PNO - Việc chụp cắt lớp vi tính (chụp CT) tại Mỹ đang tăng nhanh chưa từng có. Công nghệ này được xem là bước tiến lớn trong y học, giúp phát hiện và cứu sống nhiều bệnh nhân. Tuy nhiên, tiếp xúc với bức xạ ion hóa từ CT có thể làm gia tăng nguy cơ ung thư.
 |
| Các nhà khoa học cảnh báo việc lạm dụng chụp CT có thể để lại hệ quả lâu dài cho sức khỏe cộng đồng - Ảnh minh họa: istock |
Theo các chuyên gia, với từng bệnh nhân, nguy cơ lý thuyết phát triển ung thư từ chụp CT gần như rất nhỏ - nếu có thì cũng ở mức khó xác định. Vì vậy, người bệnh không nên ngần ngại khi bác sĩ chỉ định chụp nếu cần thiết cho việc chẩn đoán và điều trị.
Tuy vậy, ở góc độ cộng đồng, tình hình lại đáng lo ngại hơn. Số ca chụp CT tại Mỹ đã tăng hơn 30% kể từ năm 2007. Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine cho rằng riêng năm 2023, có khoảng 93 triệu ca chụp CT được thực hiện, tương ứng 62 triệu bệnh nhân.
Từ đó, các nhà khoa học dự đoán khoảng 103.000 ca ung thư trong tương lai có thể liên quan đến bức xạ liều thấp từ CT - chiếm khoảng 5% số ca ung thư mới hàng năm.
Hiện chưa có bằng chứng trực tiếp nào khẳng định bức xạ liều thấp từ CT gây ung thư. Các dự đoán chủ yếu dựa trên dữ liệu từ các vụ phơi nhiễm bức xạ lớn trong lịch sử, như thảm họa hạt nhân hay nghiên cứu trên những người sống sót sau vụ ném bom nguyên tử ở Hiroshima. Ví dụ, nhóm 25.000 người sống sót tại Hiroshima - với liều phơi nhiễm tương đương 3 lần chụp CT - có nguy cơ ung thư tăng.
Chính vì thế, mối liên hệ giữa CT và ung thư vẫn gây nhiều tranh cãi. Trong khi đó, lợi ích của CT lại rõ ràng. Một nghiên cứu lớn từng ghi nhận tỉ lệ tử vong do ung thư phổi ở nhóm hút thuốc và đã bỏ thuốc giảm 20% nhờ chụp CT liều thấp so với chụp X-quang ngực thông thường.
 |
| Việc chụp CT được khuyến cáo nên thực hiện chỉ khi thực sự cần thiết để hạn chế tiếp xúc bức xạ - Ảnh minh họa: istock |
Mặc dù người lớn chiếm phần lớn số ca chụp CT, nghiên cứu cho thấy nguy cơ ung thư do bức xạ cao hơn ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. Trẻ dưới 1 tuổi, đặc biệt là bé gái, có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn nếu từng tiếp xúc với bức xạ từ CT. Ngoài ra, nguy cơ ung thư còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại máy CT, thời gian quét, kích thước cơ thể bệnh nhân và bộ phận được quét.
Các chuyên gia nhấn mạnh, việc lạm dụng và chỉ định CT không cần thiết có thể dẫn đến hệ quả lâu dài. ''Trong những trường hợp thực sự cần thiết, giá trị chẩn đoán và điều trị của CT vượt xa nguy cơ tiềm ẩn từ bức xạ'' - chuyên gia Naomi Gibson, Chủ tịch Hiệp hội Hình ảnh y khoa và xạ trị Úc - khẳng định.
Do đó, điều quan trọng là cân nhắc kỹ lưỡng, chỉ chụp CT khi có chỉ định rõ ràng, đồng thời ưu tiên những phương pháp không bức xạ (như MRI hoặc siêu âm) nếu chúng có thể mang lại kết quả tương đương.
Nhật Minh (theo Science Alert)
| Chia sẻ bài viết: |
Tổng thống Lee Jae Myung nhấn mạnh tỷ lệ tự tử cao của Hàn Quốc là một "thảm họa xã hội", ông yêu cầu các ngành phải thay đổi cách tiếp cận.
Ngày 20/8, châu Âu đã ghi nhận số lượng các đợt bùng phát những căn bệnh do muỗi truyền như chikungunya và virus West Nile cao kỷ lục.
Tỉ lệ người đọc sách giải trí hằng ngày đã giảm từ 28% (2003) xuống còn 16% (2023), làm dấy lên nhiều lo ngại về khoảng cách giáo dục và xã hội.
Nghiên cứu cảnh báo: cha mẹ pha sữa bột sai cách có thể khiến trẻ sơ sinh nhiễm vi khuẩn Cronobacter nguy hiểm.
Tỉ phú giàu nhất thế giới Elon Musk phải đối mặt với vụ kiện "trúng 1 triệu USD từ xổ số bầu cử Mỹ" là bất hợp pháp.
All Nippon Airways (Nhật Bản) vừa trở thành hãng bay đầu tiên trên thế giới triển khai hệ thống dự báo nhiễu động không khí ứng dụng trí tuệ nhân tạo.
Nghiên cứu ở Hoa Kỳ cho thấy, tế bào ung thư vú có thể “hút” chất béo từ tế bào mỡ trong cơ thể để có thêm nguồn dinh dưỡng.
Văn phòng Công tố Tlaxcala cho biết, chính quyền Mexico đang điều tra vụ 6 đầu người bị cắt rời vừa được tìm thấy giữa các bang miền trung Puebla và Tlaxcala.
Một nghiên cứu mới tại Vương quốc Anh cho thấy, trẻ bị rối loạn giấc ngủ có thể tăng nguy cơ tự hại khi bước sang tuổi vị thành niên.
Ra đi tìm miền đất hứa nhưng không thành, hàng trăm người di cư Afghanistan quyết định quay về nhà. Tai nạn giao thông khiến họ bỏ mạng giữa đường.
Một nghiên cứu mới từ Vương quốc Anh cho thấy, loài giun dẹp sống dưới ao hồ có thể trở thành giải pháp thay thế chuột trong nghiên cứu bệnh thần kinh.
Ngày 19/8, Bộ trưởng Nội vụ Malaysia cho biết vừa xóa sổ một trang web do một bé gái 12 tuổi điều hành chuyên bán ảnh khiêu dâm trực tuyến.
Mới đây, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez đã ban bố tình trạng khẩn cấp về bảo vệ dân sự để ứng phó với các vụ cháy rừng lan rộng.
Giữa lúc trí tuệ nhân tạo (AI) đang len lỏi vào từng ngóc ngách đời sống thì việc hẹn hò cũng không ngoại lệ.
Theo các nhà nghiên cứu xã hội, phần lớn những người chọn hoặc ủng hộ “tốt nghiệp hôn nhân” lại là phụ nữ.
Mặc dù đã được đề nghị bồi thường 1,4 triệu USD cho 46 năm ngồi tù oan nhưng ông Iwao Hakamada đang đòi bồi thường hơn 4 triệu USD.
Ngày 19/8, Liên hiệp quốc cho biết, năm 2024 có 383 nhân viên trợ đã thiệt mạng, đồng thời cảnh báo số người chết trong năm nay cũng rất đáng lo ngại.
Các chuyên gia cảnh báo về xu hướng hẹn hò độc hại mới đang âm thầm lan rộng, đó là “monkey-barring”.
