Xin trả bầu trời cho con!

Bệnh lý rối loạn thiếu hụt thiên nhiên là một thuật ngữ lạ tai đối với trẻ em Việt Nam, tuy nhiên, hệ quả từ việc cha mẹ “úm”, “giam lỏng” con giữa bốn bức tường lâu ngày ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe và sự phát triển thì hiển hiện ít nhiều trong mỗi đứa trẻ. Cảnh báo hiện tượng trẻ thiếu tiếp xúc với thiên nhiên, BS Phan Thiệu Xuân Giang (Phòng khám đa khoa Thiên Phước, Q.3, TP.HCM) cho biết: “Thiếu tương tác sớm với thiên nhiên, người khác, khiến trẻ nhút nhát, dễ lo lắng, bất an, khó thích nghi, ngại giao tiếp, hạn chế kỹ năng xã hội, kỹ năng học tập, khả năng tự chăm sóc… Trẻ dạng này dễ bị những vấn đề tâm lý, bệnh lý, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần”.

Mặt trời, những vì sao, áng mây, sông biển, cây cối, muôn thú… là nguồn “dinh dưỡng” tuyệt hảo với mọi đứa bé, nhưng có nhiều lý do, khiến phụ huynh “đánh cắp” bầu trời của con. “Tôi quá bận rộn, không có thời gian, tôi sợ bé bị lây nhiễm bệnh, bị tai nạn, bị bắt cóc. Có chuyện gì là hối không kịp”, rất có thể bạn sẽ nhận được câu trả lời như thế nếu hỏi “sao anh/ chị không đưa con đi công viên, đi biển, đi rừng?”.

Theo ThS Vũ Cẩm Vân (Hội quán các bà mẹ, Q.Bình Thạnh, TP.HCM), 1001 nỗi lo lắng khiến cha mẹ quay lưng với nhu cầu được hấp thụ sinh khí cuộc sống của con. Phá vỡ “lồng kính”, bước ra, chơi đùa với bạn khác, với mèo chó, với đàn bướm hay leo cây, lội bùn, tắm mưa, vun phân, gieo hạt, tưới cây… trẻ có thể lấm lem, có thể vấp té, trầy xước, có thể đau, nhưng đó là những trải nghiệm cần thiết. Trẻ sẽ rút kinh nghiệm, sẽ cứng cáp hơn từ sự va đập ấy và tăng dần sức đề kháng của cơ thể lẫn tinh thần.

Ở giữa bốn bức tường, trẻ không thể có được niềm hạnh phúc khi nghe thoang thoảng mùi mít chín, khi nhìn chim xao xác về tổ lúc trời chuyển mưa giông, khi nhặt giúp người đi đường một vật dụng bị gió cuốn... Tâm hồn rộng mở cùng với khung trời thoáng đãng, trẻ sẽ tự nhiên biết rung cảm, thổn thức, lay động, trắc ẩn. Cuộc sống có vô vàn hiểm nguy rình rập thì cách duy nhất để giữ an toàn cho trẻ là giúp trẻ tiếp cận từng bước, trang bị kiến thức, kỹ năng sống để trẻ chuẩn bị sức chịu đựng, vững vàng đối mặt với những thử thách. Thông qua việc cho con “kết bạn” với thiên nhiên, cha mẹ dần trao quyền và giúp con chủ động.

Không gian rộng mở cho trẻ không khí trong lành để hít thở, những khoảng sân, con đường, để tha hồ bay nhảy, vận động; mang đến những người bạn để trẻ biết hạnh phúc là sẻ chia. Thiên nhiên là người thầy, là bác sĩ, là nhà khoa học, là người bạn tâm giao… cho trẻ mở mắt, mở lòng, phát triển cân bằng, toàn diện. Anh Huỳnh Toàn, Tổng trưởng Tổng đoàn Sao Bắc Đẩu - Hội Liên hiệp thanh niên VN, tiếc rẻ khi nhận thấy tỷ lệ cha mẹ có xu hướng cách ly, tách biệt con cái ra khỏi thiên nhiên ngày càng tăng.

Với anh, cha mẹ bận rộn nhất cũng nên duy trì tối thiểu một buổi dắt con ra công viên chơi. Cha mẹ tận dụng cơ hội này để vui chơi, vun đắp tình cảm gia đình, giải thích cho con các hiện tượng tự nhiên, lồng ghép dạy kỹ năng sống và khuyến khích con viết nhật ký để lưu giữ khoảnh khắc. Anh Toàn nhấn mạnh, chan hòa với thiên nhiên mang lại cho trẻ điều quý báu nhất là giá trị truyền thống, là dấu ấn tuổi thơ, là kỷ niệm đầu đời để lúc nào đấy ta vấp ngã trên đường đời, lại vịn ký ức đẹp đẽ tinh khôi ấy mà đứng dậy.

Làm sao để đưa lại bầu trời cho con? Chẳng có gì khó, chỉ cần phụ huynh hiểu, quan tâm và đủ yêu thương, kiên nhẫn. Bởi, “để được chấp nhận vào tổ ấm của thiên nhiên không tốn gì cả. Không ai bị từ chối, chỉ có người tự từ chối mình. Bạn chỉ phải kéo rèm cửa sổ…” - tác giả Henry David Thoreau đã nói như thế.

 TÔ DIỆU HIỀN