Khi người già tìm bạn đồng hành sang thế giới bên kia

Theo thống kê của Chính phủ Nhật Bản vào quý IV/2024, số người sống thọ trên 100 tuổi ở nước này đã gần chạm mốc 100.000 - một con số cũng thuộc hàng tốp thế giới. Dân số nước này đang già đi với tốc độ chóng mặt, số ca sinh cũng liên tục giảm. Năm 2024, số trẻ em được sinh ra chỉ còn 720.988 trong khi tỉ lệ người tử vong là 1,62 triệu, nghĩa là cứ mỗi đứa trẻ chào đời thì có hơn 2 người tử vong. Tỉ lệ người độc thân cũng ngày càng tăng, chiếm 34% dân số, gần một nửa trong số đó là người cao tuổi.

Nhiều người Nhật lớn tuổi, cô đơn muốn tìm bạn đồng hành, cùng nhau sang thế giới bên kia - Ảnh minh hoạ: Unseen Japan

Tình trạng già hóa dân số và người sống độc thân ngày càng nhiều khiến nhiều người lớn tuổi phải sống trong cô độc, không có con cháu bên cạnh. Chính vì thế, người cao tuổi đang có xu hướng tìm những người bạn già để bầu bạn vào những ngày cuối đời, thậm chí họ còn chọn “bạn mộ” để đi cùng nhau sang thế giới bên kia.

“Bạn mộ” ­(hay còn gọi là hakatomo) có thể được hiểu là những người sẽ cùng bầu bạn, nương tựa nhau, tận hưởng những khoảnh khắc bình dị cuối đời, và quan trọng hơn là chọn một nơi an nghỉ chung để san sẻ sự cô đơn ngay cả khi đã lìa xa trần thế. Hiện nay tại Nhật Bản, ngoài những dịch vụ chăm sóc người già, còn có dịch vụ giúp người già tìm “bạn mộ”.

Theo các chuyên gia xã hội, sự trỗi dậy của xu hướng này không phải là một hiện tượng ngẫu nhiên. Nó phản ánh những thay đổi sâu sắc trong cấu trúc xã hội và quan niệm sống của người Nhật hiện đại khi hôn nhân và gia đình không còn là một lựa chọn ưu tiên. Nhiều người chủ động chọn cuộc sống độc thân, hoặc trải qua những đổ vỡ trong hôn nhân và không muốn tái hôn. Đối với họ, việc tìm kiếm một người bạn cùng trang lứa để cùng nhau an nghỉ trở thành một lựa chọn tự nhiên. Ngoài ra, việc tìm bạn già cũng sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính khi chi phí sinh hoạt ngày càng cao, chi phí an táng không hề nhỏ. Việc cùng chia sẻ một khu đất an táng giữa nhiều người giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho mỗi cá nhân, đặc biệt là đối với những người có hoàn cảnh kinh tế khó khăn.

Theo công ty mai táng Ending Center ở Nhật Bản, ý tưởng này không mới, công ty đã cung cấp dịch vụ này trong 20 năm qua và xu hướng này rất phát triển khi người già cô độc ngày càng nhiều. “Họ thường là những người bước vào tuổi 70-80. Họ tự gọi mình là “những người bạn nghiêm túc”. Miễn là còn sống, họ sẽ đồng hành cùng nhau. Khi qua đời, họ sẽ được chôn cất cùng nhau tại cùng một địa điểm” - đại diện của công ty cho biết.

Động lực chính để những người già đi tìm “bạn mộ” là để được nói chuyện với những người ở cùng độ tuổi về cuộc sống và sự kết thúc của cuộc đời. Một người đàn ông 79 tuổi nói: “Tôi có thể nói chuyện thẳng thắn với họ về cái chết. Khi bạn già đi, bạn cảm thấy khó chịu về những thứ như chăm sóc cuối đời. Xã hội có những điều cấm kỵ đối với việc nói về cái chết. Tại đây, tôi có thể nhận được lời khuyên của người khác về các chủ đề như ung thư và điều trị kéo dài cuộc sống”.

Nhiều người khác cho biết họ cảm thấy thoải mái khi có thể nói đùa về cái chết với bạn bè. Tại một cuộc tụ họp, một phụ nữ tuổi 70 cho biết mọi người đều vui vẻ thưởng thức một ly rượu vang với lời chúc mừng “Chúng ta hãy uống một ly nữa khi gặp lại nhau ở thế giới bên kia”. Inoue Haruyo - một nhà nghiên cứu chuyên về dịch vụ chôn cất - cho biết: “Cái chết là nỗi sợ hãi đối với bất kỳ ai. Nhưng nếu bạn nghĩ rằng, bạn có những mối quan hệ trong cuộc sống này và các mối quan hệ ấy sẽ theo bạn khi chết đi thì bạn sẽ có cảm giác thoải mái, nhẹ nhàng hơn ở những khoảnh khắc cuối đời”.

Thu Thanh (theo Japan Times, Unseen Japan)