Những xu hướng kỳ quái đáng lo từ TikTok

Lại thêm một ngày "đùa" và tháng Tư?

Xu hướng nguy hiểm “ngày 24/4” lần đầu xuất hiện vào năm 2021, được biết đến như một trò đùa trực tuyến nguy hiểm và xúc phạm người dùng. Liệu chủ đề đáng sợ có quay trở lại vào ngày 24/4 tới?

Nhắc lại một chút mấu chốt câu chuyện trong quá khứ. Ngày 24/4/2021, một nhóm người dùng là nam giới đã tuyên bố đây là “Ngày hiếp dâm quốc gia” và cung cấp các mẹo về cách tấn công tình dục phụ nữ. Tất cả là để hùa theo Tháng nhận thức về tấn công tình dục ở Hoa Kỳ, nhằm giúp nâng cao nhận thức về bạo lực.

Khi đó, theo USA Today, hashtag #april24 đã thu hút hơn 3 triệu lượt xem và khiến phụ nữ băn khoăn liệu có nên mạo hiểm ra khỏi nhà hay không. Giờ đây, câu chuyện này lại đang nóng lên trên mạng xã hội ở các nước.

Cẩn trọng với các luồng thông tin, con số gây hại

Các nhà nghiên cứu truyền thông lý giải sức tác động của những xu hướng đến người trẻ nằm ở chỗ những luồng thông tin bẩn, thử thách ngớ ngẩn này được nghe theo, thực hiện theo chỉ để nhằm tìm kiếm sự công nhận trực tuyến nhiều hơn. Thời trước, trẻ em chỉ tìm cách gây ấn tượng với bạn bè. Giờ đây, lượng khán giả có khả năng lên tới hàng triệu người nhờ các xu hướng và trò thử thách, phần nhiều là ngớ ngẩn.

Còn nhớ, trào lưu “Thử thách mất điện” trên TikTok từng khiến 7 trẻ em chết vì học theo (thử thách yêu cầu trẻ tự thắt cổ mình bằng dây thắt lưng, dây giỏ hoặc bất cứ thứ gì tương tự cho đến khi ngất đi). Báo chí Mỹ khi đó đã dẫn lời các bậc cha mẹ với cùng nhận định rằng, thuật toán của ứng dụng đã khiến con cái họ thấy những thử thách nguy hiểm, ngớ ngẩn thậm chí là “chết người”.

Vào năm 2019, nền tảng Musical.ly (tiền thân của TikTok) đã đồng ý trả 5,7 triệu USD để giải quyết, bồi thường các khoản phí từ Ủy ban Thương mại liên bang, xác định rằng họ đã cho phép người dùng dưới 13 tuổi đăng ký mà không có sự chấp thuận của cha mẹ.

Cũng cần nhắc lại một số liệu thống kê có thể gây lo ngại cho các bậc phụ huynh khi nhắc đến TikTok: 2/3 thanh thiếu niên Mỹ sử dụng TikTok và mỗi người trung bình dành 80 phút/ngày trên ứng dụng.

Phụ huynh đừng lơ là khi con mở TikTok, bởi trẻ sẽ tiếp cận các thông tin độc hại trong nháy mắt (ảnh minh họa)

Người ta tự hỏi, còn gì đáng lo ngại nữa khi người trẻ dường như quá phụ thuộc, hay nói đúng hơn là “lậm” hay “nghiện” TikTok?

Khảo sát mới nhất do Trung tâm Chống lại sự căm ghét kỹ thuật số CCDH (Center for Countering Digital Hate) - một tổ chức phi lợi nhuận - thực hiện đưa ra những con số gây lo ngại và giật mình với nhiều phụ huynh toàn cầu. Theo đó, cứ mỗi 2,6 phút, TikTok đề xuất nội dung tự tử. Sau mỗi 8 phút, TikTok hiện lên nội dung liên quan đến chứng rối loạn ăn uống. Cứ sau 39 giây, TikTok đề xuất các video về hình ảnh cơ thể và sức khỏe tinh thần cho thanh thiếu niên.

Các nhà nghiên cứu của CCDH đã tìm thấy một cộng đồng dành cho nội dung rối loạn ăn uống trên nền tảng này, thu hút 13,2 tỉ lượt xem trên 56 hashtag thường được thiết kế để trốn tránh sự kiểm duyệt.

Thay vì giải trí và an toàn, những phát hiện của CCDH cho thấy một môi trường độc hại đối với những người dùng trẻ tuổi nhất của TikTok, càng độc hại đối với những người dễ bị tổn thương nhất. Con của bạn có thể nhìn thấy mọi thứ trên TikTok. Ranh giới giữa bảo vệ trẻ em và kiểm soát có trật tự là rất mong manh.

Nhiều phụ huynh đã cân nhắc giữa lợi và hại của TikTok và xác định nền tảng này mang lại nhiều rủi ro hơn là lợi ích cho con họ. Vậy nên, trước những trào lưu, thử thách liên tục xuất hiện, các chuyên gia luôn khuyến cáo cha mẹ cần tỉnh táo và có sự giám sát kịp thời, kịp lúc.

Trẻ em sẽ được bảo vệ tốt hơn trên môi trường mạng, trong muôn trùng dòng chảy của TikTok, khi các bậc cha mẹ ý thức được những hậu quả tiêu cực có khả năng xảy ra và xem đó là vấn đề hệ trọng trong việc nuôi dạy con cái. 

Nguyễn Thị Hồng Chi