“Lốp dự phòng” - những mối tình đơn phương thời đại số

“Lốp dự phòng”, “lốp chúa” hay “Michelin boy”… là những thuật ngữ châm biếm, hài hước chỉ những anh chàng chấp nhận làm phương án dự phòng cho người mình thích - Ảnh minh họa: Nhật Thành

Khi tình cảm cũng có phương án A, B, C…

Trong thực tế, “lốp dự phòng” chủ yếu được dùng để ám chỉ những chàng trai. Câu chuyện của Nhật Anh là một ví dụ. Chàng trai 25 tuổi (Hà Nội) dành tình cảm đặc biệt cho một bạn nữ anh đã quen 7 năm.

Chàng trai này thú thật: “Giống như câu nói đùa trên mạng, “Tôi sẵn sàng hạ size quần lót, chấp nhận sự chật chội chỉ để dành tiền mua đồ ăn cho cô ấy”, tình cảm tôi dành cho cô bạn này thật khó diễn tả”.

Thực tế, Nhật Anh luôn nuôi hy vọng cả hai sẽ thành một cặp trong tương lai. Hiện tại, anh cảm thấy khoảng cách giữa bản thân và người mình thích đang khá xa. “Cô ấy thích ăn mặc đẹp, thường xuyên mua sắm. Tôi luôn nghĩ rằng chỉ cần mình đáp ứng sở thích của cô ấy thì sẽ có cơ hội” - anh chàng bày tỏ.

Tuy nhiên, sự thật không như kỳ vọng. Cô “bạn thân” của anh có những ranh giới rõ ràng. Dù nhận quà cáp từ Nhật Anh, hay tâm sự những khúc mắc, chuyện không vui trong lòng nhưng cô nàng chưa bao giờ nhắc tới chuyện sẽ tiến tới với anh. Điều đó khiến Nhật Anh suy sụp nhưng vẫn không từ bỏ. “Tôi chỉ đơn giản là không thể loại cô ấy ra khỏi đầu óc mình” - anh nói.

“Trap girl xin tạm dừng cuộc chơi vì ngoại lệ đã về” - Huyền Trang (26 tuổi, Nghệ An) thông báo. Dù tự nhận là “trap girl” - cô gái có sở thích trêu đùa tình cảm - nhưng cô có nguyên tắc khá rõ ràng. Nếu đang trong một mối quan hệ chính thức, cô thường không giao tiếp với người khác giới, đồng thời cũng không đưa bất kỳ ai vào phương án dự bị. Song, sự chung thủy này có điều kiện. “Đó là nguyên tắc, bởi tôi muốn bạn trai có cảm giác an toàn và ngược lại. Nhưng nếu người yêu không chung thủy hoặc đối xử tệ với tôi thì… Người theo đuổi tôi cũng tương đối nhiều, tôi luôn có 4-5 mối dự phòng” - cô nói.

Trong câu chuyện, Trang nhiều lần nhắc tới từ “ngoại lệ” - vốn là một từ khóa đang rất phổ biến được giới trẻ sử dụng để chỉ người mà họ có tình cảm đặc biệt (có thể xem là người yêu hoặc người họ thích). Tôi cố hỏi “ngoại lệ” này là mối quan hệ như thế nào nhưng cô từ chối kể sâu và cho biết, về hình thức, mình vẫn đang độc thân. “Ngoại lệ” rời đi thì tiếp tục cuộc săn mồi” - Trang nháy mắt tiết lộ.

Các chàng trai được xem là “dự phòng” của Trang cũng vậy. Họ không biết trạng thái mối quan hệ của mình với Trang là gì. Đối với Trang, họ là bạn bè, là người cùng cô đi ăn uống, lê la cà phê và cũng là người được nghe cô tâm sự về chuyện tình cảm.

Tự nhận mình có hứng thú với “hồng hài nhi” - thuật ngữ chỉ người con trai ít tuổi hơn - Quỳnh Trang (33 tuổi, Hà Nội) cho biết, cô vui vẻ với tình trạng hiện tại. “Ở tuổi tôi, việc lấy chồng được gia đình nhắc nhở không ngớt nhưng tôi chưa vội. Tôi có những tiêu chuẩn nhất định như có nhà, ngoại hình ưa nhìn và có thu nhập cao hơn tôi” - Quỳnh Trang nói về tiêu chuẩn chọn hôn phu của cô.

Trong lúc chờ đợi tình yêu đích thực, cô gái này chọn mối quan hệ với các cậu trai kém tuổi, kiểu chị chị - em em cho vui.

“Tôi thích quen với các cậu trai ít hơn mình 7-8 tuổi. Họ đủ trẻ trung và thú vị cho các cuộc hẹn hò nhưng lại khó tiến tới xa hơn vì họ thường khó đạt được các tiêu chuẩn như tôi đã kể” - Quỳnh Trang thẳng thắn. Biết các mối tình chẳng đi tới đâu, chỉ để tìm vui, Trang thường có nhiều phương án dự phòng, lỡ như người này khiến cô buồn hoặc hết hứng thú thì sẽ có người khác thay thế.

Rèn luyện để nhận ra giá trị thật của bản thân

Chuyên gia tư vấn tình cảm, hẹn hò và mối quan hệ Tuấn Lê cho rằng khi một người chấp nhận bị đặt vào vị trí “benching” (bị xếp ghế dự bị trong tình yêu), sẽ không có khái niệm “chuyển hóa tình huống” hay khiến đối phương “nhận ra giá trị” của họ trong một mối quan hệ. Điều đó có nghĩa đã làm “lốp dự phòng” thì sẽ khó có cơ hội trở thành mối quan hệ chính thức.

Ông Tuấn Lê phân tích: “Nếu bạn đang trong tình huống này, điều đó có nghĩa giá trị của bạn đã bị xác định ngay tại thời điểm đó. Việc chờ đợi chỉ là một hình thức “níu kéo”, có thể dẫn đến một mối quan hệ sau này nhưng đó sẽ không phải là một mối quan hệ tốt đẹp. Nền tảng của nó không có sự hiện diện của tình yêu thực sự mà chỉ bao gồm một bên bị phụ thuộc và một bên hưởng dụng tạm thời”.

Có nhiều lý do dẫn đến việc bị xem là phương án dự bị trong tình cảm, nhưng lý do lớn nhất vẫn nằm ở chính bản thân người trong cuộc. Thậm chí, có những người không cố ý biến bạn thành phương án dự phòng nhưng sự phụ thuộc tình cảm khiến bạn tự đẩy mình vào tình huống ấy.

“Điều này phản ánh một phiên bản chưa hoàn thiện của bạn - một phiên bản thiếu năng lực cân bằng, chưa rèn luyện đủ để nhận ra giá trị của bản thân. Không ai có thể đặt bạn vào vị trí dự bị nếu bạn không đồng ý” - ông Tuấn Lê nói.

Ông Tuấn Lê cho rằng điều quan trọng là mỗi người nên có ý thức rèn luyện để trở thành một phiên bản giá trị hơn. Bạn cần hiểu rõ về tình cảm, cân bằng cảm xúc, tự thân hạnh phúc và tạo ra sức hút tích cực trong cuộc sống. Đó mới là cách để xây dựng một mối quan hệ lành mạnh, chứ không đơn thuần chỉ để tránh bị “benching”. Hãy tập trung vào bản thân, rèn luyện và xây dựng năng lực cảm xúc để không chỉ có một tình yêu trọn vẹn mà còn một cuộc sống thực sự hạnh phúc.

Lam Hồng

Phân biệt bạn thân và “lốp dự phòng” Nhiều người dễ nhầm lẫn giữa việc trở thành “lốp dự phòng” và một người bạn thân, vì bề ngoài cả hai vai trò này có nhiều điểm tương đồng: luôn xuất hiện khi cần, đặc biệt là khi người kia buồn; cùng nhau đi ăn, tâm sự, hỗ trợ đối phương trong những thời điểm khó khăn. Cả hai đều có sự đồng hành trong cuộc sống của người kia nhưng sự khác biệt cốt lõi nằm ở động cơ và sự cân bằng trong mối quan hệ. Điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa “lốp dự phòng” và “bạn thân” là: - Động cơ có trong sáng hay không? Người giữ vai trò dự phòng thường nuôi hy vọng rằng nếu mình đủ tốt, đối phương sẽ nhận ra và lựa chọn mình khi họ không còn ai khác. Điều này khác với một tình bạn thực sự, nơi 2 người gắn kết mà không có mong cầu thầm kín về mặt tình cảm. - Sự công bằng trong cho và nhận. Một tình bạn thực sự là khi cả hai đều chủ động vun đắp, hỗ trợ nhau một cách tự nhiên, cân bằng. Trong khi đó, người chấp nhận làm “lốp” thường dành sự quan tâm 1 chiều với hy vọng sẽ đổi lấy một cơ hội trong tương lai. Nếu bạn mong muốn một mối quan hệ lành mạnh, điều quan trọng nhất vẫn là cả hai phải có sự chủ động và hứng thú như nhau trong việc xây dựng tình cảm. Nếu bạn bước vào một mối quan hệ mà đối phương tự cho mình ở vị trí cao hơn, giữ vai trò “thẩm định” xem tình cảm của bạn có xứng đáng hay không, có lẽ con đường này đã sai ngay từ khi bắt đầu. Một mối quan hệ bền vững không đến từ sự chờ đợi hay hy sinh một chiều mà từ sự tương tác cân bằng, tôn trọng và chủ động ở cả hai phía. Chuyên viên tâm lý Đào Lê Tâm An - nghiên cứu sinh tâm lý học, Trường đại học Sư phạm TPHCM Thành Vinh (ghi)

Sự chân thành sẽ dẫn đến những kết nối ý nghĩa

“Benching” - vốn xuất phát từ thuật ngữ thể thao chỉ việc giữ một vận động viên trên ghế dự bị như phương án dự phòng - đã được áp dụng vào thế giới tình cảm để mô tả hành vi giữ ai đó làm “sự lựa chọn thứ hai” khi các ưu tiên hàng đầu không khả thi.

Sabrina Romanoff - tiến sĩ tâm lý học tại Đại học Yeshiva (Mỹ) - cho rằng xu hướng này trở nên phổ biến nhờ các ứng dụng hẹn hò, nơi con người dễ bị choáng ngợp bởi vô số sự lựa chọn và thường “quản lý” nhiều đối tượng cùng lúc. Không hoàn toàn thờ ơ nhưng cũng chẳng đủ quan tâm để cam kết, người “benching” thường giữ bạn trong trạng thái lấp lửng, như vận động viên dự bị chờ tiếng gọi bất ngờ.

Tác giả Bruce Y. Lee chỉ ra 3 nguyên nhân chính thúc đẩy “benching”. Thứ nhất, sự phát triển của các ứng dụng hẹn hò như Tinder hay Hinge khiến việc tìm người yêu giống mua sắm online - người dùng dễ rơi vào ảo tưởng có vô số sự lựa chọn, xem đối tượng như “món hàng” để thử rồi cất đi. Thứ hai, công nghệ giúp duy trì liên lạc với nhiều người mà không cần nỗ lực lớn - chỉ vài tin nhắn, ảnh và video là đủ để giữ chân ai đó. Thứ ba, một số “huấn luyện viên hẹn hò” khuyến khích “benching” như chiến lược tăng sự lựa chọn và tự tin.

Khi nhận ra mình đang bị “benching”, bạn có thể làm gì? Các chuyên gia đưa ra lời khuyên cụ thể để đối mặt tình huống đó. Trước hết, giao tiếp thẳng thắn là chìa khóa. Bạn nên bày tỏ cảm nhận một cách rõ ràng để làm sáng tỏ mối quan hệ thay vì để bản thân chìm trong nghi ngờ. Nếu đối phương thực sự quan tâm, họ sẽ trân trọng sự chân thành của bạn, còn nếu không, bạn sẽ sớm nhận ra và tiết kiệm được thời gian, tránh lãng phí công sức vào người không xứng đáng. Đừng ngại đối diện với câu trả lời không như mong đợi vì sự rõ ràng luôn tốt hơn những tháng ngày mơ hồ.

Tiếp theo, đặt giới hạn là cách bảo vệ bản thân khỏi tổn thương kéo dài. Nếu hành vi “benching” vẫn tiếp diễn sau khi bạn bày tỏ, đừng ngần ngại chấm dứt. Đó là cách bạn tôn trọng chính mình và mở đường cho những cơ hội tốt hơn. Nếu bạn muốn được ưu tiên, hãy tìm người sẵn sàng đặt bạn lên hàng đầu thay vì chấp nhận vị trí thứ yếu trong danh sách của ai đó.

Việc kéo dài quan hệ với người không thực sự quan trọng vừa lãng phí thời gian của họ, vừa làm chậm hành trình tìm “nửa kia” phù hợp của chính bạn. Hơn nữa, người thường xuyên cho người khác “ngồi dự bị” có thể bị mang tiếng, khiến những đối tượng chất lượng tránh xa.

Chuyên gia khuyến khích mọi người dành thời gian hiểu rõ nhu cầu của mình. Nếu bạn chỉ muốn hẹn hò để giải trí hay khám phá bản thân, hãy nói rõ để cả hai đều có thể đưa ra sự lựa chọn đúng đắn. Đối xử với người khác như “phương án dự phòng” chỉ tạo thêm drama và đau lòng, trong khi sự chân thành sẽ dẫn bạn đến những kết nối ý nghĩa hơn. Hẹn hò, suy cho cùng, là tìm kiếm sự đồng điệu, không phải cuộc chơi xếp ai thi đấu chính thức còn ai đó phải ngồi ghế dự bị.

Nhật Thành

(tổng hợp)