Đàn ông vào bếp - chuyện nhỏ mà không nhỏ

Ảnh mang tính minh họa - Shutterstock

Có những thay đổi đến âm thầm, không tiếng trống, chẳng cờ hoa; không bắt đầu từ văn bản hành chính; không cần đến hội trường đông người. Có thể nó bắt đầu từ một nồi cháo đơn sơ trong bếp, từ bàn tay người đàn ông gỡ bó rau muống, vo chén gạo, thắp lại ngọn lửa yêu thương trong gia đình. Có thể nó bắt đầu từ một lần ngồi cạnh con gái, hướng dẫn con cách gửi email, cách làm bài thuyết trình trực tuyến… - từ những việc tưởng nhỏ mà làm nên một xã hội khác.

Bình đẳng bắt đầu từ căn bếp

Một buổi chiều mưa, mẹ nằm mệt trên giường, căn bếp im lìm. Rồi bố đứng dậy, bước vào, bật bếp. Không phải vì được phân công. Không vì có ai lên tiếng. Chỉ vì hiểu và thương.

Bố lóng ngóng bên nồi cháo như người học việc đầu tiên. Cũng như bao người đàn ông ở vùng quê khác, lần đầu vào bếp không khỏi vụng về. Nhưng chính trong cái vụng về đó, ta nhận ra một điều đẹp đẽ: khi tình yêu đủ lớn, khoảng cách về giới tính chẳng còn quan trọng.

Ngày nay, người ta nói nhiều về nữ quyền, nam tính, giới thứ ba… Nhưng trong vô vàn khái niệm ấy, điều cốt lõi vẫn là con người có quyền được sống là chính mình, được tôn trọng, được sẻ chia dù là phụ nữ hay đàn ông, dù là trẻ nông thôn hay sinh viên thành thị.

Bình đẳng giới không nhất thiết phải là một cuộc cách mạng lớn lao. Có khi nó nằm ở một hành động rất nhỏ: người đàn ông biết đỡ việc khi vợ mệt, người bố dạy con trai rửa chén mà không lo “mất chất đàn ông”, người mẹ sẵn sàng cho con gái đi học xa vì “con gái cũng có quyền mơ lớn”.

Bình dân học vụ số - ngọn đèn mới của tri thức

Ngày xưa, sau độc lập, đất nước ta có phong trào “bình dân học vụ” - một chiến dịch xóa mù chữ cho hàng triệu người dân. Những lớp học đêm dưới ánh đèn dầu, bảng đen phấn trắng, thầy trò ngồi trên ghế tre giữa làng quê là hình ảnh thiêng liêng của khát vọng khai sáng.

Ngày nay, trong kỷ nguyên số, chúng ta cần một “bình dân học vụ” mới - bình dân học vụ số.

Không còn chỉ là học đọc, học viết mà là học kỹ năng số, sử dụng điện thoại thông minh, tra cứu thông tin, nộp hồ sơ trực tuyến, học trực tuyến, kết nối với thị trường… Những phụ nữ nông thôn giờ có thể học live stream bán hàng, biết chỉnh ảnh sản phẩm, biết nhắn tin với khách, biết lưu số điện thoại bằng Google Drive…

Bình đẳng giới hôm nay không chỉ là chia sẻ việc nhà mà còn là chia sẻ quyền tiếp cận tri thức số. Người chồng biết hỏi vợ “Em có muốn học cách đăng bài Facebook để bán hàng dễ hơn?” là đang làm cách mạng. Con gái dạy bố mẹ dùng Zalo để gọi cháu, tra cứu bảo hiểm y tế… cũng là đang đi trên con đường bình dân học vụ mới.

Ảnh minh họa :Shutterstock

Đàn ông biết lùi một bước - phụ nữ sẽ tiến bộ ba bước

Không phải để phụ nữ giành phần hơn mà là để cả nhà cùng đi tới. Bởi hạnh phúc, tự do và sự phát triển bền vững không đến từ sự cạnh tranh mà từ sự đồng hành. Khi người chồng không ngần ngại bưng mâm cơm, người vợ không phải gánh trọn vai trò chăm sóc, con gái không bị nói “con gái học nhiều làm gì”, con trai được khóc mà không bị bảo “con trai phải mạnh mẽ”, ấy là lúc xã hội bắt đầu lành mạnh hơn.

Bình đẳng giới không ở trên bục phát biểu. Nó nằm trong mâm cơm, trong chiếc điện thoại thông minh, trong lớp học trực tuyến, trong những hành động nhỏ mỗi ngày của mỗi người.

Nếu trước đây, phụ nữ bị giới hạn trong căn bếp thì hôm nay, công nghệ mở cánh cửa cho họ bước ra thị trường, bước ra cộng đồng, bước ra thế giới. Nhưng công nghệ chỉ là công cụ. Điều quyết định vẫn là nhận thức. Là việc người đàn ông có sẵn sàng nói: “Để anh trông con cho em học lớp số tối nay”. Là việc con gái dạy mẹ live stream với nụ cười: “Mẹ làm được mà”.
Bình dân học vụ số không chỉ giúp dân quê bán được nông sản tốt hơn, mà còn giúp xã hội tiến về phía trước một cách nhân văn, toàn vẹn hơn.

Nếu một ngày, người đàn ông bước vào bếp không cần ai nhắc, người phụ nữ lên mạng học hỏi không sợ bị chê, đứa trẻ nông thôn dạy ông bà cách tra Google Maps thì một nước Việt công bằng, văn minh, không ai bị bỏ lại phía sau sẽ bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt như thế.

Chỉ cần ánh nhìn thay đổi, chỉ cần mở lòng đã đủ để một dòng chảy khởi nguồn.

Lê Minh Hoan
- Phó chủ tịch Quốc hội