Tham quan bảo tàng là ''liều thuốc'' chữa lành tinh thần

23/09/2025 - 20:44

PNO - Không chỉ là nơi lưu giữ giá trị văn hóa và nghệ thuật, các bảo tàng ngày nay còn được xem như một nơi chữa trị đặc biệt về sức khỏe tinh thần.

Ngày càng nhiều bác sĩ trên thế giới kê đơn cho bệnh nhân bằng những chuyến tham quan miễn phí tại bảo tàng và phòng trưng bày nghệ thuật, thay vì chỉ dựa vào thuốc men. - Ảnh minh họa: istock
Ngày càng nhiều bác sĩ trên thế giới kê đơn cho bệnh nhân tham quan bảo tàng và phòng trưng bày nghệ thuật thay vì chỉ kê thuốc - Ảnh minh họa: istock

Anh là quốc gia tiên phong với chương trình Museums on Prescription (tạm dịch Bảo tàng theo đơn thuốc) từ năm 2014, ban đầu hướng tới người cao tuổi có nguy cơ cô lập xã hội. Chỉ sau vài năm, mô hình này cho thấy hiệu quả rõ rệt. Theo thống kê của Culture, Health and Wellbeing Alliance số lần khám bác sĩ giảm 37% và số ca nhập viện giảm 27% nhờ những chuyến đi thăm bảo tàng.

Tại Canada, các bác sĩ ở Montreal đã bắt đầu kê đơn tham quan Bảo tàng Mỹ thuật Montreal (MMFA) từ năm 2018, chi phí được bảo hiểm chi trả.

Ở Bỉ, Pháp hay Đức, nhiều dự án tương tự cũng được triển khai và cho thấy tác động tích cực đối với bệnh nhân trầm cảm, sa sút trí tuệ hay căng thẳng kéo dài.

Tiến sĩ Catherine Hanak - chuyên gia tâm thần tại Đại học Brugmann (Bỉ) - cho biết: ''Khi chúng ta làm điều gì đó dễ chịu, não bộ sẽ tiết ra dopamine khiến ta lập tức cảm thấy hạnh phúc. Điều đó xảy ra khi tập thể dục, đi dạo trong rừng và cả khi ta xúc động trước một tác phẩm nghệ thuật''.

Tại Đức, báo cáo của Đại học Kỹ thuật Dresden khẳng định thẻ tham quan bảo tàng hàng năm có tác dụng rõ rệt hơn thuốc trong việc giảm triệu chứng trầm cảm, đặc biệt ở bệnh nhân sa sút trí tuệ. Berlin thậm chí còn triển khai dự án ''Healing Museum'' tại Bode Museum, kết hợp nghệ thuật và thiền định.

Nathalie Bondil - cựu Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Montreal - nhấn mạnh: ''Con người sinh ra đã có khả năng rung động trước cái đẹp. Nghệ thuật trong thế kỷ 21 sẽ đóng vai trò đối với sức khỏe giống như thể thao trong thế kỷ 20''.

Dù việc tham quan bảo tàng mang lại nhiều tín hiệu tích cực, giới khoa học thừa nhận còn thiếu chứng cứ lâm sàng vững chắc. Leslie Labbé - chuyên gia về liệu pháp văn hóa - chia sẻ: ''Điều trị bệnh không chỉ là chữa triệu chứng mà là đồng hành cùng con người toàn diện. Và bảo tàng chính là không gian lý tưởng để làm điều đó".

Cốt lõi của liệu pháp tham quan bảo tàng là khái niệm ''slow art'' - dành thời gian chiêm ngưỡng, hòa mình vào nghệ thuật. Không cần phải sáng tạo, chỉ cần tiếp xúc và để tâm hồn được cái đẹp chạm đến cũng đủ mang lại cảm giác chữa lành.

Từ Anh, Canada đến Bỉ, Pháp, Đức và Hồng Kông, xu hướng này đang chứng minh rằng tham quan bảo tàng không chỉ là trải nghiệm văn hóa, mà còn là ''liều thuốc'' tinh thần giúp con người cân bằng và hạnh phúc hơn.

Nhật Minh (theo SCMP)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI