Quốc hội Mỹ họp trở lại sau khi Điện Capitol “thất thủ”, 4 người chết trong cuộc bạo loạn

Quốc hội tiếp tục họp trở lại để chứng nhận chiến thắng của ông Biden sau khi những người ủng hộ Tổng thống Trump xông vào Điện Capitol - Ảnh: Reuters

Những kẻ nổi loạn đã tìm cách vượt qua hàng rào an ninh bằng kim loại, phá vỡ cửa sổ và các bức bình phong để tiến vào Điện Capitol, tràn vào hành lang và xô xát với các nhân viên cảnh sát bảo vệ Quốc hội. Một số kẻ bao vây và đập cửa phòng họp Hạ viện trong khi các nghị sĩ đang ở bên trong. Các nhân viên an ninh đã phải chắn cánh cửa và rút súng giúp các nhà lập pháp tránh ra chỗ an toàn.

Cảnh sát đã mất hơn ba giờ để “giải cứu” Điện Capitol khỏi những người ủng hộ Trump trước khi tuyên bố tòa nhà an toàn vào lúc 5g30 chiều 6/1.

Theo tin của cảnh sát, một phụ nữ đã chết sau khi bị bắn trong vụ lộn xộn, FBI cho biết họ đã tháo ngòi hai vật nghi là thiết bị nổ. Truyền thông Mỹ đưa tin, có 4 người đã chết ở khu vực Điện Capitol trong ngày 6/1, kể cả người phụ nữ bị bắn chết. Ngoài ra, cảnh sát đã bắt 52 người làm loạn tại khu vực nhà Quốc hội.

Vụ “tấn công Điện Capitol” là đỉnh điểm của nhiều tháng chia rẽ và leo thang căng thẳng xung quanh cuộc bầu cử ngày 3/11, khi ứng cử viên đảng Cộng hòa - Tổng thống Donald Trump - liên tục đưa ra tuyên bố không có bằng chứng rằng cuộc bỏ phiếu đã bị gian lận và kêu gọi những người ủng hộ giúp ông lật ngược thất bại của mình.

Ông Trump đang bị chính những nhân vật Cộng hòa chủ chốt trong Quốc hội Mỹ chỉ trích dữ dội, họ cho rằng cho ông là người châm ngòi bạo lực trong ngày 6/1.

Chủ tịch Hội nghị đảng Cộng hòa Hạ viện Liz Cheney tuyên bố trên Twitter: “Không có chuyện tổng thống hình thành đám đông, tổng thống đã kích động đám đông và cũng chính ông giải tán đám đông. Ông ấy đã thắp lên ngọn lửa”.

Thượng nghị sĩ (TNS) đảng Cộng hòa Tom Cotton, một người bảo thủ hàng đầu từ Arkansas, đã kêu gọi ông Trump chấp nhận thất bại trong cuộc bầu cử, "từ bỏ việc gây hiểu lầm cho người dân Mỹ và từ chối bạo lực đám đông”.

Một nguồn tin thông thạo tình hình cho biết đã có các cuộc thảo luận giữa một số thành viên Nội các và các đồng minh của ông Trump về việc viện dẫn Tu chính án số 25, cho phép đa số Nội các tuyên bố ông Trump không thể thực hiện chức trách của mình và loại bỏ ông ta. Một nguồn tin thứ hai nghi ngờ nỗ lực này sẽ không đi đến đâu, vì ông Trump chỉ còn tại vị hai tuần nữa.

Tối 6/1, lưỡng viện Quốc hội Mỹ lại tiếp tục tranh luận về việc chứng nhận ông Biden giành được đa số phiếu Đại cử tri đoàn cần thiết để trở thành Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ.

Rõ ràng là các nghị sĩ ủng hộ ông Trump lật đổ chiến thắng của ông Biden ở các tiểu bang chiến địa sẽ bị đa số - trong đó có hầu hết các nghị sĩ Cộng hòa - bác bỏ, và kết quả bầu cử sẽ được chứng nhận.

Phó tổng thống Mike Pence, người chủ trì phiên họp, nói khi Quốc hội họp trở lại: “Đối với những người phá hoại Điện Capitol của chúng ta ngày hôm nay, các bạn đã không giành chiến thắng”. Ông nói: “Chúng ta hãy quay trở lại làm việc”, câu nói này nhận được một tràng vỗ tay của các nghị sĩ.

Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell - người vẫn giữ im lặng khi ông Trump tìm cách lật ngược kết quả bầu cử - gọi cuộc tấn công Capitol là một "cuộc nổi dậy thất bại" và tuyên bố "chúng tôi sẽ không cúi đầu trước sự vô pháp hoặc đe dọa”. Ông nói: "Chúng tôi sẽ quay trở lại chức trách của mình, sẽ thực hiện nghĩa vụ của mình theo Hiến pháp vì quốc gia của chúng ta, và chúng tôi sẽ làm điều đó tối hôm nay”.

Thượng viện đã bác bỏ sự phản đối của phe Cộng hòa với tỷ lệ 93 phiếu thuận trên 6 phiếu chống liên quan đến việc chứng nhận chiến thắng của ông Biden ở Arizona. Hạ viện, do đảng Dân chủ kiểm soát, vẫn đang tranh luận về các phản đối của Arizona, nhưng đa số cả hai viện sẽ cần phải thông qua nó.

Thị trưởng Washington Muriel Bowser đã ra lệnh giới nghiêm toàn thành phố bắt đầu từ 6 giờ tối theo giờ địa phương. Lực lượng Vệ binh quốc gia, đặc vụ FBI và Cơ quan Mật vụ Hoa Kỳ đã được triển khai để giúp lực lượng cảnh sát Capitol. Lực lượng bảo vệ và cảnh sát đã đẩy những người biểu tình ra khỏi Điện Capitol sau khi lệnh giới nghiêm có hiệu lực.

Hàng trăm người ủng hộ Tổng thống Donald Trump đã xông vào Điện Capitol hôm 6/1

Đây là cuộc tấn công gây thiệt hại lớn nhất vào tòa nhà mang tính biểu tượng kể từ khi quân đội Anh đốt nó vào năm 1814, theo Hội lịch sử Capitol Hoa Kỳ.

Tổng thống đắc cử Joe Biden - người sẽ nhậm chức vào ngày 20/1 - cho biết hành vi của những người biểu tình “không phải do bất đồng mà là nổi loạn do bị xúi giục”.

Cựu Phó tổng thống nói rằng những người biểu tình xông vào Điện Capitol, đập vỡ cửa sổ, chiếm văn phòng, xâm nhập Quốc hội và đe dọa sự an toàn của các quan chức dân cử “không phải là phản đối, mà là sự nổi dậy”.

Trong khi đó, trong một video được đăng lên Twitter khi những kẻ bạo loạn tràn ngập Điện Capitol, ông Trump đã lặp lại những tuyên bố sai lầm của mình về gian lận bầu cử nhưng kêu gọi những người biểu tình rời đi. Ông viết: “Các bạn phải về nhà ngay bây giờ, chúng ta phải có hòa bình. Chúng tôi yêu các bạn, các bạn rất đặc biệt”.

Twitter sau đó đã hạn chế người dùng đăng lại video của Trump và Facebook đã gỡ bỏ hoàn toàn video đó với lý do có nguy cơ bạo lực. Twitter đã khóa tài khoản của ông Trump trong 12 giờ và đe dọa đình chỉ vĩnh viễn vì "vi phạm nhiều lần và nghiêm trọng" các quy tắc "tính toàn vẹn công dân" của nền tảng truyền thông xã hội.

Quế Lâm (theo Reuters)