Thuốc giảm đau phổ biến có thể khiến kháng sinh vô hiệu

27/08/2025 - 16:10

PNO - Một nghiên cứu mới đây phát hiện những loại thuốc giảm đau thông dụng như paracetamol (acetaminophen) và ibuprofen, vốn thường được bán không cần kê đơn có thể góp phần làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh (AMR).

Các nhà khoa học cho rằng việc sử dụng một số loại thuốc giảm đau cùng với kháng sinh dễ gây ra tình trạng kháng kháng sinh. - Ảnh minh họa:
Các nhà khoa học cho rằng việc sử dụng một số loại thuốc giảm đau cùng với kháng sinh dễ gây ra tình trạng kháng kháng sinh - Ảnh minh họa: getty images

Kháng kháng sinh xảy ra khi vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng phát triển khả năng chống lại thuốc điều trị, khiến các loại kháng sinh mất dần hiệu quả. Đây được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) coi là một trong những mối đe dọa sức khỏe toàn cầu, liên quan đến khoảng 4,95 triệu ca tử vong trong năm 2019, trong đó hơn 1,27 triệu ca trực tiếp do AMR gây ra.

Theo nhóm nghiên cứu tại Đại học South Australia, khi kết hợp ciprofloxacin (một loại kháng sinh phổ rộng thường dùng cho các bệnh nhiễm trùng da, đường tiêu hóa và tiết niệu) với paracetamol và ibuprofen, vi khuẩn E. coli đã xuất hiện nhiều đột biến di truyền hơn, khiến chúng kháng thuốc mạnh mẽ. Thậm chí, sự đề kháng không chỉ đối với ciprofloxacin mà còn lan sang nhiều nhóm kháng sinh khác.

Điều này đặc biệt đáng lo ngại trong môi trường viện dưỡng lão - nơi người cao tuổi thường phải dùng nhiều loại thuốc cùng lúc để điều trị bệnh mạn tính. Các nhà khoa học cảnh báo rằng việc dùng chung thuốc giảm đau và kháng sinh có thể làm tăng tần suất xuất hiện vi khuẩn kháng thuốc gấp 12 lần.

Giáo sư Rietie Venter, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết: ''Một số thuốc giảm đau như ibuprofen có thể tự gây ra tình trạng kháng kháng sinh. Nhưng khi kết hợp với kháng sinh, nguy cơ này tăng mạnh hơn. Nếu thuốc giảm đau vẫn còn trong ruột khi kháng sinh được đưa vào, hiệu ứng kháng thuốc cũng tương tự như khi chúng được dùng cùng lúc''.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng cơ chế kháng thuốc này liên quan đến việc ibuprofen và paracetamol kích hoạt hệ thống phòng vệ của vi khuẩn, khiến chúng đẩy kháng sinh ra ngoài và giảm hiệu quả điều trị.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rằng nghiên cứu hiện mới được thực hiện trong phòng thí nghiệm với một số chủng vi khuẩn hạn chế. Để khẳng định chắc chắn tác động trong cơ thể sống, cần có thêm các nghiên cứu trên mô hình động vật hoặc lâm sàng.

Giới khoa học kêu gọi thận trọng hơn trong việc kê đơn và sử dụng thuốc, đồng thời mở rộng nghiên cứu về tương tác giữa các loại thuốc thông thường với kháng sinh, đặc biệt ở những bệnh nhân phải điều trị dài hạn.

Các chuyên gia nhấn mạnh thuốc giảm đau vẫn an toàn và hiệu quả khi dùng đúng chỉ định, nhưng người dân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và chỉ sử dụng kháng sinh khi thật sự cần thiết để tránh thúc đẩy tình trạng kháng thuốc nguy hiểm có thể xảy ra.

Nhật Minh (theo Newsweek)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI