Nước Mỹ dậy sóng trước nguy cơ hủy bỏ án lệ cho phép phụ nữ phá thai

04/05/2022 - 06:20

PNO - Trong một vụ vi phạm nghiêm trọng vấn đề bảo mật của tòa án tối cao, tờ Politico đã công bố bản thảo lấy ý kiến đa số do thẩm phán Samuel Alito đề xuất - nhằm hủy bỏ án lệ Roe kiện Wade.

Được ca ngợi bởi những người ủng hộ quyền phá thai và bị các nhà phê bình phản đối suốt gần nửa thế kỷ qua, vụ án Roe kiện Wade vào năm 1973, cho phép phụ nữ phá thai trước tuần thứ 32..

Quyết định được tái khẳng định vào năm 1992, trong vụ việc tổ chức Planned Parenthood kiện Casey. Trong trường hợp này, tòa án đã thay thế một số đặc điểm từ vụ kiện Roe và Wade bằng một tiêu chuẩn mới để xác định hiệu lực của luật hạn chế phá thai.

Tòa án cho rằng quy định không thể đặt "gánh nặng quá mức" đối với quyền được phá thai, được định nghĩa như "trở ngại đáng kể cho cuộc sống của một phụ nữ muốn phá thai, trước khi thai nhi đạt được khả năng tự tồn tại".

9 thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ sẽ xem xét việc hủy bỏ án lệ Roe kiện Wade, vốn cho phép phụ nữ phá thai trước tuần thai thứ 23 như một quyền hiến định
9 thẩm phán tòa án tối cao Mỹ sẽ xem xét việc hủy bỏ án lệ Roe kiện Wade, vốn cho phép phụ nữ phá thai trước tuần thai thứ 23 như một quyền hiến định

Theo Politico, dự thảo do thẩm phán tòa án tối cao Samuel Alito đề xuất đã được lưu hành nội bộ vào đầu tháng 2. Ý kiến ​​cuối cùng chưa được công bố cho đến ít nhất là cuối tháng 6 và các phiếu bầu có thể thay đổi.

CNN không xác nhận một cách độc lập tính xác thực của tài liệu. Politico cho biết họ đã xác thực dự thảo. Người phát ngôn của tòa án tối cao từ chối bình luận.

Theo dự thảo, tòa án sẽ đảo ngược việc Roe kiện Wade, khiến phụ nữ không còn nắm giữ quyền phá thai theo hiến pháp liên bang. Ý kiến ​​này sẽ là quyết định mạnh mẽ nhất trong nhiều thập kỷ và làm thay đổi toàn cảnh sức khỏe sinh sản của phụ nữ ở Mỹ.

Có vẻ như 5 thẩm phán sẽ bỏ phiếu để hủy bỏ án lệ Roe. Chánh án John Roberts không muốn lật ngược hoàn toàn án lệ Roe kiện Wade, nghĩa là ông sẽ không đồng ý với một phần ý kiến ​​dự thảo của Alito. Bên cạnh ông có thể là 3 thẩm phán theo chủ nghĩa tự do khác tại tòa án.

Điều đó có nghĩa là 5 thẩm phán theo hướng bảo thủ sẽ chiếm đa số, bao gồm Alito và thẩm phán Clarence Thomas, Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh và Amy Coney Barrett.

Tuy nhiên, Roberts sẵn sàng ủng hộ dự luật tại bang Mississippi, cấm phá thai khi thai được 15 tuần tuổi. Theo luật hiện hành, chính phủ không thể can thiệp vào lựa chọn của phụ nữ trong việc chấm dứt thai kỳ trước tuần thứ 23, khi thai nhi có thể sống bên ngoài tử cung.

Một đám đông đã tụ tập bên ngoài tòa nhà tòa án tối cao vào tối 2/5, an ủi nhau và đặt câu hỏi về điều sẽ xảy đến cho án lệ tồn tại suốt 50 năm qua.

Suốt nhiều năm, án lệ Roe kiện Wade luôn là đề tài tranh cãi giữa phe tự do - ủng hộ lựa chọn của phụ nữ và phe bảo thủ - đòi hỏi quyền được sống cho thai nhi
Suốt nhiều năm, án lệ Roe kiện Wade luôn là đề tài tranh cãi giữa phe tự do - ủng hộ lựa chọn của phụ nữ và phe bảo thủ - đòi hỏi quyền được sống cho thai nhi

Việc Politico xuất bản dự thảo là điều chưa từng có bởi các tiêu chuẩn giữ bí mật của tòa án tối cao. Các cuộc thảo luận nội bộ giữa những thẩm phán trong khi các ý kiến ​​đang được soạn thảo và những cuộc bỏ phiếu còn chưa ngã ngũ là một trong những vấn đề được tổ chức chặt chẽ nhất ở Washington.

Steve Vladeck - nhà phân tích của tòa án tối cao và là giáo sư tại Trường Luật thuộc Đại học Texas - cho biết: “Tin tức này gây sốc cho tòa án tối cao với tư cách là một tổ chức. Ngoài ra, kết quả mà nó biểu hiện - việc bãi bỏ án lệ Roe và Casey - là một cú sốc đối với nền chính trị hiến pháp của Mỹ. Chúng tôi chưa từng thấy một vụ rò rỉ như thế này từ bên trong tòa án. Đó không chỉ là rò rỉ kết quả mà bao gồm cả bản thảo ý kiến ​​đa số”.

Động thái hủy bỏ án lệ Roe kiện Wade sẽ là đỉnh cao của một kế hoạch kéo dài hàng thập kỷ. Cựu Tổng thống Donald Trump, khi tranh cử vào Nhà Trắng năm 2016, đã hứa sẽ chỉ định các thẩm phán tòa án tối cao, những người theo khuynh hướng bác bỏ án lệ Roe.

Người được ông Trump đề cử là Kavanaugh, thay thế cho thẩm phán Anthony Kennedy - người từng đứng về phía các thẩm phán tự do tại những vụ kiện về quyền phá thai trong quá khứ. Kế đến, thẩm phán Barrett được bổ nhiệm thay thế thẩm phán quá cố Ruth Bader Ginsburg - người ủng hộ quyền phá thai được bổ nhiệm bởi đảng Dân chủ và qua đời chỉ vài tuần trước cuộc bầu cử năm 2020.

Theo khảo sát của CNN, chỉ 30% người Mỹ nói rằng họ muốn thấy tòa án tối cao lật ngược hoàn toàn quyết định Roe kiện Wade, với 69% phản đối. Con số phù hợp với các cuộc thăm dò khác gần đây và với các xu hướng lịch sử trong suốt nửa thế kỷ qua.

Linh La (theo CNN)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI