Chịu trận trước những kẻ bắt nạt “ẩn danh” trên mạng

“Ném đá giấu tay”

Theo một nghiên cứu vừa được công bố bởi SG Her Empowerment (SHE) - một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ phụ nữ của Singapore - những nạn nhân bị bắt nạt hoặc bị quấy rối trực tuyến thường phải chịu tác động lâu dài về thể chất và tinh thần, nhưng lại thiếu khả năng tìm kiếm sự đền bù. SHE cho biết: “Khi kẻ xấu núp sau các tài khoản ẩn danh, nạn nhân thường không thể xác nhận được ai là người chịu trách nhiệm và phải chọn im lặng vì không thể tìm ra cách giải quyết vấn đề”.

Dưới vỏ bọc ẩn danh, những kẻ bắt nạt trên mạng xã hội có thể khiến nạn nhân đau khổ và bất lực - Ảnh minh họa: EAK TEMWANICH (Shutterstock)

Theo khảo sát của SHE, 8/10 người được hỏi cảm thấy những tổn hại từ bạo lực mạng sẽ giảm nếu nạn nhân có thể xác định được thủ phạm và buộc họ phải chịu trách nhiệm. Ngoài ra, chỉ 1/4 nạn nhân từng báo cáo vụ việc lên các nền tảng hài lòng với quy trình hoặc kết quả xử lý. Một số người gặp khó khăn khi báo cáo sự việc và thường bị lờ đi.

Nạn nhân tên Nisha (41 tuổi) đã phải đối mặt với sự quấy rối trực tuyến dưới các cuộc gọi ẩn danh. Nhiều tài khoản mạng xã hội giả cũng theo dõi và quấy rối cô từ năm 2022-2024. Tình hình khiến cô cảm thấy không an toàn, căng thẳng và kiệt sức về tinh thần, ảnh hưởng đến việc học tập và công việc. Do các tài khoản quấy rối cô đều ẩn danh nên việc tìm kiếm công lý rất khó khăn. Nisha đã tham vấn các luật sư và biết rằng việc yêu cầu dữ liệu từ nền tảng mạng xã hội sẽ không dễ dàng.

Một báo cáo vào tháng 4/2025 của Trung tâm Phân tích và thay đổi hành vi tại thành phố Cape Town (Nam Phi) chỉ ra tính ẩn danh góp phần thúc đẩy nạn bắt nạt trên mạng, đem đến hậu quả nghiêm trọng về cảm xúc và tâm lý cho nạn nhân, thậm chí dẫn đến nguy cơ tự tử. Các nhà nghiên cứu bất ngờ khi, thay vì lên án nạn bắt nạt trên mạng, mọi người lại yêu cầu nạn nhân chấp nhận bởi nó là một phần của việc sử dụng mạng xã hội. Một số người cho rằng, nạn bắt nạt trên mạng có thể tránh được bằng cách xóa các ứng dụng mạng xã hội hoặc chặn nội dung và tài khoản gây khó chịu. Nhưng những quan điểm như vậy đã đổ lỗi cho nạn nhân, cáo buộc họ mời gọi nạn bắt nạt khi đăng tải hình ảnh và thông tin trực tuyến, thay vì buộc những kẻ bắt nạt phải chịu trách nhiệm về hành động của mình.

Các nền tảng trực tuyến phải chịu trách nhiệm

Chủ tịch SHE Stefanie Yuen-Thio cho biết: “Nếu bị tấn công trong thế giới thực, chúng ta có thể cảm thấy an toàn khi trở về nhà và khóa cửa. Nhưng trong thế giới trực tuyến, bạn không bao giờ an toàn vì khó rời xa các thiết bị của mình và đứng trước mối đe dọa 24/7. Ngay cả khi không nhìn vào điện thoại, mỗi lần có tin báo, tim bạn sẽ đập loạn. Nếu chuyển thiết bị sang chế độ im lặng, bạn sẽ tự hỏi có bao nhiêu tin nhắn sẽ đến lúc bạn tiếp tục sử dụng”.

Để giải quyết vấn đề ẩn danh trực tuyến, SHE kêu gọi thay đổi chính sách để cho phép các nền tảng xác định thủ phạm nếu có báo cáo về hành vi quấy rối. Các tài khoản có lịch sử nội dung gây hại cần được đánh dấu ngay cả khi người dùng chuyển sang tài khoản mới. Những người dùng từng bị báo cáo nhiều lần vì hành động bạo lực mạng cũng phải được nền tảng xác minh.

Theo tổ chức, các nền tảng trực tuyến phải chịu trách nhiệm nếu họ không hành động nhanh chóng trong việc xóa các bài đăng có hại. Thủ tướng Singapore Lawrence Wong công bố vào tháng 10/2024 rằng, một cơ quan chính phủ mới sẽ được thành lập để giúp đỡ các nạn nhân do tác hại trực tuyến. Cơ quan này sẽ hành động thay mặt cho nạn nhân để giải quyết vấn đề pháp lý với những kẻ phạm tội, đồng thời yêu cầu thực thi việc xóa nội dung độc hại nhanh chóng từ các nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến như nền tảng truyền thông xã hội.

Linh La (theo Straits Times, The Conversation, All Africa)