Câu chuyện mùi hương dành cho người khiếm thị

Giúp trẻ khiếm thị nhận biết mùi hương qua sách

Thời điểm Chalida Kunalai sáng tạo mùi hương cá thu cho bộ 12 cuốn sách dành cho trẻ em với tựa đề Ni than lom hai jai (Scent tales, tạm dịch: Những câu chuyện về mùi hương), một con mèo thường lang thang gần NOSEstory - văn phòng sáng tạo nước hoa của cô. Cô mang con mèo về để trong văn phòng và nó bắt đầu đánh hơi xung quanh để tìm thức ăn. Dường như mùi cá thu đã kích thích chú mèo này.

Mẫu thử mùi được đựng trong hộp kèm theo sách - Ảnh: Bangkok Post

Scent tales được chia thành 3 loại mùi: dễ chịu, không mong muốn và nguy hiểm, qua đó giáo dục trẻ em khiếm thị. Đây là một dự án của NOSEstory hợp tác với nhiều cá nhân và tổ chức, bao gồm Nhà xuất bản Mana, Công ty Sáng tạo Rabbithood Studio và nhà văn Ruxsita. Họ làm việc với 2 người khiếm thị để ghi nhận những phản hồi ban đầu. Dự án được nhà sản xuất hương liệu và mùi hương toàn cầu Givaudan 
tài trợ.

Chalida cho biết ở trường học, trẻ em thường được dạy cách nhận biết xung quanh bằng mắt và tai mà không chú trọng đến khứu giác. Vì vậy, Scent tales thuật lại những câu chuyện với bối cảnh cả trong và ngoài ngôi nhà như phòng tắm, nhà bếp, đường phố, bệnh viện, nông trại và công viên. “Bộ sách được tạo ra nhằm giúp trẻ khiếm thị sử dụng khứu giác để định hướng và phát hiện các mối nguy hiểm xung quanh” - cô nói.

Một số tập đầu tiên tập trung vào các mùi trong nhà. Sau khi nhận biết mùi tốt hơn trong chính ngôi nhà của mình, những tập tiếp theo sẽ hướng dẫn trẻ về mùi ở nhiều nơi khác.

Aromatorium được thiết kế giống như một xưởng bào chế thuốc cũ, bao gồm hơn 6.000 mùi khác nhau - Ảnh: The First News

Bộ sách có tên là Scent tales vì người ta thường quan sát môi trường xung quanh bằng thị giác, thính giác và xúc giác còn khứu giác thường bị bỏ qua. “Nếu trẻ khiếm thị không được dạy về mùi khói và mùi cháy, chúng sẽ không nhận thức được sự nguy hiểm. Khi trẻ nhận ra điều đó thì có thể đã quá muộn để thoát khỏi tình huống nguy hiểm. Givaudan rất ấn tượng với ý tưởng này. Sau khi sáng tạo ra mùi của đồ vật và môi trường xung quanh, chúng tôi thấy rằng đó là việc rất khó…” - Chalida chia sẻ.

Scent tales dự kiến ra mắt vào tháng Năm, sau khi học sinh khiếm thị tại Trường dành cho người khiếm thị Bangkok và Trường dành cho người khiếm thị ở phía bắc Chiang Mai thử nghiệm với sách.

"Giáo viên sẽ đọc những câu chuyện từ Scent tales cho học sinh nghe và học sinh sẽ ngửi những mùi mẫu đựng trong hộp kèm theo sách. Một số mùi có thể không hoàn toàn giống như thật nhưng chúng sẽ cung cấp cho học sinh ý tưởng về mùi hương trong cuộc sống xung quanh. Chúng tôi hy vọng dự án sẽ khuyến khích trẻ em khiếm thị quan tâm hơn cuộc sống bên ngoài” - Chalida nói.

