Doanh nghiệp xã hội ở Hồng Kông vật lộn để tồn tại

Khó khăn tìm nhân sự địa phương thay thế

Ông Koh Seng Choon (đứng) là người sáng lập kiêm Giám đốc Dignity Kitchen - Ảnh: Edmond So

Dignity Kitchen - một doanh nghiệp xã hội tiên phong trong lĩnh vực dạy nghệ và tạo việc làm cho người khuyết tật tại Hồng Kông (Trung Quốc) - đang đứng trước một ngã rẽ đầy thách thức.

Nhà hàng hoạt động theo mô hình doanh nghiệp xã hội này đang gấp rút tìm kiếm đối tác địa phương để chuyển quyền quản lý khi giờ đây, ông Koh Seng Choon - người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Dignity Kitchen mang quốc tịch Singapore - không thể bay đến Hồng Kông một cách thường xuyên sau đợt phẫu thuật tim cách đây 2 tháng.

Trong suốt 6 năm qua, người đàn ông 66 tuổi này phải thường xuyên di chuyển từ Singapore đến Hồng Kông 2 tháng một lần để điều hành nhà hàng phi lợi nhuận nơi đang đào tạo và cung cấp việc làm cho hơn 200 người khuyết tật.

“Tôi mong muốn tìm được ai đó có tâm để thay tôi tiếp tục làm việc với người khuyết tật, giúp họ có cơ hội trong cuộc sống theo phương châm: người địa phương giúp người địa phương” - ông Koh chia sẻ với hãng tin SCMP, nói thêm rằng, vẫn chưa có ai phù hợp để thay ông tiếp quản nhà hàng này.

Nhà hàng Dignity Kitchen mở cửa vào cuối năm 2019 với khoản đầu tư ban đầu hơn 1,02 triệu USD, nhưng ngay sau đó phải đối mặt với đại dịch COVID-19 cùng làn sóng suy thoái kinh tế ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động kinh doanh.

Có những ngày, doanh nghiệp này chỉ thu được không quá 5.000 đô la Hồng Kông doanh thu (16 triệu đồng) mỗi ngày, khiến công ty mẹ ở Singapore phải bù đắp chi phí để nhà hàng có thể duy trì hoạt động cho mục tiêu tốt đẹp của mình.

Kể từ khi mở cửa vào năm 2019, Dignity Kitchen đã đào tạo và giới thiệu việc làm cho hơn 200 người khuyết tật địa phương - Ảnh: Edmond So

Dignity Kitchen hiện có khoảng 80% nhân viên là người khuyết tật - những người luôn có niềm tin mạnh mẽ vào cuộc sống bất chấp những điều không may mắn xảy đến với mình.

"Tôi thích làm việc ở đây vì có những đồng nghiệp cùng hoàn cảnh. Chúng tôi được lắng nghe, thấu hiểu và tạo điều kiện để nỗ lực mỗi ngày” - cô Carol Wong, 30 tuổi, là người khuyết tật làm việc tại Dignity Kitchen ở vị trí đầu bếp được 4 năm, bày tỏ.

Cần sự ủng hộ của chính quyền địa phương

Không chỉ gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động, những doanh nghiệp hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận như thế này cũng đang phải đau đầu đối phó với kế hoạch thu hồi địa điểm kinh doanh của chính quyền địa phương để phục vụ cho “những mục đích khác”.

Nhà hàng Agape Garden hoạt động theo mô hình doanh nghiệp xã hội không chỉ tạo việc làm cho hơn 80 nhân viên là người khuyết tật, phụ nữ đơn thân... mà còn cung cấp bữa ăn miễn phí cho khoảng 100 người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn ở quận Shek Kip Mei.

Bên cạnh đó, nhà hàng còn cưu mang hàng trăm con mèo hoang trong khu vực bằng cách cho chúng ăn mỗi ngày.

Nhà hàng Agape Garden cung cấp hơn 100 suất ăn miễn phí mỗi ngày cho những người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn - Ảnh: May Tse

Thế nhưng, thông báo đột ngột về việc hủy hợp đồng thuê địa điểm mới đây của Văn phòng quản lý nhà đất địa phương đã khiến ông Lam - Quản lý nhà hàng Agape Garden, đang phải gấp rút tìm kiếm một địa điểm kinh doanh mới trước ngày 14/7, mà theo ông Lam “là một nhiệm vụ bất khả thi”.

Một cư dân địa phương 61 tuổi đã nghỉ hưu cho biết, bà thường xuyên đến nhà hàng này mua thực phẩm không chỉ vì giá cả phải chăng mà còn để góp một tay hỗ trợ cộng đồng.

“Tôi rất ấn tượng với mô hình kinh doanh phi lợi nhuận của nhà hàng nhằm giúp các bà mẹ đơn thân có thể tự chủ về kinh tế thông qua việc chế biến và bán các món ăn nhà làm để phục vụ người dân địa phương”.

Điều này còn được thể hiện rõ nét qua phương châm hoạt động của Agape Garden: Trong một nhà hàng bình thường, khách hàng trả tiền cho đồ ăn mình muốn mua. Còn ở đây, phần lớn lợi nhuận sẽ được quay trở lại để giúp đỡ những người thiệt thòi, có hoàn cảnh khó khăn.

Mặc dù hoạt động với tinh thần thiện nguyện vì cộng đồng, thế nhưng những doanh nghiệp xã hội như Dignity Kitchen và Agape Garden vẫn đang phải đối mặt với không ít khó khăn.

Nhân viên phục vụ ở đây phần lớn là người khuyết tật - Ảnh: May Tse

Vì vậy, nếu không có những hỗ trợ kịp thời từ chính quyền địa phương thì khả năng đóng cửa của những doanh nghiệp thiện nguyện này là điều có thể dễ dàng nhìn thấy, gây ra những tiêu cực tác động trực tiếp đến an sinh xã hội của cộng đồng địa phương.

Nguyễn Thuận (theo SCMP)