Ông nội của con đâu rồi?

Con tôi quá nhỏ nên cái chết là khái niệm rất mơ hồ với con. Ngày đưa linh cữu, tôi thắt khăn tang cho con, bảo con lạy ông nội, cháu cúi xuống lấy lệ rồi ngẩng lên cười vang, vụt chạy đi chơi. Tôi không cho cháu theo trên con đường hơn chục cây số ra cánh đồng đổ nắng lửa, nơi ba tôi nằm. Tiếng cười của cháu giây phút đưa linh cữu đã là lời tiễn biệt đủ đầy. Cái chết, giá như với tất cả mọi người, đều có thể là tiếng cười vang hồn nhiên của đứa trẻ. Tôi đã mất sự hồn nhiên trước cái chết, nên tôi khóc, khóc nhiều.

Ngày làm thất đầu, con tôi loay hoay trong căn phòng nhỏ, ngồi xếp bằng cùng mọi người nghe sư đọc kinh. Con khó chịu, cứ loay hoay chực chạy, con tiến đến gần sư nhìn vào trang kinh cũ vàng, nheo mắt, lẩm bẩm theo sư “Thị chư pháp không tướng, bất sanh bất diệt…”, như cách để chống chọi với cái oi bức trong phòng.

Rồi con hỏi to, như nói vào khoảng không, hỏi chính cái không khí trang trọng, trầm buồn “Ông nội của con đâu rồi?” Không ai trả lời. Con lặp lại câu hỏi, to hơn, chị tôi len lén chùi mắt. Tôi bồng con ra khỏi phòng, trong tang phục, tôi nói: “Ba thay ông nội chơi đá banh với con nhé, ông nội đang nghe đọc kinh, ông nội cần được ru để ngủ giấc ngon như ba vẫn hay ru con vậy”. Con đưa tay làm dấu, ra hiệu giữ im lặng rồi khe khẽ nói “chúc ông nội ngủ ngon!”.

49 ngày, cái ngày được xem như là ngày phán xét để một người vĩnh viễn cắt đứt sợi dây với kiếp đã qua theo quan niệm dân gian. Con một mực muốn mặc bộ áo tang, lùng thùng trong bộ quần áo quá khổ, con vui vẻ cúi lạy, xếp bằng hay im lặng theo mọi người. Nhịp kinh và khói nhang khiến con buồn ngủ, con nằm ra chiếu, gối đầu lên chân tôi mà chép miệng chìm vào giấc mơ. Buổi lễ xong, con dụi mắt khi tôi đánh thức. Vẫn là câu hỏi “Ông nội của con đâu rồi?”.

Tôi làm sao có thể nói với con rằng tôi không biết và tôi cũng muốn biết ông nội của con đang ở đâu. Tôi đưa con đến trước di ảnh, “Ông nội cũng như con, ông vừa ngủ dậy, ông đang nhìn con cười đấy, con lạy chào ông đi, ông sắp sửa đi xa, xa lắm”. Con làm theo, rồi chợt bám tôi khóc: “Con chơi với ông nội, ông nội đi đâu?”.

100 ngày, buổi đọc kinh dài lắm, con không ngồi yên được, con chạy ra chỉ mấy cái cây và vật dụng của ba tôi: “Cái này của ông nội, cây này của ông nội”. Khi các lễ tục đã xong, gian thờ đã vãn người, tôi đưa con vào bảo con lạy ông. Con rón rén cầm cây nhang cố rướn lên cắm cho ông. Không đợi con hỏi, chị tôi đã trả lời “Ông nội con bay lên trời rồi!”. Con ngơ ngác nhìn lên trần nhà, tôi níu con vào lòng nói “Ông nội mất rồi, ông đã làm nhiều việc và ông mệt nên giờ ông cần nghỉ ngơi thật lâu.

Một ngày nào đó con lớn, con sẽ biết cách tìm gặp lại ông”. Con gật đầu quả quyết, tiến đến trước bàn thờ, nhìn thẳng vào di ảnh cúi đầu nói “Ông nội nghỉ ngơi ăn bánh. Ông nội có cho con cái bánh này không?”. Con chỉ vào hộp bánh mình ưa thích đặt trên bàn thờ. Chị tôi vừa cười vừa khóc, “Cho, ông nội cho mà, nếu ông nội còn đây ông nội cũng cho”. Con chỉ tay vào ảnh “Đây, ông nội đây nè”.

101 ngày, tôi chở con ra mộ ba tôi. Con như mọi người cũng cúi lạy, thắp nhang. Tôi chạm vào mộ bảo “Ông nội cũng ở trong này nữa”, con gật đầu, rồi nhìn lên trời hét lên “Ông nội nghỉ ngơi, ăn bánh ít nghen”. Con không hỏi ông nội đâu nữa, con đã biết, ông nội cần nghỉ ngơi và ông ở khắp mọi nơi mà con đến. Con sẽ mang theo ý nghĩ ấy đến lớn chứ, con trai?

 VƯƠNG THUẤN