Sáng tạo mùi hương mang hơi thở cuộc sống

Sau khi tốt nghiệp thạc sĩ nghệ thuật giao tiếp, Chalida bắt đầu sự nghiệp tại một hãng nước hoa quốc tế. Cô từng làm việc trong một số lĩnh vực trước khi nhận ra mình thích thiết kế mùi hương nhất. Một số công việc của Chalida tại hãng nước hoa là sáng tạo mùi hương cho bột giặt và nước xả vải cũng như các sản phẩm nước rửa chén cho thị trường châu Á.

Chalida Kunalai - nhà thiết kế mùi hương và người sáng lập NOSEstory - Ảnh: Surachet Soparattanadilok/TCDC

"Những loại nước hoa tôi thiết kế xuất phát từ sự quan sát của tôi về cuộc sống xung quanh. Việc quan sát trực tiếp đã giúp tôi nhận ra sở thích của mỗi người khác nhau. Người Ấn Độ thích mùi mạnh vì gia vị của họ có mùi nồng. Người Trung Quốc thích mùi nhẹ và tự nhiên vì họ không thêm nhiều gia vị vào thức ăn…" - cô giải thích.

Tại sự kiện TEDx Bangkok 2015, Chalida đã gặp một trong những người sáng lập Blind Theatre - nhà hát dành cho người khiếm thị. Họ quyết định hợp tác để tạo ra màu sắc có mùi thơm cho người khiếm thị. Chẳng hạn màu trắng tượng trưng cho sự tinh khiết, trẻ thơ và cảm giác thoải mái. Màu đen liên quan đến bóng tối và sự khó chịu.

Dự án của cô mang tên Nose Project. Chalida cùng nhóm cô đã tạo ra nhiều màu sắc có mùi thơm và tặng chúng cho Trường dành cho người khiếm thị Bangkok. 

Nhờ Nose Project, Chalida nhận ra tài năng thiết kế mùi hương của cô có thể hữu ích cho xã hội theo nhiều cách. Một số dự án thử thách hơn bao gồm tạo ra mùi của phòng khám nha khoa cho triển lãm nghệ thuật "Phòng khám răng" của Note Krisada vào năm 2020. 

Một trong những công việc khó khăn nhất đối với Chalida là tạo ra mùi của kênh đào Saen Saep cho một cuộc triển lãm ở Bangkok. "Để tạo ra mùi của kênh Saen Saep, tôi phải tìm hiểu nguyên nhân gây ra mùi hôi thối tại khu vực này. Có lẽ mọi người đã xả trực tiếp chất thải sinh hoạt hằng ngày vào kênh. Ngoài ra, khi tàu thuyền di chuyển, chúng khuấy động bùn và gây ra mùi hôi. Tôi pha trộn các mùi hương này với nhau và thiết kế thành mùi của Saen Saep. Trong khi các nhà điều chế nước hoa nói rằng họ là chuyên gia tạo ra mùi thơm, tôi lại là một chuyên gia tạo ra mùi hôi…" - Chalida dí dỏm nói.

Tháng Hai vừa qua, Chalida đã tổ chức workshop NOSEstory 101 - Design Your Own Scent nhằm cung cấp những kiến thức cơ bản về nước hoa, thiết kế mùi hương cũng như cách tạo dựng thương hiệu. Phản hồi tuyệt vời từ hội thảo chứng tỏ thế hệ trẻ rất quan tâm đến ngành công nghiệp nước hoa.

"Nhiều bạn trẻ đến nói chuyện với tôi về công việc của một nhà thiết kế mùi hương và ngành công nghiệp nước hoa. Cha của một bé gái 4 tuổi hỏi tôi liệu con gái ông có thể tham gia hội thảo. Ông nói rằng con gái mình thích ngửi đồ vật và hỏi về chúng nhưng hội thảo chỉ dành cho người lớn. Tôi rất vui khi thấy những đứa trẻ đã sớm định hướng nghề nghiệp và có hứng thú với ngành công nghiệp nước hoa” - Chalida nói. 

Thụy Ngọc