Xét nghiệm mới giúp phát hiện sớm nguy cơ ung thư buồng trứng

06/10/2025 - 17:31

PNO - Các nhà khoa học Anh phát triển xét nghiệm máu ROCA giúp phát hiện sớm nguy cơ ung thư buồng trứng, cho phép phụ nữ trì hoãn phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng và tránh mãn kinh sớm.

Phương pháp này phân tích máu để tìm kiếm protein và các dấu hiệu sinh học liên quan đến ung thư, đồng thời kết hợp với dữ liệu di truyền để tính toán xác suất phát bệnh theo thời gian.. - Ảnh minh họa: Canva
Phương pháp này phân tích máu để tìm kiếm protein và các dấu hiệu sinh học liên quan đến ung thư, đồng thời kết hợp với dữ liệu di truyền để tính toán xác suất phát bệnh theo thời gian. - Ảnh minh họa: Canva

Phương pháp xét nghiệm máu ROCA (Risk of Ovarian Cancer Algorithm) đã được Cơ quan Y tế Quốc gia Anh (NHS) đưa vào sử dụng cho phụ nữ có nguy cơ cao, đặc biệt là những người mang đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2, vốn làm tăng đáng kể khả năng mắc ung thư buồng trứng.

Năm 36 tuổi, Natasha Wray vừa kết thúc hai năm điều trị ung thư vú thì nhận được tin dữ cô có nguy cơ cao phát triển ung thư buồng trứng. Trước lựa chọn đầy khó khăn - phẫu thuật cắt buồng trứng để loại trừ nguy cơ nhưng đồng thời đánh mất khả năng sinh sản - Natasha đã kiên quyết từ chối.

''Lúc đó tôi mới 36 tuổi, tôi nói rằng mình chưa sẵn sàng. Tôi vẫn muốn làm mẹ và không thể chấp nhận việc phải trải qua mãn kinh nhân tạo quá sớm'' - Wray kể lại.

Không giống ung thư vú - vốn có thể phát hiện qua chụp nhũ ảnh - ung thư buồng trứng hiện chưa có phương pháp sàng lọc phổ biến. Với nhóm phụ nữ mang gen nguy cơ cao, phẫu thuật cắt bỏ cơ quan sinh sản vẫn là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, nhưng cũng là lựa chọn mang tính đánh đổi lớn.

Khi tham gia chương trình thử nghiệm của Bệnh viện Đại học London (UCLH), Wray được tiếp cận xét nghiệm máu ROCA. Bài kiểm tra này phân tích các protein và dấu hiệu di truyền bất thường trong máu, giúp phát hiện sớm những thay đổi có thể dẫn đến ung thư.

Nhờ kết quả ổn định của xét nghiệm, Wray có đủ niềm tin và thời gian để sinh con trước khi cân nhắc phẫu thuật. Sau khi con trai cô ra đời, các xét nghiệm cho thấy nguy cơ đã tăng lên và đó là thời điểm cô quyết định tiến hành cắt bỏ buồng trứng.

''Xét nghiệm giúp tôi yên tâm trong vài năm và cho tôi cơ hội làm mẹ'' - Wray chia sẻ.

Theo bác sĩ Adam Rosenthal, chuyên gia phụ khoa tại UCLH, xét nghiệm ROCA được xem là ''khoảng thở an toàn'' cho những phụ nữ chưa sẵn sàng phẫu thuật.

''Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng và ống dẫn trứng là biện pháp điều trị duy nhất trong việc ngăn ngừa ung thư buồng trứng. Nhưng nó đồng nghĩa với việc mất khả năng sinh sản và bước vào mãn kinh sớm - điều có thể gây tác động tâm lý nghiêm trọng. ROCA không thay thế phẫu thuật, nhưng giúp phụ nữ có thêm thời gian chuẩn bị về tinh thần và thể chất'' - ông nói.

Những phụ nữ tham gia chương trình được khuyến nghị làm xét nghiệm định kỳ 4 tháng/lần để theo dõi biến động nguy cơ. Kết quả bất thường có thể là tín hiệu cảnh báo sớm để kịp thời đưa ra quyết định phù hợp.

Sau giai đoạn thử nghiệm thành công, ROCA đã được cung cấp miễn phí thông qua hệ thống NHS, thay vì chỉ có trong dịch vụ y tế tư nhân như trước. Hàng ngàn phụ nữ tại Anh mang gen đột biến nguy cơ cao nay có thể tiếp cận phương pháp này.

''Đây là một bước tiến lớn. Chúng ta đang chuyển từ việc phản ứng khi bệnh đã xảy ra sang chủ động phát hiện và phòng ngừa, giúp phụ nữ có thêm quyền lựa chọn và hy vọng'' - bác sĩ Rosenthal nhấn mạnh.

Gia Vũ (theo Euronews)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI