Tự lập

Nhưng rồi ngay khi đang chông chênh chưa qua hết chiếc cầu bắc sang vùng đất mới tự do, nhiều chị đã lo lắng chẳng biết mình có thể “tự lập” được hay không. Hai chữ này không phải là một món đồ trang sức hấp dẫn, quyến rũ mà người ta mua về đeo vào cổ tay, hãnh diện khoe với mọi người, mà là một thử thách cả về tinh thần lẫn thể xác. Sẽ tốt hơn nếu chị em mình bắt đầu nghĩ về câu chuyện này từ khi cả đôi đang cùng nhau son sắt mặn nồng, không phải đến tận khi thấy chỗ dựa của mình lung lay, sắp sửa đổ ngã mới bắt đầu lo lắng.

Chị là một người phụ nữ mạnh mẽ, từng “tay không bắt giặc” từ một cô sinh viên tỉnh lẻ vào thành phố trở thành chủ doanh nghiệp vật liệu xây dựng với hơn chục nhân công phụ việc. Anh từ một trong những nhân công ấy lên thành chồng bà chủ. Chị lấy chồng muộn, nên khi có đứa con gái đầu lòng, chị sinh khó, phải nằm viện cả tháng trời, sau đó còn phải nằm tĩnh dưỡng gần hai tháng ở nhà nữa. Mọi công việc giao phó lại cho anh. Sau ba tháng trở lại cửa hàng, chị rụng rời nhìn mớ sổ sách gạch xóa sửa chữa nham nhở, vật tư hao hụt, tiền bán hàng không thu hồi được, lãi trả chậm tăng vù vù.

Anh vô tư “em cứ về với con, để anh lo”. Chị bực bội gạt phăng, giành lại chủ quyền ngay tắp lự. Nhưng trời chẳng chiều người, con bé ốm. Thế là lại phải bỏ dở dang công việc, lại phải chứng kiến vốn liếng thâm hụt, nợ nần không được quản lý. Mâu thuẫn bắt đầu, nhiều chuyện khác tệ hơn cũng bắt đầu. Chị bảo, chị chỉ cần con gái, chị đã quen tự mình quản lý công việc của mình. Tốt nhất là ly hôn cho nhanh, và làm sao để không phải chia cho anh một xu nào trong tài sản của chị.

Tự lập là một kiểu ý thức chứ không phải là một kiểu hoàn cảnh. Con người ta có ý thức tự lập thì trong mọi hoàn cảnh đều có thể vươn lên bằng chính bản thân mình.

"Em từ nhỏ đã sống rất nghiêm túc. Ba mẹ buôn bán cực nhọc từ sáng đến tối khuya, em vừa đi học vừa bán hàng phụ mẹ. Tốt nghiệp đại học, em có việc làm ổn định, chăm chỉ làm việc để dành tiền giúp ba mẹ mua nhà. Khi bắt đầu thong thả trong cuộc mưu sinh, ba mẹ mới giật mình vì sao con gái không có bạn trai, mãi chưa thấy nói chuyện gia đình. Em biết có thể mình là người đồng tính, bởi em cũng hơi con trai, chỉ rung động thật sự khi gần con gái. Một lần em lên mạng, quen một bạn nữ, tìm hiểu rồi yêu nhau.

Gia đình ngăn cản, ba mẹ khóc hết nước mắt. Nhưng từ nhỏ em đã quen tự quyết định mọi việc của mình. Em thuê nhà dọn ra ở riêng với bạn gái. Rồi em quyết định cưới. Thời gian đó thật hạnh phúc. Nhưng chỉ mấy tháng sau công việc thất bại, thiếu nợ này nọ, bạn gái hỏi tiền em để trả nợ, hai đứa gây nhau, chia tay rồi làm hòa rồi lại gây gổ. Bế tắc lắm chị ạ, chuyện gì bạn ấy cũng hỏi tiền em, trong khi em muốn dù ai là chồng ai là vợ thì đều cũng phải tự lo lấy thân mình, không được dựa dẫm vào người khác…”.

Hóa ra, “tự lập” trong suy nghĩ của chị em mình luôn đi với ý nghĩ “chia tay”, “sống một mình”, “tự làm ra tiền nuôi bản thân, nuôi con”, “tự quyết định, tự chịu hậu quả”. Nếu vẫn sống chung với ai đó, nếu vẫn có gia đình, thì có vẻ như những trách nhiệm trên chưa được nói đến. Còn nếu đã nghĩ đến chia tay, cũng là từ đây phải nghĩ đến việc tự gánh lấy gánh nặng của mình. Thực ra, từ trước đến nay cái gánh đó không phải là không nặng, nhưng mình đã đặt lên vai người khác một phần hoặc hoàn toàn. Khi đổ vỡ, chia lìa, cái gánh ấy lại trở về với mình, nặng trĩu thêm bởi bao nhiêu ngại ngần lo lắng.

Tự lập là một kiểu ý thức chứ không phải là một kiểu hoàn cảnh. Con người ta có ý thức tự lập thì trong mọi hoàn cảnh đều có thể vươn lên bằng chính bản thân mình. Tự ý thức về bản thân, tự quý trọng bản thân, đó là những yếu tố đầu tiên. Nhận thức về bản thân bao gồm cả nhận thức về thể xác: sức khỏe, diện mạo, sự chỉnh tề cần thiết, sự thân thiện, sự phù hợp…; và nhận thức về tinh thần: khả năng học hỏi, tính cầu tiến, quyết tâm thực hiện một điều gì đó và kế hoạch để thực hiện đến tận cùng.

Khi người phụ nữ nhận thức sâu sắc về bản thân, cô ấy sẽ biết tìm thấy và quý trọng hạnh phúc của mình, bên cạnh người đàn ông và những đứa con. Đó là một niềm vui sống riêng của mỗi người. Đừng vội khoác cho nó chiếc áo u sầu của sự cô độc.

Đừng bao giờ nghĩ tự lập là phải một mình. Bạn sẽ mất thăng bằng nếu đứng một mình quá lâu, trong một không gian quá trống rỗng và không có những giá đỡ chắc chắn. Chính những mối quan hệ xã hội là điều kiện cho sự tự lập của người phụ nữ. Gia đình cũng là một trong những mối quan hệ đó.

Bạn có sự giúp đỡ, bạn có đồng đội, bạn có người chia sẻ, bạn có mục tiêu nhắm đến, và ngay cả khi bạn có những kẻ thù, mạng lưới các mối quan hệ này cũng sẽ giúp bạn giữ thăng bằng trong cuộc sống. Có thăng bằng, có yên ổn vững vàng, mới có thể nói đến chuyện “tự lập”, phải không?

Đừng bao giờ để mình lệ thuộc hoàn toàn vào người khác, ngay cả khi người khác ấy là người thân yêu nhất của mình. Nhưng, cũng đừng bao giờ nghĩ rằng tách khỏi mọi người rồi mình sẽ trở nên tự lập. Nếu tự tách mình ra như vậy, bạn sẽ dạy con mình tính tự lập sao đây?

 HẠNH DUNG

(hanhdung@baophunu.org.vn)

Tư vấn trực tiếp tại tòa soạn từ 8g đến 17g các ngày thứ Hai, ba, Tư, năm, Sáu