Có nên cho trẻ làm bạn với công nghệ?

Trẻ ù lì, giao tiếp kém

Với làn sóng thiết bị điện tử tràn ngập các gia đình, sẽ không còn lạ gì cảnh một số trẻ nhỏ bốn-năm tuổi hay nhỏ hơn loay hoay với những chiếc điện thoại thông minh hay máy tính bảng, thậm chí cả với máy tính xách tay… Không ít phụ huynh chỉ có thể bón cho trẻ ăn được trong trình trạng trẻ vừa ăn vừa xem ti vi hay chơi game trên máy tính, điện thoại.

Theo chuyên viên tâm lý Lê Khanh, Phó giám đốc Trung tâm Rồng Việt Vũng Tàu, máy tính, điện thoại hay ti vi… ngoài những hình ảnh, âm thanh và ánh sáng thu hút sự chú ý của trẻ, thì chỉ đem lại cho các em sự thụ động, mất đi khả năng hình dung, tưởng tượng và nhu cầu giao tiếp hai chiều… Điều đó khiến trẻ chỉ biết nhắc lại những gì nghe được mà không hiểu được mình nói gì; lặp lại những hành vi mà cũng không biết mình làm gì… Dần dần, trẻ trở nên chậm nói, kém khả năng tương tác với người khác.

Việc để trẻ xem ti vi, chơi game trên điện thoại, máy tính bảng quá nhiều không những khiến trẻ mất đi khả năng quan hệ xã hội, phát triển ngôn ngữ mà còn làm trẻ không còn khả năng tưởng tượng, hình dung, tư duy logic… là tiền đề phát triển năng lực sau này.

Vì vậy, ở các nước tiên tiến, người ta đã cấm tuyệt đối không cho trẻ dưới ba tuổi tiếp xúc nhiều với các phương tiện nói trên.

Hãy khuyến khích trẻ chạy nhảy

Hiện nay, cũng có xu thế cho trẻ mẫu giáo bốn-năm tuổi học Anh văn trên vi tính qua các trò chơi. Nếu xét về hiệu quả thì cũng giúp trẻ hứng thú và có khả năng nghe, phát âm tốt hơn. Tuy nhiên, không phải bé nào cũng có thể phát triển như vậy. Vì thế, tuổi tốt nhất để trẻ tiếp xúc với các công nghệ thông tin là từ sáu tuổi trở lên và thời gian tiếp xúc cũng không nên quá hai giờ/ngày. Ngay với ti vi, thông qua phim hoạt hình hay quảng cáo, cũng không nên để trẻ xem quá một giờ/một lần xem. Trong một ngày, có thể cho trẻ xem khoảng hai-ba lần.

Nói chung, việc cho trẻ tiếp xúc với các phương tiện này càng ít càng tốt, vì đây là lứa tuổi nền tảng để xây dựng các quan hệ xã hội thông qua sự giao tiếp giữa trẻ với trẻ và trẻ với người lớn. Trẻ sẽ trở nên tự tin, chủ động, “biết người - biết ta” khi được chơi đùa, trò chuyện với người lớn.

Phụ huynh cần giảm bớt từ từ thời gian cho các em tiếp xúc với ti vi, chơi game, có thể từ ba-bốn giờ/ngày xuống còn một-hai giờ/ngày. Trong khi cho trẻ ăn, nên tạo cho các em có dịp ăn chung với gia đình, vừa ăn vừa chơi với bố mẹ để dần “kéo” các em ra khỏi sức thu hút của các phương tiện trên.

Hiện nay, do điều kiện học tập và thiếu không gian chơi nên khó tổ chức các trò chơi ngoài trời cho các em. Vì thế, có thể cho các em chơi một số trò chơi trên máy với số giờ nhất định trong các ngày thường. Trong các ngày thứ Bảy, Chủ nhật, nên tạo điều kiện và khuyến khích các em tham gia các sân chơi ngoài trời, các câu lạc bộ kỹ năng, các đội nhóm sinh hoạt hoặc tham gia các hoạt động trong gia đình cùng cha mẹ.

NGUYỄN NGA