Vì sao phụ nữ bị đẩy vào con đường tù tội ngày càng gia tăng?

03/12/2025 - 07:21

PNO - Theo số liệu của Viện Nghiên cứu chính sách tội phạm và tư pháp của Liên hiệp quốc, trên toàn cầu hiện có hơn 733.000 phụ nữ và trẻ em gái đang bị giam giữ, trong đó số phụ nữ đang chờ án tử hìnhkhoảng 1.000 người.

Theo các nghiên cứu, những hành vi phạm tội của phụ nữ thường liên quan đến nghèo đói, phần lớn là vì sự sinh tồn hay hỗ trợ cho gia đình và con cái. Ở một số quốc gia, việc hình sự hóa phá thai, ngoại tình, hành vi sai trái tình dục và mại dâm hầu như chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ. Phụ nữ nhận án tù thường liên quan đến nghèo đói và không có khả năng đóng phạt cho các tội rất nhỏ hoặc không có ai bảo lãnh.

Bức ảnh ở Ý kêu gọi chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ. Các chuyên gia nói rằng hầu hết phụ nữ phạm tội đều do đói nghèo, bảo vệ gia đình và bị lạm dụng  - ẢNH: GARI WYN WILLIAMS (Alamy)
Bức ảnh ở Ý kêu gọi chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ. Các chuyên gia nói rằng hầu hết phụ nữ phạm tội đều do đói nghèo, bảo vệ gia đình và bị lạm dụng - Ảnh: Gari Wyn Williams (Alamy)

Phụ nữ luôn là nhóm đối tượng thiểu số trong những nhà tù trên thế giới, trung bình chỉ chiếm 2 - 9%. Tuy nhiên, theo số liệu từ Liên hiệp quốc, vào năm 2024, phụ nữ và trẻ em gái đã chiếm 6,8% tù nhân toàn cầu. Mặc dù số phụ nữ trên toàn cầu phạm tội bạo lực rất nhỏ nhưng vấn đề là so với trước đây, tỉ lệ lại tăng lên và nhanh hơn so với tốc độ của nam giới. Nghiên cứu cũng cho thấy, phần lớn phụ nữ bị kết án tử hình, hành vi của họ đều được thực hiện trong bối cảnh bạo lực giới. Phụ nữ phạm tội, trong nhiều trường hợp nạn nhân là bạn đời nam hoặc thành viên trong gia đình và có tiền sử bạo lực gia đình.

“Những phụ nữ phạm tội trong bối cảnh bị lạm dụng không được xét xử công bằng. Phụ nữ cũng có khả năng bị phán xét nghiêm khắc hơn do định kiến, phân biệt giới tính và kỳ thị”.

Harriet Wistrich - luật sư, Giám đốc điều hành Trung tâm Công lý phụ nữ

Trong 70 trường hợp phụ nữ bị kết án tử hình vì tội giết người (chủ yếu ở Mỹ, Malawi và Tanzania) được nghiên cứu, tất cả đều từng bị lạm dụng và “không có trường hợp nào là không thể giảm nhẹ và luôn có một lý do, một câu chuyện cho thấy tại sao điều này lại xảy ra” - giáo sư Sandra Babcock (trung tâm Cornell về án tử hình toàn cầu) cho biết.

Hossein Raeesi - một luật sư nhân quyền, đại diện cho 15 phụ nữ đang chờ thi hành án tử hình ở Iran - cho hay, hầu hết họ bị kết án tội giết chồng. Ai cũng từng bị ngược đãi, bị đẩy đến cùng cực, bị ép hôn, bị đánh đập, cưỡng hiếp; một số là nạn nhân của tảo hôn… Trong 15 vụ án mà Raeesi thụ lý, 4 phụ nữ đã bị hành quyết, một số phạm tội khi còn là trẻ vị thành niên.

Một nghiên cứu của Tổ chức Cải cách hình sự quốc tế cho thấy, ở hầu hết các quốc gia, pháp luật không có cơ sở riêng để xem xét tiền sử bị bạo hành.

“Trẻ em, phụ nữ được nâng đỡ, được giáo dục, được chia sẻ gánh vác, sẽ là nền tảng cho gia đình. Chúng ta cần phải tiếp tục hành động để phụ nữ tránh được vòng lao lý càng nhiều càng tốt”.

Giáo sư Sandra Babcock

Theo giáo sư Sandra Babcock, không một phụ nữ nào muốn mình phạm tội. Và để giúp phụ nữ không trở thành phạm nhân, vẫn rất cần sự quan tâm, chia sẻ từ gia đình, xã hội và quan trọng là người bạn đời, bạn đồng hành.

Thu Thanh (theo UN, Guardian)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI