻ bị bỏ bê/kẹp" khẳng định: Viết nhật ký là phương pháp tự trị liệu, giúp trẻ nhận diện, gọi tên cảm xúc và vượt qua những sang chấn tâm lý.

Quan trọng hơn cả trong việc giúp trẻ kiềm chế cảm xúc là sự tự điều chỉnh của người lớn. Tác giả Nhã Lam trong bài viết Giúp trẻ kiềm chế cảm xúc tiêu cực: Tôi phải sửa mình trước khi sửa con nhấn mạnh: Hành vi của cha mẹ là tấm gương phản chiếu chính xác nhất lên cách con cái kiểm soát cảm xúc và ứng xử.

Gốc rễ của bình an

Nhiều chuyên gia tâm lý và giáo dục cho rằng, dạy con kiềm chế cảm xúc không phải là “liệu pháp cấp cứu” mà là một quá trình nuôi dưỡng tâm hồn bền bỉ, bắt đầu từ những điều giản dị nhất: Lòng biết ơn. Đây là cách hiệu quả để trang bị cho con “bộ giáp” vững vàng.

Hãy khuyến khích con thực hành lòng biết ơn mỗi ngày, chỉ cần viết hoặc kể ít nhất 3 điều mình biết ơn. Cùng với đó là thực hành lòng tốt bằng những hành động nhỏ như bấm giúp thang máy, xách đồ phụ người lớn tuổi… Khi tâm hồn con tràn ngập sự biết ơn, con sẽ quen với việc luôn nhìn thấy cuộc sống tốt đẹp, từ đó các cảm xúc tiêu cực sẽ ít có cơ hội xuất hiện.

Quá trình này cần sự kiên nhẫn và phương pháp. Trong bài Giúp trẻ kiềm chế cảm xúc tiêu cực: Gieo hạt giống lành qua trang sách, tác giả Lê Hoài Việt nhấn mạnh việc đọc sách là cách để trẻ làm quen với các tình huống cảm xúc phức tạp một cách an toàn. Cùng với đó, bài viết Giúp trẻ kiềm chế cảm xúc tiêu cực: Kỷ luật qua loa sẽ gây lờn khuyến cáo cha mẹ phải thống nhất nguyên tắc kỷ luật và kiên trì áp dụng, tránh việc làm qua loa khiến trẻ không nhận thức được ranh giới hành vi.

Gieo trồng cảm xúc tích cực mỗi ngày

Việc nuôi dưỡng một đứa trẻ biết yêu thương và làm chủ cảm xúc là một hành trình dài. Nếu người lớn mãi mắc kẹt trong những sai lầm như áp đặt, phán xét, chúng ta đang góp phần tạo nên một thế hệ có khả năng phản ứng tiêu cực trước áp lực.

Để dạy con sống chan hòa yêu thương mỗi ngày, cha mẹ phải là tấm gương trước hết - ảnh minh họa: Freepik

Những vụ việc bạo lực học đường liên tiếp xảy ra cho thấy lỗ hổng nghiêm trọng trong việc dạy trẻ kiểm soát cảm xúc. Nếu trẻ không có kỹ năng xử lý cảm xúc một cách tích cực, các con sẽ ứng xử bằng hành động tiêu cực mất kiểm soát khi không vừa ý.

Hãy bắt đầu lại từ những điều cơ bản nhất: dạy con biết ơn cuộc sống, biết yêu thương và sẻ chia. Hãy làm gương cho con bằng sự bình tĩnh và lắng nghe tôn trọng. Bởi lẽ, một đứa trẻ lớn lên trong sự biết ơn và yêu thương thì hiếm khi dùng bạo lực để giải quyết vấn đề. Kiềm chế cảm xúc không phải là kìm nén, mà chính là kỹ năng sống, giá trị sống được gieo trồng mỗi ngày.

Khánh Phương