PNO - Giữa lúc thế giới đang nỗ lực để chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030 thì tại nhiều quốc gia, tình trạng lây nhiễm HIV đang gia tăng nhanh chóng, nhất là ở nhóm người trẻ từ 15-25 tuổi.
HIV càn quét thanh thiếu niên
Các dữ liệu mới nhất về HIV từ nhiều quốc gia châu Á cho thấy một bức tranh u ám. Tại Philippines, tốc độ lây nhiễm HIV được ghi nhận là nhanh nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với mức tăng lên đến 543% kể từ năm 2010.
Đáng lo ngại là sự thay đổi trong độ tuổi lây nhiễm. 1 thập niên trước, hầu hết ca nhiễm mới nằm trong nhóm 25-34 tuổi, nhưng hiện tại, gần 50% là thanh niên từ 15-24 tuổi. Mỗi ngày, Philippines ghi nhận trung bình 57 ca nhiễm mới. Ước tính đến cuối năm 2025, cả nước sẽ có khoảng 252.800 người sống chung với HIV.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại Thái Lan. Bộ Y tế công cộng nước này báo cáo có khoảng 8.862 ca nhiễm HIV mới trong 5 tháng đầu năm 2025, và nhóm thanh thiếu niên được xác định là đối tượng có nguy cơ cao nhất.
 |
| Chính quyền TP Quezon, Philippines xét nghiệm HIV miễn phí cho người dân - Nguồn ảnh: ABS-CBN News |
Tại Malaysia, hơn 9.000 người đã bắt đầu sử dụng thuốc dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) tính đến tháng 6/2025. Bộ trưởng Bộ Y tế Dzulkefly Ahmad của nước này bày tỏ lo ngại về sự lây lan của vi rút trong nhóm nam giới có quan hệ tình dục đồng giới.
Nguy hiểm hơn, nhiều trẻ vị thành niên nhiễm bệnh từ chối điều trị vì không muốn cha mẹ phát hiện, dẫn đến việc họ chỉ đến bệnh viện khi đã chuyển sang giai đoạn AIDS toàn phát.
Sự gia tăng lây nhiễm HIV ở người trẻ xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Ở Philippines, các chuyên gia y tế cho rằng, sự kết hợp giữa giáo dục giới tính kém hiệu quả và xu hướng kỳ thị dai dẳng đã tạo ra một môi trường nguy hiểm. Ông Teodoro Herbosa - Bộ trưởng Bộ Y tế Philippines - nhấn mạnh: “Nhiều người trẻ Philippines tiếp cận rộng rãi với nội dung khiêu dâm và quan hệ với nhiều bạn tình, nhưng lại thiếu kiến thức về cách các bệnh lây truyền qua đường tình dục như HIV”.
Hy vọng từ thuốc phòng ngừa giá rẻ
Dù đối mặt với thách thức, các quốc gia vẫn đang gấp rút tìm kiếm giải pháp ứng phó. Tại Mỹ, tín hiệu tích cực khi số lượng thanh niên từ 18-25 tuổi sử dụng PrEP đã tăng gấp 8 lần trong 1 thập niên (2016-2023).
Bước đột phá lớn nhất nằm ở loại thuốc phòng ngừa mới - Lenacapavir, loại thuốc tiêm dự phòng HIV chỉ cần sử dụng 2 lần mỗi năm - vừa được công bố sẽ có giá 40 USD (khoảng 1 triệu đồng) cho mỗi bệnh nhân mỗi năm tại 120 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, bắt đầu từ năm 2027. Mức giá này đặt thuốc tiêm vào cùng phân khúc giá với thuốc viên PrEP, nhưng vượt trội hơn vì giúp những người có nguy cơ cao tránh khỏi sự kỳ thị khi phải uống thuốc hằng ngày. Tiến sĩ Philippe Duneton - Giám đốc quỹ tài chính Unitaid thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) - ca ngợi đây là “một bước đột phá lịch sử”.
Để chiến thắng đại dịch, thế giới cần một cách tiếp cận toàn diện, không chỉ dừng lại ở ngành y tế. Như tiến sĩ Louie Ocampo - Giám đốc quốc gia Chương trình phối hợp của Liên hiệp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) tại Philippines - kết luận: “Đây không chỉ là vấn đề con số, đằng sau những thống kê là hàng ngàn sinh mạng người dân quan trọng. Chúng ta có đủ công cụ, kiến thức và cam kết. Điều chúng ta cần bây giờ là ý chí chính trị và nguồn lực để hành động dứt khoát”.
