Châu Á “nóng” trước thềm Giáng sinh

Ông Jang Song-thaek bị bắt ngay giữa cuộc họp tại Triều Tiên

Người ta không lạ điểm nóng bán đảo Triều Tiên, không bất ngờ trước những đấu khẩu lãnh thổ gay gắt Nhật-Trung, nhưng hơi ngạc nhiên khi một đất nước thanh bình như Thái Lan vẫn chưa ra khỏi vòng khủng hoảng chính trị liên quan đến tầm ảnh hưởng của “một người vắng mặt” - cựu Thủ tướng bị lật đổ Thaksin Shinawatra. Điều bất ngờ nhất là Singapore, một đất nước yên bình 40 năm nay, bỗng chìm trong bạo động với 400 người xuống đường xô xát và đốt xe cảnh sát.

Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) do Bắc Kinh công bố ngày 23/11 là nguyên nhân gây bất ổn hàng đầu trong khu vực, đe dọa làm căng thẳng quan hệ giữa Trung Quốc (TQ) với Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tuyên bố đơn phương của TQ đã gặp phải sự phản đối quyết liệt từ Washington, Tokyo, Seoul và cả Canberra (Úc). Các nước liên quan lập tức có biện pháp bác bỏ vùng ADIZ của TQ trong thực tế - bằng việc phái máy bay quân sự và bán quân sự đi vào vùng ADIZ mà không báo trước kế hoạch bay với Bắc Kinh, trong đó có cả hai pháo đài bay B-52 của Mỹ. Mới đây, ngày 8/12, Hàn Quốc tuyên bố vùng phòng không mở rộng của mình, cho thấy có sự chồng lấn với ADIZ của TQ và bao trùm cả một đảo đá chìm hai nước đang tranh chấp. Một ngày sau, chính phủ Nhật tuyên bố ủng hộ việc Hàn Quốc mở rộng vùng nhận dạng phòng không để trả đũa TQ.

Tuần qua, dư luận thế giới hết sức quan tâm việc Philippines gióng hồi chuông cảnh báo về khả năng TQ mở thêm vùng nhận dạng phòng không mới tại biển Đông. Bình luận về tin này, nhà chức trách Philippines cho rằng hành động trên là vi phạm tự do hàng không quốc tế, còn Đại sứ Mỹ tại Manila Philip Goldberg nói, đó là một hành động “nguy hiểm”.

Bạo loạn ở Singapore đêm 8/12 - Ảnh: Reuters

Bán đảo Triều Tiên cũng “nóng” lên khi Hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên KCNA đưa tin hôm 9/12 về việc ông Jang Song-thaek, người chú đầy quyền lực của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, bị thanh trừng với cáo buộc xây dựng nhóm quyền lực của riêng mình, tham nhũng, quan hệ bất chính và sử dụng ma túy. Là chồng của bà Kim Kyong-hui, em gái của cố Chủ tịch Kim Jong-Il, ông Jang được xem như công cụ củng cố quyền lực cho người cháu Kim Jong-un trong giai đoạn chuyển tiếp. Ông Jang thường được gọi không chính thức là “nhân vật số hai” trong hệ thống quyền lực của đất nước này, sau Chủ tịch Kim. Ông Lee Yun-keol, một chuyên gia tại Trung tâm Dịch vụ thông tin chiến lược Bắc Triều Tiên nói với tờ Chosun Ilbo rằng, chính ông Kim Jong-chol, anh ruột của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đã đạo diễn vụ lật đổ ông Jang Song-thaek, khi “đích thân dẫn đầu” một nhóm binh sĩ được giao nhiệm vụ bảo vệ em trai tiến hành bắt giữ ông Jang.

Singapore - đảo quốc Sư tử thanh bình và thịnh vượng ở Đông Nam Á những ngày này cũng trở nên nóng bỏng với cuộc biểu tình bạo loạn hiếm hoi tại nước này, xảy ra đêm 8/12 tại khu vực Tiểu Ấn. Nói “hiếm hoi” vì từ năm 1969 đến nay tại Singapore không hề thấy cảnh đổ máu trên đường phố, cảnh đốt xe và cảnh sát chống bạo động trấn áp những người chống đối. Vụ bạo loạn bùng nổ sau khi một công nhân Ấn Độ tử vong do tai nạn giao thông đêm 8/12. Những người nhập cư, chủ yếu là người Ấn, giận dữ đập phá và phóng hỏa đốt năm xe cảnh sát, một xe cứu thương và một số phương tiện cá nhân. Vụ bạo loạn khiến 18 người bị thương nhẹ, trong đó có 10 cảnh sát và bốn nhân viên phòng vệ dân sự. Cảnh sát Singapore cho biết 24 người Ấn Độ trong tổng số 28 người bị bắt trong vụ bạo loạn sẽ phải ra trước vành móng ngựa chiều 10/12.

Hàn Quốc thông báo việc mở rộng vùng nhận diện hàng không (ảnh: AFP)

Trong khi đó, tình trạng bế tắc ở Thái Lan dường như chưa thấy lối thoát. Ngày 9/12, Nhà vua Thái Lan đã ra sắc lệnh hoàng gia cho phép giải tán quốc hội theo đề nghị của Thủ tướng Yingluck và theo luật nước này, một cuộc bầu cử sẽ được tiến hành trong vòng 45-60 ngày tới. Đây là động thái nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng chính trị tại Thái Lan, khi khoảng 140.000 người biểu tình tràn ngập các đường phố Bangkok với quyết tâm lật đổ chính phủ của bà Yingluck. Thủ tướng Yingluck Shinawatra hơn một tháng qua đã phải đối mặt với làn sóng biểu tình có lúc mang tính bạo động của những người đòi thay thế chính phủ của bà bằng “Hội đồng Nhân dân” không thông qua bầu cử. Cuộc khủng hoảng chính trị ở Thái Lan lên đến đỉnh điểm khi các nghị sĩ Dân chủ đối lập đồng loạt từ chức hôm 8/12, thúc đẩy Thủ tướng Yingluck đi đến một nhượng bộ quan trọng, là giải tán quốc hội và kêu gọi tổng tuyển cử “càng sớm càng tốt”. Trong cuộc họp ngày 9/12, đảng Vì nước Thái cầm quyền (Pheu Thai) lại đề cử bà Yingluck tiếp tục làm ứng cử viên của đảng vào chức vụ Thủ tướng Thái Lan trong cuộc bầu cử sắp tới, dự kiến tổ chức vào ngày 2/2/2014.

Điểm qua một lượt, có thể nhận thấy các điểm nóng trên đều có thể tìm được cách “hạ nhiệt”, chỉ có vùng ADIZ của TQ là như thanh gươm Damocles treo lơ lửng, đe dọa an ninh của toàn khu vực châu Á.

 HỒNG KỲ (Theo AP, Reuters, AFP)