Điều gì xảy ra sau phiên luận tội Tổng thống Trump?

15/01/2021 - 08:50

PNO - Khi chỉ còn gần một tuần nữa sẽ diễn ra lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 46, Hạ viện Mỹ đã buộc tội Tổng thống đương nhiệm Donald Trump kích động “cuộc nổi dậy” của những người ủng hộ “tấn công” vào Điện Capitol.

 

Ông Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên bị luận tội hai lần
Ông Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên bị luận tội hai lần
 

Trước đó, cơ quan này không thể thuyết phục Thượng viện áp dụng Tu chính án thứ 25 hòng phế truất Tổng thống Donald Trump với cùng “tội danh”.

Quyết định nơi Thượng viện

Việc bỏ phiếu của Hạ viện Mỹ vào ngày 13/1 (giờ địa phương) đã khiến ông Donald Trump trở thành tổng thống đầu tiên của Mỹ bị quốc hội luận tội lần thứ hai, một điều chưa có tiền lệ. Hạ viện đã cáo buộc Tổng thống Trump “kích động nổi loạn” sau vụ đám đông ủng hộ ông tràn vào Tòa nhà Quốc hội hôm 6/1 giữa lúc các nhà lập pháp đang kiểm phiếu đại cử tri để xác nhận kết quả bầu cử tổng thống.

Luận tội là một trong những công cụ quyền lực nhất mà Hiến pháp Mỹ trao cho quốc hội để buộc quan chức chính phủ, kể cả tổng thống, chịu trách nhiệm khi sai phạm hoặc lạm dụng quyền lực tương tự một cáo trạng của bồi thẩm đoàn tại tòa hình sự. Nhưng điều này không thể làm Tổng thống Trump mặc nhiên bị trục xuất khỏi Nhà Trắng. Hiến pháp Mỹ trao cho Hạ viện “quyền buộc tội” và Thượng viện mới có “quyền duy nhất xét xử cáo buộc” tổng thống. Ông Donald Trump chỉ có thể bị phế truất nếu bị Thượng viện kết án.

Bản buộc tội được bỏ phiếu tán thành tại Hạ viện cho rằng, ông Donald Trump “kích động bạo lực chống lại chính phủ Mỹ” khi liên tục đưa ra các tuyên bố khẳng định có gian lận trong bầu cử tổng thống, đồng thời trích dẫn bài phát biểu nảy lửa của ông bên ngoài Nhà Trắng vài giờ trước khi đám đông giận dữ tràn vào Tòa nhà Quốc hội tuần trước.

Cần đến 2/3 trong số 100 thượng nghị sĩ bỏ phiếu tán thành bản luận tội mới có thể kết tội ông Donald Trump, tức phải có ít nhất 17 thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện cùng quan điểm buộc tội với phe Dân chủ. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi chưa cho biết khi nào sẽ chuyển bản cáo buộc lên Thượng viện để xét xử. Lần trước, bà phải cần cả tháng để hoàn thành. Lần này có thể sẽ nhanh hơn, nhưng một phiên xét xử ở Thượng viện nhiều khả năng sẽ diễn ra khi ông Donald Trump đã mãn nhiệm.

Biện hộ dựa vào quyền tự do ngôn luận?

Ông Mitch McConnell - lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện - đã từ chối đề nghị của đảng Dân chủ về một phiên tòa ngay lập tức và cho biết, Thượng viện chỉ có thể nhóm họp sớm nhất vào ngày 19/1 tới. Bằng cách luận tội ông Trump vào thời điểm này, các nhà lập pháp không thể “cách chức” mà chỉ đang cố gắng ngăn tổng thống “trở lại” Nhà Trắng vào năm 2024. Đây là điều mà các chuyên gia đã sớm nhận định. Theo Hiến pháp, người bị Thượng viện kết tội sẽ “không đủ tư cách để nắm giữ và hưởng bất kỳ chức vụ danh dự, tín nhiệm hoặc lợi ích nào của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ”. Nếu ông Donald Trump bị kết án, ông có thể bị ngăn chặn tranh cử tổng thống một lần nữa hoặc không bao giờ được giữ bất cứ chức vụ nào trong hệ thống công quyền.

Nhiều người dự đoán, ông Trump sẽ đưa ra biện hộ rằng, những phát biểu của ông là quyền tự do ngôn luận được bảo vệ bởi Tu chính án đầu tiên của Hiến pháp. Khi ông kêu gọi những người ủng hộ hãy “chiến đấu”, không có nghĩa là kêu gọi bạo lực theo nghĩa đen. Tổng thống cũng công bố đoạn video ngay sau cuộc bỏ phiếu luận tội, lên án bạo lực xảy ra tại Đồi Capitol. “Bạo lực và phá hoại hoàn toàn không có chỗ trong đất nước của chúng ta” - ông nói.

Trong lịch sử Mỹ, đã có ba tổng thống bị luận tội gồm Andrew Johnson năm 1868, Bill Clinton năm 1998 và Donald Trump (năm 2019, 2020). Đến nay, chưa ai bị phế truất. Tất cả đều được tuyên trắng án trong các phiên tòa ở Thượng viện. Nhưng ông Trump lại là tổng thống đầu tiên bị luận tội lần thứ hai. Và chúng ta hãy chờ xem. 

Nam Anh (theo Reuters, Financial Times)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI