Hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi: Cần nhưng chưa đủ

TPHCM TÍCH CỰC TRIỂN KHAI CÁC GIẢI PHÁP KHUYẾN SINH

Kết quả rà soát đợt đầu, toàn TPHCM có 3.291 phụ nữ đủ điều kiện hưởng trợ cấp theo Nghị quyết 40/2024/NQ-HĐND. Ghi nhận thực tế cho thấy hầu hết các phường trên địa bàn TPHCM đều khẩn trương lập danh sách để triển khai chính sách hỗ trợ này.

Chị em phấn khởi

Bà Trần Như Ngà - Chủ tịch Hội LHPN phường Đa Kao, quận 1, TPHCM - cho biết: “Phường đã hoàn tất việc lập danh sách. Hiện có 13 trường hợp đủ điều kiện nhận hỗ trợ theo Nghị quyết 40/HĐND (gọi tắt NQ 40)”.

Tại phường 16, quận 8, TPHCM, công tác rà soát cũng được triển khai tích cực từ ngày 23/4. Bà Bùi Thị Bích Tuyền - Phó chủ tịch UBND phường 16, quận 8 - cho biết, dân số phường là 70.000 người, trong đó 1/3 là thường trú. Cộng tác viên dân số và trưởng 24 khu phố đã rà soát, lập được danh sách 11 trường hợp dưới 35 tuổi sinh đủ 2 con theo tiêu chí của NQ 40.

Việc hỗ trợ chi phí chăm sóc sức khỏe sinh sản sẽ góp phần khuyến khích người dân sinh con - Ảnh: Nhã Chân

Không chỉ những trường hợp có hộ khẩu và đăng ký khai sinh tại phường được lập danh sách mà cả trường hợp đăng ký tạm trú trên địa bàn cũng được đưa vào nếu đủ điều kiện theo NQ 40. Bà Trương Thị Mộng Kiều - Trưởng khu phố 16, phường 16, quận 8 - chia sẻ: “Một số người dân biết đến chính sách này qua truyền thông và chủ động hỏi. Tuy nhiên, cũng có trường hợp người dân suốt ngày bận đi làm, thiếu thông tin nên rất ngạc nhiên, thậm chí không tin; khi được lập danh sách thì rất phấn khởi”.

Hiện các phường, xã tại TPHCM ghi nhận những phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi khi người dân làm giấy khai sinh cho trẻ. Ông Phạm Chánh Trung - Chi cục trưởng Chi cục Dân số TPHCM - cho hay: “Chúng tôi đang rà soát để đề xuất bộ thủ tục hành chính liên quan đến chính sách này. Như vậy, sau này, khi người dân làm thủ tục khai sinh cho trẻ sẽ được rà soát, thống kê ngay từ đầu. Nếu đúng đối tượng thụ hưởng chính sách, người dân sẽ được hướng dẫn thực hiện thủ tục có liên quan. Khi có đầy đủ hồ sơ đã được thẩm định, người dân sẽ được chi tiền hỗ trợ”.

Hỗ trợ cho phụ nữ sinh đủ 2 con theo NQ 40 là việc làm hoàn toàn mới, mang đến nhiều niềm vui cho người dân. Chị Trần Thị Anh Trang - 32 tuổi, ngụ phường 16, quận 8 - vừa sinh con thứ hai được 2 tháng - bày tỏ: “Tôi đã được phường lập danh sách để nhận hỗ trợ. Chính sách này rất thiết thực. Vợ chồng tôi rất vui, không chỉ vì tiền mà còn vì nhận được sự quan tâm”.

Tương tự, UBND phường An Lạc, quận Bình Tân, TPHCM đã hoàn tất việc rà soát đợt 1. Theo bà Nguyễn Thị Bích Tuyền - Phó chủ tịch phường An Lạc, quận Bình Tân - tất cả người dân có đăng ký thường trú hay tạm trú, nếu đủ điều kiện đều được lập danh sách để phường chủ động triển khai ngay khi có văn bản hướng dẫn của cơ quan chức năng.

Bà Nguyễn Thị Bích Tuyền thông tin: “Phường An Lạc có 82.000 dân và hiện có 26 trường hợp được lập danh sách. Những năm qua, công tác khuyến sinh luôn được phường chú trọng, tuyên truyền rộng rãi đến người dân và kết quả tăng theo từng năm. Năm 2020, phường An Lạc có mức sinh: 1,2 con/phụ nữ; đến năm 2024 là 1,382 con/phụ nữ và chỉ tiêu năm 2025 là 1,4 con/phụ nữ”.

