Khi ngoại tình không phải là khởi đầu của đổ vỡ

Từ câu chuyện một phụ nữ Việt bị kết án tù tại Singapore vì vi phạm chế độ một vợ một chồng, dư luận trong nước lại một lần nữa dậy sóng. Nhiều ý kiến cho rằng cần nghiêm khắc hơn với hành vi ngoại tình, bởi đó không chỉ là sai lầm cá nhân mà còn gây tổn thương sâu sắc cho gia đình, con cái. Mong muốn ấy là dễ hiểu. Nhưng liệu trừng phạt có phải là con đường duy nhất để giữ gìn hạnh phúc gia đình?

Trong đời sống hôn nhân, mọi chuyện hiếm khi đơn giản để khẳng định ai đúng ai sai.

Như cặp vợ chồng Lan và Hùng. Họ kết hôn hơn mười năm, có 2 con đang tuổi lớn. Nhìn từ bên ngoài, họ là một gia đình khá hạnh phúc. Chồng và vợ đều có công ăn việc làm. Hùng không sa đà tệ nạn. Lan xinh đẹp, chăm chỉ, lo toan nhà cửa. Con cái học hành tử tế. Năm tháng trôi qua, không khí gia đình hiếm khi ồn ào bởi những thăng trầm, sóng gió.

Thế nhưng, Lan kể rằng, đã rất lâu rồi chị không còn cảm giác được lắng nghe. Những câu chuyện của Lan thường được duy trì một mình, sau đó kết thúc trong im lặng hoặc bằng cái gật đầu qua loa cho xong chuyện của chồng. Còn Hùng thì chia sẻ với tôi nỗi mệt mỏi theo cách khác. Lan chưa bao giờ ghi nhận những sự cố gắng của anh. Dù anh nỗ lực thế nào thì vợ cũng không hài lòng, suốt ngày xét nét, yêu cầu, đòi hỏi. Họ sống chung nhưng mỗi ngày lại xa nhau hơn. Cho đến khi mối quan hệ ngoài luồng của Hùng bị phát hiện, Lan và bạn bè, họ hàng cùng nhau hùa vào kết án.

Trong câu chuyện của Lan và Hùng, mối quan hệ ngoài luồng không phải là khởi đầu của đổ vỡ mà là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy tình cảm trong cuộc hôn nhân ấy đã cạn kiệt từ lâu. Điều đó không nhằm bao biện cho hành vi phản bội của Hùng nhưng cho thấy phía sau một hành vi lệch chuẩn là cả quá trình dài của im lặng, mất kết nối và những tổn thương âm ỉ.

Lời kết tội khiến đôi lứa càng xa nhau - Ảnh minh họa: Freepik

Khi một mối quan hệ tan vỡ, người ta ít khi hỏi hai con người đã sống với nhau ra sao, đã đánh mất nhau từ lúc nào, mà vội vàng tìm một người để kết tội. Trong đời sống hôn nhân vốn đầy sự phức tạp, tranh luận xung quanh chuyện ngoại tình thường bị thu gọn thành một lời tuyên án. Và khi bàn về việc có nên xử lý hình sự hành vi ngoại tình, mọi người rất dễ bị cuốn vào cảm xúc phẫn nộ và mong muốn trừng phạt. Cảm xúc ấy là thật và nỗi đau của người bị phản bội là điều không thể xem nhẹ. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở việc tìm cách xử nặng hơn, xã hội có thể vô tình bỏ qua một câu hỏi quan trọng hơn: Làm sao để những cuộc hôn nhân không rơi vào trạng thái rỗng hay mất kết nối trước khi ngoại tình xảy ra?

Pháp luật có vai trò bảo vệ các giá trị gia đình nhưng pháp luật không thể thay thế cho sự đối thoại giữa vợ và chồng, cũng không thể buộc những người đã hết yêu phải tiếp tục sống với nhau trong căng thẳng, chán chường. Những biện pháp phòng ngừa như giáo dục về hôn nhân, tư vấn tâm lý, hỗ trợ các cặp đôi vượt qua khủng hoảng có lẽ cần được nhìn nhận nghiêm túc không kém các chế tài xử phạt, bản án răn đe.

Ngoại tình là một vết thương. Muốn chữa lành vết thương ấy, phải nhìn thẳng vào những khoảng trống trong đời sống hôn nhân. Khi các cặp đôi không còn phán xét, kết tội mà sẵn sàng đối thoại nhiều hơn, lắng nghe nhiều hơn, hạnh phúc gia đình mới được giữ gìn một cách bền vững.

Lời tuyên án có thể khiến người ngoại tình cách ly với xã hội để nhìn lại sai phạm của mình. Thế nhưng, những bức tường lạnh lẽo phía sau song sắt cũng là điều khiến cảm xúc, sự kết nối ít ỏi còn lại trong hôn nhân tiếp tục đổ vỡ.

Minh Thi