Tổng thống Brazil có thể bị buộc “tội gây thiệt hại nhân mạng” vì những sai lầm trong ứng phó với dịch COVID-19

Cuộc điều tra nói trên được khởi động vào tháng 4 năm nay, với diễn biến được cập nhật trên truyền hình và có sự tham gia của 11 trong số 81 thượng nghị sĩ của Brazil, trong đó có 4 người ủng hộ ông Bolsonaro, đa số còn lại là những người phê bình ông rất thẳng thắn.

Một phụ nữ cầm một tấm biển trong sự kiện tưởng nhớ 500.000 người đã chết vì COVID-19 ở Rio de Janeiro (Brazil). Tấm biển viết: "Chúng tôi đã sai ở đâu?" - Ảnh: Reuters

Mục đích của nhóm điều tra xem xét và đánh giá một cách toàn diện cách chính quyền của Tổng thống Jair Bolsonaro ứng phó với đại dịch COVID-19, trong bối cảnh Brazil đang đứng trước một đợt bùng phát dịch mới, làm cho tổng số ca tử vong ở nước này vượt qua con số 500.000.

“Chúng tôi thật sự bị sốc khi phát hiện ra chính phủ đã rất cẩu thả trong rất nhiều vấn đề,” thượng nghị sĩ Omar Aziz chia sẻ với tờ Guardian.

Qua lời khai của các quan chức và các nguồn tài liệu mới được công bố, nhóm điều tra đã giúp người dân Brazil có cái nhìn rõ hơn về việc chính phủ nước này bác bỏ đề nghị mua vắc xin vào năm 2020, và không nhanh chóng bổ sung nguồn cung oxy cho các bệnh viện ở Manaus - thủ đô và là thành phố lớn nhất của bang Amazonas - khiến nhiều bệnh nhân COVID-19 ở đây bị chết ngạt.

 “Chúng tôi đã rơi vào tình huống rất tuyệt vọng và đã làm tất cả những gì có thể để chiến đấu với đại dịch, trong khi chính phủ chẳng làm gì để chuyển oxy từ nước láng giềng Venezuela về Brazil”, một thượng nghị sĩ của Manaus bức xúc.

Cuộc điều tra cũng đã phát hiện ra các bằng chứng cho thấy những bất thường của chính phủ Brazil trong việc mua lại vắc xin Covaxin của Ấn Độ, và hiện đang tập trung vào vai trò của ông Bolsonaro trong việc ứng phó với đại dịch. Mới đây, một cựu quan chức tại Bộ Y tế đã báo với văn phòng công tố rằng, ông đã từng nói với tổng thống  ông đã phải đứng trước sức ép phải ký một hợp đồng mua vắc xin vì sợ giá của nó sẽ tăng đến 1.000% trong thời gian tới.

Các quan chức chính phủ đã phủ nhận mọi bất thường liên quan đến hợp đồng này và nói rằng các khiếu nại của người tố cáo sẽ được điều tra.

Theo thượng nghị sĩ Aziz, người có anh trai đang phải chống chọi với COVID-19 vì đã bị nhiễm bệnh, dù có vi phạm pháp luật hay không thì phản ứng của chính phủ Brazil đối với cuộc khủng hoảng COVID-19 đã làm cho mọi gia đình ở nước này bị tổn hại. “Hiện nay, hầu như người dân nào ở Brazil cũng có một người thân bị thiệt mạng vì COVID-19, đó có thể là người trong gia đình, bạn bè, hàng xóm của họ”, Aziz lên tiếng.

Và trong khi việc tiêm chủng đã làm cho đại dịch thuyên giảm ở một số quốc gia, số ca nhiễm mới vẫn đang gia tăng mạnh ở Brazil, quốc gia lần đầu tiên ghi nhận một biến thể COVID-19 mới với khả năng lây nhiễm nhanh hơn. Trong vòng chưa đầy hai tháng kể từ khi cuộc điều tra bắt đầu, hơn 100.000 người ở nước này đã qua đời vì COVID-19.

Trong khi đó, ông Bolsonaro vẫn coi thường các biện pháp giãn cách xã hội và liên tục cho rằng COVID-19 chỉ là một “một loại bệnh cúm xoàng”. Ông cũng đã từ chối tiêm vắc xin và thường xuyên tham dự các sự kiện có đông người ủng hộ. Vị tổng thống này đã hai lần dẫn đầu các cuộc diễu hành bằng xe mô tô qua các trung tâm thành phố, và từng bị phạt vì không đeo khẩu trang theo các quy định hạn chế để phòng ngừa dịch COVID-19.

Aziz cho biết, cuộc điều tra cũng sẽ tập trung vào việc ông Bolsonaro nhiệt tình quảng bá cho các phương pháp điều trị COVID-19 phản khoa học, trong đó có việc dùng hydroxychloroquine - một loại thuốc đặc trị bệnh sốt rét đã được các nhà khoa học chứng minh không có tác dụng gì đối với căn bệnh này.

Cuộc điều tra cũng đã đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy Bolsonaro không bao giờ muốn mua vắc xin COVID-19 và ban đầu chỉ trông cậy vào khả năng miễn dịch cộng đồng để chiến đấu với đại dịch này. Những người chỉ trích cho rằng chiến lược sai lầm này đã khiến hàng ngàn người Brazil phải trả giá bằng mạng sống của họ.

Aziz cho biết thêm, quốc hội Brazil cũng sẽ điều tra các cố vấn và đồng minh của Bolsonaro, những người đã thúc đẩy vị tổng thống này đưa ra cách ứng phó sai lầm đối với đại dịch.

Nhóm điều tra dự kiến ​​sẽ công bố kết luận của mình vào tháng 8. Nhóm này không có quyền buộc tội hình sự đối với ông Bolsonaro, nhưng những bằng chứng mà họ thu thập được có thể được sử dụng trong các cuộc điều tra tội phạm trong tương lai - và cũng có thể thúc đẩy Quốc hội Brazil tiến hành thủ tục luận tội ông Bolsonaro.

Nhất Nguyên (theo the Guardian)