PNO - 3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học năm 2025 đã tạo ra những cấu trúc phân tử với những khoảng trống lớn, cho phép khí và các hóa chất khác lưu thông.
 |
| Các nhà khoa học cùng chia sẻ giải Nobel Hóa học 2025 - Ảnh: Nobel Prize |
Ba nhà khoa học được trao Giải Nobel Hóa học năm 2025 gồm Susumu Kitagawa (Đại học Kyoto, Nhật Bản), Richard Robson (Đại học Melbourne, Úc) và Omar Yaghi (Đại học California - Berkeley, Mỹ) đã phát triển một dạng kiến trúc phân tử mới.
Trong cấu trúc của họ, các ion kim loại hoạt động như những nền tảng được liên kết bởi các phân tử hữu cơ dài (gốc carbon). Cùng nhau, các ion kim loại và phân tử được sắp xếp để tạo thành các tinh thể chứa các khoang lớn.
Những vật liệu xốp này được gọi là khung kim loại - hữu cơ (MOF). Bằng cách thay đổi các khối xây dựng được sử dụng trong MOF, các nhà hóa học có thể thiết kế chúng để thu giữ và lưu trữ các chất cụ thể. MOF cũng có thể thúc đẩy các phản ứng hóa học hoặc dẫn điện.
Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học Heiner Linke nhận xét: "Khung kim loại - hữu cơ có tiềm năng to lớn, mang đến những cơ hội chưa từng thấy trước đây cho các vật liệu tùy chỉnh với các chức năng mới".
Tất cả bắt đầu vào năm 1989, khi Richard Robson thử nghiệm việc sử dụng các đặc tính vốn có của nguyên tử theo một cách mới. Ông đã kết hợp các ion đồng tích điện dương với một phân tử bốn nhánh; phân tử này có một nhóm hóa học bị thu hút bởi các ion đồng ở cuối mỗi nhánh.
Khi kết hợp, chúng liên kết với nhau để tạo thành một tinh thể rộng rãi, có trật tự tốt. Nó giống như một viên kim cương chứa vô số khoang rỗng.
Robson ngay lập tức nhận ra tiềm năng của cấu trúc phân tử này, nhưng nó không ổn định và dễ bị sụp đổ. Tuy nhiên, hai tác giả Susumu Kitagawa và Omar Yaghi đã cung cấp cho phương pháp xây dựng này một nền tảng vững chắc.
Từ năm 1992 đến năm 2003, họ đã thực hiện một loạt các khám phá mang tính cách mạng riêng biệt. Ông Kitagawa đã chứng minh rằng khí có thể chảy vào và ra khỏi các cấu trúc, và dự đoán rằng MOF có thể được chế tạo linh hoạt.
Trong khi đó, ông Yaghi đã tạo ra một MOF rất ổn định, và chứng minh rằng nó có thể được biến đổi bằng thiết kế hợp lý, mang lại cho nó những đặc tính mới và đáng mong đợi.
Sau những khám phá đột phá của những người đoạt giải, các nhà hóa học đã chế tạo hàng chục nghìn MOF khác nhau. Một trong số chúng có thể góp phần giải quyết một số thách thức lớn nhất của nhân loại, với các ứng dụng bao gồm tách PFAS khỏi nước, phân hủy dấu vết dược phẩm trong môi trường, thu giữ carbon dioxide hoặc thu nước từ không khí sa mạc.
Linh La (theo Nobel Prize)
| Chia sẻ bài viết: |
Anh lần đầu tiên điều trị thành công bệnh Huntington
Vi khuẩn gây sâu răng có liên quan đến bệnh Parkinson
Phụ nữ uống nhiều rượu có nguy cơ cao bị ung thư mô mềm hiếm gặp
Bệnh nhân 67 tuổi phá kỷ lục sống khỏe lâu nhất sau khi ghép thận heo
Xét nghiệm mới giúp phát hiện sớm nguy cơ ung thư buồng trứng
Giới chức y tế Nhật Bản cảnh báo vi rút cúm mùa năm nay có thể đang biến đổi nhanh và kháng lại một số loại thuốc điều trị.
Mông Cổ gia nhập danh sách các quốc gia châu Á đang trải qua đợt nắng nóng chưa từng có trong tháng 9.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cảnh báo mạng xã hội đang đánh cắp tuổi thơ của trẻ em.
Một nghiên cứu của Anh đã tiết lộ rằng ăn thực phẩm quốc tế không chỉ đơn thuần là thêm gia vị cuộc sống mà còn khiến mọi người khoan dung hơn.
Lần đầu tiên, người thừa kế ngai vàng của nước Anh đã cởi mở chia sẻ về cuộc sống cá nhân và cả cuộc hôn nhân của cha mẹ mình.
Theo WHO, mỗi năm có khoảng 600 triệu người mắc bệnh và 420.000 người tử vong liên quan đến thực phẩm không an toàn, trong đó 30% là trẻ em.
Giải Nobel Vật lý 2025 được trao cho 3 nhà khoa học người Mỹ vì khám phá ra hiệu ứng đường hầm cơ học lượng tử vĩ mô.
Ngành tái chế thời trang nhanh tại Panipat (Ấn Độ) đang gây ra những hệ quả nghiêm trọng về môi trường và sức khỏe con người.
Chiều hôm qua 6/10, Hội đồng Ủy ban Nobel 2025 đã công bố giải Nobel đầu tiên - giải Y sinh cho 3 nhà khoa học đến từ Mỹ và Nhật Bản.
Trong thời đại toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu, bữa ăn học đường là một khoản đầu tư chiến lược vào khả năng phục hồi của hành tinh.
Nghiên cứu từ Bắc Âu cho thấy, mỡ nội tạng ở phụ nữ càng hấp thu nhiều chất thì nguy cơ ung thư nội mạc tử cung ác tính càng cao.
Trên các nền tảng như X và TikTok, người dùng đang chia sẻ chatbot hoạt động như một cố vấn chuyên nghiệp và đưa ra những phản hồi ấm áp, đồng cảm.
Các nhà khoa học Anh phát triển xét nghiệm máu mới - ROCA (Risk of Ovarian Cancer Algorithm) - giúp phát hiện sớm nguy cơ ung thư buồng trứng.
Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 2025 được trao cho 3 nhà khoa học vì những khám phá về khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên.
Ngày 6/10, Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu đã từ chức chỉ sau 27 ngày tại nhiệm, vài giờ sau khi chính phủ mới của ông được công bố.
Ngày 6/10, các nhà chức trách cứu hộ cho biết, số người chết trong vụ sập một trường học ở Indonesia tuần trước đã tăng lên ít nhất 50 người.
Tại Cameroon, Bờ Biển Ngà và Togo, một số nhà tạo mẫu tóc đang được đào tạo để lắng nghe, an ủi và hướng dẫn khách hàng.
Một trận bão tuyết lớn, bất ngờ trên sườn núi Everest ở Tây Tạng (Trung Quốc) đã khiến gần 1.000 người leo núi bị mắc kẹt.
