Bánh lăn kết nối tình thân

Cô bé háo hức với công đoạn nhào bánh lăn - Ảnh do tác giả cung cấp

Thuở ấy, bánh trung thu là món ăn xa xỉ với trẻ con làng quê chúng tôi. Thay vào đó, các bà các mẹ nghĩ ra món bánh lăn làm từ bột nếp chín, đường bát, gừng, đậu phộng.

Trong ký ức tôi vẫn đọng lại hình ảnh nơi mái hiên, cả nhà quây quần bên ánh trăng rằm nhẩn nha miếng bánh ngọt lành giữa tiếng tùng cắc đều đều.

Mỗi lần mẹ nói hôm nay sẽ làm bánh lăn, cả nhà rộn ràng hẳn. Sau bữa cơm tối, mẹ bắt đầu nhóm lửa rang đậu phộng. Chờ chảo nóng đều, mẹ cho đậu vào, dùng đũa gỗ đảo đến khi vài đốm nâu bắt đầu xuất hiện, mùi thơm béo ngậy thoang thoảng là biết đậu đã chín. Đợi mẹ nghiêng chảo đổ đậu ra chiếc sàng tre, tôi miết tay chà. Vỏ lụa tróc ra để lộ những hạt đậu béo tròn. Mẹ sảy vài lần cho đậu sạch hẳn rồi để riêng vào chén. Chốc chốc, tôi lại rón rén bốc vụng, nhai chóp chép dẫu biết mẹ sẽ mắng yêu.

Ba thường đảm nhận công đoạn chặt đường bát. Những mảnh đường được ba cho vào nồi nước mẹ đã chuẩn bị sẵn. Xong xuôi, ba giã nhuyễn gừng rồi ngồi trên chiếc ghế gỗ ngay bậu cửa bếp nhấm nháp tách trà nóng, nhìn theo những cuộn khói bảng lảng.

Chờ ngọn lửa đượm lên bên ánh đèn dầu, mẹ bắt đầu đun nước đường. Những bong bóng li ti báo hiệu nước đường đã sôi, lòng tôi cũng dâng lên niềm háo hức khó tả. Mẹ dùng tấm vải tuyn lọc nước đường 2 lần để loại bỏ hết cặn bã rồi cho gừng vào, đánh tơi ra. Từ từ đặt chiếc rây lên trên nồi đường, mẹ thêm bột nếp. Mẹ cho bột đến đâu, ba dùng đôi đũa lớn khuấy đến đó.

Chiếc bánh lăn góp phần cho mùa trăng thêm trọn vẹn - Ảnh do tác giả cung cấp

Cuối cùng, mẹ cho đậu phộng đã rang chín vào tiếp tục trộn. Khi hỗn hợp quyện thành một khối, mẹ nhấc nồi khỏi bếp. Ba phủ một lớp bột nếp trắng lên mâm để bánh không bị dính rồi múc từng vá lớn hỗn hợp trong nồi, lăn dài trên mâm cho bánh mịn màng.

Những đêm trăng sáng, cả nhà tôi quây quần bên nhau. Tay chuyền tay, mỗi người ăn vài miếng bánh lăn. Tôi thắc mắc vì sao gọi là bánh lăn. Mẹ bảo vì ở công đoạn cuối cùng, cần dùng tay lăn qua lăn lại để tạo thành cây bánh. Có khi rằm qua mà bánh vẫn còn, mẹ cắt từng lát mỏng chiên vàng. Bánh lăn chiên có hương vị đặc biệt xen lẫn độ béo thơm của dầu phộng.

Những mùa tết đoàn viên sau này, căn nhà gỗ được tháo dỡ, gia đình tôi chuyển đến căn nhà mới. Ánh đèn dầu hiu hắt năm nào được thay thế bằng ánh điện sáng trưng từ đầu làng đến cuối xóm. Thế nhưng, vẫn giữ thói quen cũ, mẹ luôn xem lịch để canh ngày Mười tháng Tám âm lịch là bắt đầu chuẩn bị nguyên liệu, bày biện làm bánh lăn, cho gia đình tôi có một mùa trăng trọn vẹn.

Cả nhà sum vầy bên nhau, mỗi người một công đoạn tạo nên những chiếc bánh quen thuộc. Món bánh ấy tự bao giờ đã trở thành sợi dây vô hình kết nối tình thân trong gia đình tôi mỗi độ thu về.

Ngọc Nữ