Cắt giảm tài trợ làm HIV gia tăng Đáng lo ngại là cuộc chiến chống HIV toàn cầu đang đối mặt với cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng. Quyết định tạm ngừng tài trợ từ quỹ viện trợ nước ngoài của Mỹ đã gây ra những gián đoạn lớn. Giám đốc điều hành Chương trình phối hợp của Liên hiệp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) Winnie Byanyima cảnh báo: “Nếu sự hỗ trợ không được khôi phục, chúng ta sẽ chứng kiến sự gia tăng thực sự của căn bệnh thế kỷ”. Bà ước tính sẽ có thêm 6,3 triệu người chết và 8,7 triệu ca nhiễm mới trong 4 năm tới nếu việc cắt giảm ngân sách tiếp diễn. |
Linh La (theo The Guardian, Inquirer, The Nation, Hurriyet Daily News)
| Chia sẻ bài viết: |
Rơi xuống một cái giếng bỏ hoang, người phụ nữ tuyệt vọng bám vào cạnh giếng hơn 2 ngày, bà đã sống sót kỳ diệu và được giải cứu.
Một chú chó ở Victoria (Canada) đã khiến nhiều người xúc động khi suốt 6 năm vẫn ngày ngày tìm kiếm và chờ đợi cô chủ nhỏ đã qua đời.
Ít nhất 36 người thiệt mạng và 50 người bị thương tại cuộc vận động tranh cử ở Tamil Nadu, do một diễn viên và chính trị gia nổi tiếng dẫn đầu.
Xu hướng văn hóa làm việc hối hả của Trung Quốc trước đây và từng bị cấm, giờ đang thịnh hành ở Thung lũng Silicon, Mỹ.
Liên Hợp Quốc vừa thông qua tuyên bố về các bệnh không lây nhiễm như ung thư, tiểu đường và tim mạch, nhưng Mỹ bất ngờ từ chối ủng hộ.
Một mỏ vàng ở khu vực khai thác Kadauri, Nigeria đã sụp xuống vào ngày 26/9 khiến hơn 100 công nhân đang làm việc dưới mỏ vàng thiệt mạng.
Tập thể dục hay chạy bộ từ lâu đã được công nhận là hoạt động có lợi cho sức khỏe thể chất và tinh thần, nay một xu hướng mới xuất hiện.
Tác động khốc liệt của biến đổi khí hậu đẩy Philippines vào tình cảnh bão lũ liên miên và trở thành quốc gia có rủi ro thiên tai cao nhất thế giới.
Một xu hướng hẹn hò mới mang tên ''Shrekking'' đang lan truyền trong giới trẻ ngày này, đặc biệt là thế hệ gen Z.
Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng vào tối 26/9 đã làm hàng trăm dịch vụ và hệ thống trực tuyến của Chính phủ Hàn Quốc bị tê liệt.
Mặc dù trí tuệ nhân tạo (AI) có thể cung cấp nhiều điều hữu ích nhưng nó không thể thay thế những điều người mẹ cần để nuôi dạy con.
Một cuộc khảo sát mới nhất của Bộ Y tế Thái Lan cho thấy, chỉ có 63% phụ nữ trong độ tuổi 19-49 muốn có con.
Ít nhất 7 người đã chết, 3 người bị bệnh nặng ở Nga sau khi uống rượu lậu.
Nghiên cứu ở Tây Ban Nha đã chỉ ra 2 lý do quan trọng nhất, di truyền và lối sống, giúp bà Maria Branyas Morera sống tới hơn 117 tuổi.
Vụ tra tấn và sát hại 3 phụ nữ trẻ bởi những kẻ buôn bán ma túy được phát trực tiếp trên Instagram đã gây chấn động khắp đất nước Argentina.
Một nghiên cứu mới cho thấy, ngày càng nhiều người trẻ đang gặp khó khăn về trí nhớ, khả năng tập trung và đưa ra quyết định.
Ngày 26/9, Philippines đã sơ tán hàng trăm ngàn người và xác nhận ít nhất 3 người thiệt mạng khi một cơn bão nhiệt đới mới tàn phá đất nước.
Cây cầu treo bắc qua Đại Hiệp Cốc Hoa Giang tại Quý Châu, Trung Quốc là cây cầy cao nhất thế giới, sẽ chính thức thông xe vào Chủ nhật tới.
