PNO - Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 2025 được trao cho 3 nhà khoa học vì những khám phá của họ liên quan đến khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên.
 |
| Hình ảnh minh họa các nhà khoa học nhận giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 2025 - Ảnh: Nobel Prize |
Mỗi ngày, hệ thống miễn dịch bảo vệ chúng ta khỏi hàng ngàn loại vi khuẩn khác nhau đang cố gắng xâm nhập cơ thể. Tất cả chúng đều có hình dạng khác nhau, và nhiều loại đã phát triển những điểm tương đồng với tế bào người như một hình thức ngụy trang. Vậy hệ thống miễn dịch xác định những gì nó nên tấn công và những gì nó nên bảo vệ như thế nào?
Mary E. Brunkow (Mỹ), Fred Ramsdell (Mỹ) và Shimon Sakaguchi (Nhật Bản) nhận Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 2025 vì những khám phá mang tính đột phá liên quan đến khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên, giúp ngăn chặn hệ thống miễn dịch gây hại cho cơ thể.
Cụ thể, họ đã xác định được các tế bào bảo vệ của hệ miễn dịch, tế bào T điều hòa, có chức năng ngăn chặn các tế bào miễn dịch tấn công chính cơ thể chúng ta.
Olle Kämpe, chủ tịch Ủy ban Nobel, cho biết: "Những khám phá của họ có ý nghĩa quyết định đối với sự hiểu biết của chúng ta về cách thức hoạt động của hệ miễn dịch và lý do tại sao không phải ai trong chúng ta cũng mắc các bệnh tự miễn nghiêm trọng".
Shimon Sakaguchi đã đi ngược dòng vào năm 1995, khi ông có khám phá quan trọng đầu tiên. Vào thời điểm đó, nhiều nhà nghiên cứu tin rằng khả năng dung nạp miễn dịch chỉ phát triển do các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại bị loại bỏ trong tuyến ức, thông qua một quá trình gọi là dung nạp trung tâm.
Sakaguchi chứng minh rằng hệ miễn dịch phức tạp hơn và phát hiện ra một loại tế bào miễn dịch chưa từng được biết đến trước đây, có chức năng bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh tự miễn.
Mary Brunkow và Fred Ramsdell đã có khám phá quan trọng khác vào năm 2001, khi họ đưa ra lời giải thích tại sao một dòng chuột cụ thể lại đặc biệt dễ mắc các bệnh tự miễn.
Họ đã phát hiện ra rằng những con chuột này có đột biến ở một gen mà họ đặt tên là Foxp3. Họ cũng chỉ ra rằng các đột biến ở gen tương đương này ở người gây ra một bệnh tự miễn nghiêm trọng, IPEX.
Hai năm sau đó, Shimon Sakaguchi đã liên kết những khám phá trên. Ông đã chứng minh rằng gen Foxp3 chi phối sự phát triển của các tế bào mà ông xác định vào năm 1995. Những tế bào này, hiện được gọi là tế bào T điều hòa, giám sát các tế bào miễn dịch khác và đảm bảo hệ thống miễn dịch của chúng ta nhận diện được các mô của chính mình.
Những khám phá của ba nhà khoa học đã khởi xướng lĩnh vực dung nạp ngoại vi, thúc đẩy sự phát triển của các phương pháp điều trị y tế cho bệnh ung thư và các bệnh tự miễn. Điều này cũng có thể dẫn đến việc cấy ghép thành công hơn. Một số phương pháp điều trị này hiện đang được thử nghiệm lâm sàng.
Linh La (theo Nobel Prize)
| Chia sẻ bài viết: |
Xét nghiệm mới giúp phát hiện sớm nguy cơ ung thư buồng trứng
Anh lần đầu tiên điều trị thành công bệnh Huntington
Vi khuẩn gây sâu răng có liên quan đến bệnh Parkinson
Phụ nữ uống nhiều rượu có nguy cơ cao bị ung thư mô mềm hiếm gặp
Bệnh nhân 67 tuổi phá kỷ lục sống khỏe lâu nhất sau khi ghép thận heo
Pickleball giờ đây đã trở thành một phần trong phong cách sống của Gen Z, lan tỏa mạnh mẽ từ Mỹ đến Úc và Việt Nam.
Nỗi lo về môi trường tương lai (lo âu sinh thái) đang đè nặng lên mọi người. Thay vì gục ngã, nhiều người đang biến nỗi lo thành hành động.
Sự cô đơn đang trở thành cuộc khủng hoảng âm thầm, ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe, tinh thần và sự kết nối xã hội ở nam giới.
Nhiều người xem việc xếp hàng chờ đợi là trải nghiệm tồi tệ nhưng các nhà khoa học cho biết hoạt động này lại có lợi cho não bộ.
Các nhà khoa học vừa phát triển thành công một loại cảm biến phân tử mới, có khả năng giải phóng hương vị giống cỏ xạ hương ngay khi gặp virus cúm.
Phần lớn phụ nữ Nhật ngại chia sẻ về những khó chịu trong kỳ kinh nguyệt, dù các triệu chứng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Việc người hâm mộ bắt chước phong cách thời trang của các ngôi sao giải trí một cách mù quáng có thể gây nên những hậu quả xấu cho sức khỏe.
Ngày 4/10, các nhà chức trách Ấn Độ cho biết họ đang điều tra xem liệu siro ho bị ô nhiễm có khả năng gây ra cái chết của 9 trẻ em.
Cơ quan Văn hóa Nhật Bản lên tiếng cảnh báo tác động tiêu cực của mạng xã hội đến tâm lý và ngôn ngữ thanh thiếu niên.
Nhật Bản có khả năng có nữ thủ tướng đầu tiên sau cuộc bỏ phiếu vào hôm nay (4/10) để chọn người đứng đầu đảng cầm quyền Dân chủ tự do (LDP).
Một nghiên cứu cảnh báo rằng, sự gia tăng các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc ở trẻ sơ sinh đang trở thành mối đe dọa đối với sức khỏe toàn cầu.
Báo cáo của Global Witness (Anh) cho thấy TikTok vẫn gợi ý nội dung khiêu dâm cho người dùng vị thành niên, ngay cả khi bật chế độ "hạn chế".
Các nhà nghiên cứu cảnh báo, những cấu trúc DNA nguy hiểm do AI thiết kế có thể vượt qua các biện pháp an toàn sinh học.
Hy vọng của những phụ huynh đang có con còn bị kẹt dưới đống đổ nát của ngôi trường bị sập ở Indonesia đã tắt dần khi đã qua ngày thứ 5.
Số lượng trẻ em và thanh thiếu niên Hàn Quốc sử dụng hormone tăng trưởng đã đạt mức cao kỷ lục trong năm 2024.
Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc chi trả trực tiếp 1.000 - 2.000 USD cho mỗi người dân Mỹ từ nguồn thu thuế quan áp lên hàng nhập khẩu.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cho biết, sụt lún cũng là một thảm họa ở thành phố 10 triệu dân, nơi tiêu thụ một phần tư lượng nước toàn quốc.
Khắc chữ "phát tài", tên người yêu hay các biểu tượng may mắn lên răng đang trở thành mốt mới của giới trẻ Trung Quốc.
