Mỹ hết giá trị, Thổ Nhĩ Kỳ 'ngoan ngoãn' theo Nga

"Vuốt ve" Nga

Ngày 12/6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã gửi một bức thư tới Tổng thống Nga Vladimir Putin chúc mừng Ngày nước Nga đồng thời thể hiện mong muốn quan hệ giữa hai nước sẽ tốt đẹp hơn trong thời gian tới, một động thái cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đang cố muốn làm hòa với Nga sau thời gian căng thẳng.

Trong thư Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan bày tỏ mong muốn quan hệ với Nga đạt đến “mức độ xứng đáng” trong thời gian tới

Người phát ngôn Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ ngày 14/6 đã xác nhận thông tin này. Đây là lần tiếp xúc chính thức đầu tiên của ông Erdogan với ông Putin kể từ sau vụ không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay Su-24 của Nga hồi tháng 11 năm ngoái.

Kênh truyền hình NTV cho biết trong bức thư, Tổng thống Erdogan bày tỏ hy vọng quan hệ giữa hai nước sẽ tiến lên một tầm mức xứng đáng.

“Thưa ngài Tổng thống kính mến! Thay mặt toàn dân Thổ Nhĩ Kỳ tôi xin gửi tới Ngài lời chúc mừng và tất cả những người dân Nga nhân Ngày nước Nga, tôi cũng mong rằng trong thời gian tới, quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đạt tới mức độ xứng đáng,” ông Erdogan viết trong bức thư.

Như để thể hiện sự thống nhất quan điểm trong mối quan hệ với Nga, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cũng gửi một bức thư tới người đứng đầu chính phủ Nga, Thủ tướng Dmitry Medvedev, nhân dịp này với nội dung tương tự, hy vọng Ankara và Moskva sẽ nâng quan hệ song phương lên một tầm mức cần thiết để hiện thực hóa các lợi ích chung.

Quan hệ giữa hai nước đã xấu đi sau khi không quân Thổ Nhĩ Kỳ ngày 24/11/2015 bắn rơi máy bay tiêm kích Su-24 của Nga trên không phận Syria.

Su-24 của Nga rơi sau khi bị F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ tấn công. Ảnh Sputnik

Ankara tuyên bố máy bay Nga vi phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ trong khi Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố chiếc Su-24 hoàn toàn trong không phận Syria và không có sự vi phạm nào đối với không phận Thổ Nhĩ Kỳ.
Sự việc đã đẩy mối quan hệ giữa hai quốc gia trở lên căng thẳng. Nga còn áp dụng biện pháp trừng phạt với Thổ Nhĩ Kỳ như cấm các công ty du lịch đưa khách Nga sang Thổ Nhĩ Kỳ, khiến cho nhiều khu du lịch tại đây vắng khách.

Biện pháp trừng phạt của Nga được Thổ Nhĩ Kỳ ước tính sẽ gây thiệt hại cho nước này khoảng 3 tỷ USD mỗi năm. Nhưng một quan chức thương mại của nước này thậm chí còn cho rằng thiệt hại hàng năm có thể là 12 tỷ USD.

Đầu tháng này, ông Erdogan nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ mong muốn khôi phục quan hệ với Nga và thiếu tướng về hưu Osman Aydogan trả lời phỏng vấn hôm 13/6 rằng "Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ không biết nó là một chiếc máy bay thuộc sở hữu của Nga. Nếu không, nó đã không bị bắn hạ".

Ông Aydogan bao biện rằng, "Chúng ta có thể nhìn lại các báo cáo Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra sau vụ việc. Nhà lãnh đạo quân sự là người đầu tiên bình luận, nói rằng "một chiếc máy bay không rõ quốc tịch đã bị bắn hạ".
Sau đó, Tổng thống Erdogan khẳng định rằng đó là một máy bay phản lực của Nga. Cuối cùng, Thủ tướng Davutoglu nói rằng chính ông ta đã ra lệnh bắn hạ máy bay của Nga"

Ông nhấn mạnh, các quan chức hàng đầu của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ có thể đã nhầm lẫn nó với một chiếc máy bay của Syria, vì họ không còn có phương tiện để xác định quốc tịch máy bay.

Mỹ không còn "giá trị"?

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan gần đây đã chỉ trích Tổng thống Mỹ Obama về việc quan hệ song phương không được như mong đợi.

Ngày 13/6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã lên tiếng chỉ trích người đồng cấp Mỹ Obama trước khi vị này kết thúc nhiệm kỳ, AFP đưa tin.

Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan trách móc Tổng thống Obama về việc quan hệ song phương không được như mong đợi

Ông Erdogan cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đã kỳ vọng việc ông Obama làm Tổng thống sẽ mang lại cho Ankara nhiều điều tốt đẹp. Tuy nhiên, thực tế lại không phải như vậy.

“Chúng tôi đã rất hy vọng khi ông Obama chọn Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia đầu tiên tới thăm khi đảm nhiệm cương vị Tổng thống Mỹ (năm 2008), song thật không may, sự kỳ vọng của chúng tôi đã không trở thành hiện thực”, Tổng thống Erdogan nhấn mạnh.

Ông nhận định kinh tế, chính trị đối ngoại song phương không ngừng suy giảm kể từ khi ông Obama lên nhận chức.

“Trong lĩnh vực kinh tế, quan hệ của Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ xấu đi chứ không được cải thiện. Mong muốn của chúng tôi trong vấn đề chính trị, đối ngoại cũng không được thực hiện”.

Trong lĩnh vực quân sự, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cũng chỉ trích Tổng thống Obama không thành công trong việc rút binh sĩ Mỹ khỏi Afghanistan như ở Iraq và không đóng cửa nhà tù Guantanamo.

Ông Erdogan lưu ý rằng Washington và Ankara “đã không cho thấy sự hiện diện đủ mạnh cùng nhau ở Syria và Iraq”, với việc Mỹ ưu tiên các cuộc tấn công chống IS và ủng hộ người Kurd…trong khi Thổ Nhĩ Kỳ mở một chiến dịch mới nhằm vào các nhóm người Kurd.

Như vậy, rõ ràng nhận thấy việc Tổng thống Obama sắp từ chức sẽ không đem lại nhiều lợi ích nữa, Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng 'ruồng bỏ' 'người anh em' đồng minh để quay sang Nga, đối thủ đáng gờm của Mỹ trong nhiều chiến sự. Điều này chưa chắc sẽ khiến Nga thoải mái bởi biết đâu được nếu chấp nhận Thổ Nhĩ Kỳ, một ngày nào đó Nga cũng sẽ bị "cắn" lại?

Minh Châu