Mong có nhiều hơn các hỗ trợ thiết thực

Bên cạnh niềm vui trước chính sách mới, nhiều ý kiến, nguyện vọng được bày tỏ, cho thấy sự cần thiết của một chính sách khuyến sinh toàn diện và dài hạn hơn.

Chị Đặng Thị Thu Phương - ngụ phường An Lạc, quận Bình Tân - mẹ của 2 trẻ sinh năm 2021 và 2023 - cho rằng đây là chính sách vừa khuyến sinh, vừa khuyến khích phụ nữ sinh con trước 35 tuổi để có chất lượng dân số tốt. Tuy nhiên, Nhà nước cần nghiên cứu thêm những phương pháp hỗ trợ lâu dài hơn để góp phần duy trì tỉ lệ sinh ở TPHCM một cách bền vững.

Cũng có ý kiến cho rằng việc hỗ trợ 3 triệu đồng chỉ mang tính ngắn hạn. Chị Trương Mỹ Tiên - 32 tuổi, công tác tại một bệnh viện phụ sản ở quận 1, TPHCM, đang có kế hoạch sinh bé thứ hai - bày tỏ mong muốn: “Nhà nước cần có những chính sách khuyến sinh căn cơ, lâu dài hơn như hỗ trợ tiền mặt, sữa hoặc tã hằng tháng, ít nhất trong 1 năm đầu đời của trẻ hoặc tài trợ thêm các mũi vắc xin ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng hiện nay nhằm giúp giảm gánh nặng tài chính cho cha mẹ”.

Gia đình chị Đặng Thị Thu Phương “về đích” với 2 con trước tuổi 35 - Ảnh do nhân vật cung cấp

Chị Nguyễn Thị Diễm Mi - 30 tuổi, nhân viên một công ty truyền thông ở quận 3, TPHCM - chia sẻ: “Rào cản lớn cho việc sinh thêm của vợ chồng tôi hiện nay là tài chính. Con số hỗ trợ 3 triệu đồng là sự thay đổi tích cực so với trước nhưng chưa đủ đi đường dài và tạo động lực. Tôi thấy Hàn Quốc khuyến sinh bằng nhiều cách và rất đồng bộ, chẳng hạn nâng mức trợ cấp thai sản, hỗ trợ phụ nữ dễ bắt nhịp trở lại sau thời gian nghỉ thai sản, nâng số ngày nghỉ phép cho chồng và giữ nguyên lương để họ được đồng hành cùng vợ chăm con. Dù điều kiện, đặc điểm mỗi nước khác nhau nhưng rất mong những nhà làm chính sách quan tâm, nghiên cứu thêm”.

Theo chị Mi, chính sách lâu dài hơn là miễn học phí, tạo cơ hội mua nhà giá rẻ để các cặp vợ chồng đủ niềm tin đảm bảo cho con tương lai tương đối đầy đủ. Chị Mi cũng mong mỏi việc xây dựng và phát triển các mô hình tiện ích hỗ trợ nhân viên có con nhỏ tại nơi làm việc. Chị chia sẻ thêm: “Khi đi làm trở lại sau thời gian nghỉ thai sản, tôi dự định hút sữa, trữ sữa để tiếp tục nuôi con bằng sữa mẹ nhưng cơ quan không có chỗ để làm việc đó. Tôi mong ở nơi làm việc có một góc nhỏ dành cho trẻ em con cán bộ, công nhân viên. Điều đó sẽ giúp các bậc cha mẹ có thể vừa làm việc vừa trông con vào mùa hè hoặc những ngày phải đón con sớm, giải quyết bài toán nan giải về việc gửi con”.

Phó chủ tịch phường An Lạc, quận Bình Tân Nguyễn Thị Bích Tuyền - người nhiều năm gắn bó với công tác dân số - khẳng định chính sách hỗ trợ theo NQ 40 rất ý nghĩa. Tuy nhiên, bà cũng chia sẻ mong muốn của người dân về các chính sách khuyến sinh lâu dài, bền vững hơn như hỗ trợ vay vốn, mua nhà ở xã hội, giải quyết việc làm, đặc biệt với những chị em muốn tìm việc phù hợp khi ở nhà trông con.

Chính sách hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con dưới 35 tuổi của TPHCM là bước đi quan trọng ban đầu và ý nghĩa trong việc khuyến sinh, thể hiện sự quan tâm, sẻ chia khó khăn với người dân. Với những ý kiến đóng góp và đề xuất thiết thực từ cộng đồng, hy vọng các chính sách khuyến sinh sẽ ngày càng được hoàn thiện, không chỉ dừng lại ở việc động viên mà còn bao gồm các giải pháp căn cơ, lâu dài, bền vững.

Thùy Dương

Ý kiến:

Xây dựng chiến lược khuyến sinh phù hợp, bền vững và toàn diện

Chính sách hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con trước tuổi 35 được xây dựng trên cơ sở khoa học về khả năng sinh sản tối ưu, giảm thiểu rủi ro cho mẹ và bé. Tuy nhiên, mỗi cá nhân cần hiểu rõ những yếu tố này để tự đưa ra sự lựa chọn phù hợp với hoàn cảnh riêng và được tư vấn y tế đầy đủ. Mốc 35 tuổi có thể là điểm tham chiếu trong một chính sách dân số rộng lớn và sẽ triển khai tiếp tục trong thời gian tới.

Ông Phạm Chánh Trung - Nguồn ảnh: Báo Phụ nữ TPHCM

Để thúc đẩy tỉ lệ sinh một cách bền vững, TPHCM nói riêng và cả nước nói chung cần một hệ thống các giải pháp đồng bộ, toàn diện, dài hơi, tập trung vào hỗ trợ tài chính, tạo điều kiện làm việc và chăm sóc con cái thuận lợi, thay đổi nhận thức xã hội, đầu tư vào y tế sinh sản và thường xuyên đánh giá hiệu quả chính sách. Đây là bài toán phức tạp đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, các ngành liên quan và sự tham gia của toàn xã hội.

Không có công thức khuyến sinh chung cho tất cả các quốc gia. Nhìn chung, sự hỗ trợ toàn diện bao gồm: tăng trợ cấp nuôi con, ưu đãi thuế, hỗ trợ nhà ở, mở rộng nhà trẻ công lập chất lượng cao và thời gian trông trẻ, linh hoạt giờ làm, tăng nghỉ thai sản, khuyến khích chia sẻ trách nhiệm nuôi con.

Về nhận thức, các nước không ngừng truyền thông về lợi ích sinh đủ con, xóa bỏ định kiến giới. Về y tế, tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ sinh sản, hỗ trợ hiếm muộn. Tuy nhiên, Việt Nam cần nghiên cứu kỹ lưỡng kinh nghiệm quốc tế, đánh giá thực trạng trong nước và xây dựng chiến lược khuyến sinh phù hợp, bền vững, toàn diện.

Ông Phạm Chánh Trung - Chi cục trưởng Chi cục Dân số TPHCM

Đặt gia đình vào trung tâm mọi hoạch định

Tỉ lệ sinh thấp kéo dài hoặc giảm sâu hơn sẽ đặt TPHCM trước những thách thức lớn. Thành phố sẽ đối mặt với tốc độ già hóa dân số nhanh, kéo theo thiếu hụt lao động và áp lực an sinh xã hội cho người cao tuổi. Điều này buộc TPHCM phải cạnh tranh gay gắt trong việc thu hút nhân lực trẻ, trong bối cảnh các tỉnh, thành khác cũng đang thiếu hụt lao động.

Thạc sĩ Nguyễn Quang Việt Ngân - Ảnh do nhân vật cung cấp

Nhận thức và thái độ của người dân TPHCM, đặc biệt là các cặp vợ chồng trẻ, đối với việc sinh con đã có sự thay đổi rõ nét so với các thế hệ trước. Các cặp vợ chồng trẻ ngày nay cân nhắc rất kỹ giữa mong muốn cá nhân, điều kiện tài chính, chất lượng cuộc sống và tương lai của con cái. Một số yếu tố chính chi phối quyết định sinh con của họ bao gồm: áp lực kinh tế, chi phí nuôi con cao; cạnh tranh trong công việc; xu hướng đề cao chất lượng sống và phát triển cá nhân; gánh nặng chăm con đối với những người không có điều kiện thuê người hỗ trợ.

Song song đó, thái độ của người dân TPHCM hiện nay phản ánh sự thay đổi về tư duy dân số rất rõ ràng: sinh con không còn là sự lựa chọn mặc định mà là một quyết định được cân nhắc kỹ lưỡng, chịu tác động của nhiều yếu tố đa chiều - từ kinh tế, xã hội đến tâm lý, văn hóa. Điều này đòi hỏi chính sách dân số trong thời gian tới phải thực sự linh hoạt, đồng bộ và đặt con người - đặc biệt là các gia đình trẻ - vào trung tâm của mọi hoạch định.

Thạc sĩ Nguyễn Quang Việt Ngân

- Phó trưởng khoa Địa lý, Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM)

Cần miễn giảm viện phí, xây dựng phòng giữ trẻ tại doanh nghiệp

Ở Việt Nam, hiện có thực trạng người trung lưu, khá giả thường ngán ngại sinh con, trong khi nhiều người có thu nhập không cao sẵn sàng sinh 2-3 con. Để cải thiện tỉ lệ sinh, cần sự chung tay góp sức của nhiều ngành, cần giải pháp toàn diện và đặc biệt quan tâm các vấn đề xã hội, giáo dục. Tin vui sắp tới học sinh được miễn học phí cũng góp phần làm nhẹ gánh cho các bậc cha mẹ. Và người dân kém khả năng chi trả cũng cần được miễn giảm viện phí.

Về nhà trẻ, trường mẫu giáo, cần cải thiện chất lượng. Trẻ phải được chăm sóc bởi những người có chuyên môn. Trước đây, Làng Hòa Bình thuộc Bệnh viện Từ Dũ có phòng để chăm sóc con của nhân viên, người chăm sóc là điều dưỡng có chuyên môn và kinh nghiệm.

Tới giờ, nữ nhân viên xuống phòng cho con bú sữa mẹ. Đề xuất cần có điều khoản quy định, yêu cầu doanh nghiệp, cơ quan nào cũng có 1 nhà trẻ, phòng chăm sóc trẻ ở gần hoặc tại khuôn viên đơn vị. Khi đó, người mẹ yên tâm làm việc, không phải gửi trẻ về quê nhà nhờ ông bà chăm hoặc gửi ở các nhóm trẻ tự phát, vừa mất nhiều tiền, vừa rước nhiều nguy cơ do người giữ trẻ không được đào tạo chuyên môn.

Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng - Ảnh: Nguyễn Quang

Hỗ trợ các cặp vợ chồng hiếm muộn cũng là biện pháp cần đặc biệt quan tâm. Ở Úc, Pháp, Đức…, chi phí điều trị hiếm muộn được hỗ trợ 3 lần (thường điều trị hiếm muộn trong 3 lần là có con). Kể từ lần thứ tư, gia đình mới đóng góp 50%, cho đến lần thứ bảy. Lúc ấy, nếu vẫn chưa thể có con thì thực sự cặp vợ chồng đó không có khả năng có con và được khuyên nhận con nuôi.

Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng
- Phó chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Nội tiết sinh sản
- vô sinh TPHCM, nguyên Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ

Chỉ nên có con khi đủ trưởng thành và trách nhiệm

Theo nghiên cứu, khi được ở cạnh con; tương tác, chia sẻ, nghe tiếng cười nói của cháu, người già có thể trở nên khỏe mạnh hơn. Việc không tạo ra thế hệ kế thừa có thể khiến chúng ta cảm thấy thoải mái, tự do lúc trẻ nhưng khi bước vào tuổi trung niên, tuổi già, đây lại trở thành nỗi buồn và sự thiệt thòi.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Tâm - Ảnh do nhân vật cung cấp

Tại Việt Nam, không ít bà mẹ đang nuôi con nhỏ hay gặp vấn đề sức khỏe tâm thần, bị trầm cảm sau sinh. Bởi lẽ người phụ nữ có thai hay đang nuôi con nhỏ rất nhạy cảm, dễ nóng giận, khó kiềm chế nếu không được sự chia sẻ, đồng hành từ người chồng và gia đình. Vì vậy, trước khi có con, vợ chồng phải là những người đủ trưởng thành và đủ trách nhiệm.

Để có được những đứa trẻ khỏe mạnh, các yếu tố hỗ trợ bên ngoài là quan trọng nhưng sự sẵn sàng và tự chuẩn bị chu đáo về tâm thế, tinh thần, vật chất… của các cặp đôi cũng quan trọng không kém. Có vậy, đứa trẻ sinh ra mới được hạnh phúc.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Tâm
- Giám đốc Công ty Ứng dụng khoa học tâm lý Hồn Việt

Nhã Chân - Diệu Hiền- Thùy Dương (ghi)