Người về từ cõi chết: Khốc liệt và dữ dội

Sau khi thống lĩnh những giải thưởng quan trọng nhất ở Quả cầu vàng, The Revenant (Người về từ cõi chết) tiếp tục là tâm điểm của mùa giải Oscar vào tháng Hai tới đây khi vừa được công bố nắm giữ tới 12 đề cử quan trọng.

Trước khi Quả cầu vàng 2016 xướng lên những cái tên chiến thắng và Oscar lần thứ 88 công bố danh sách đề cử thì The Revenant vẫn là “ẩn số” đối với công chúng. Phần đông người hâm mộ điện ảnh vẫn chưa được thưởng thức tác phẩm này. Đến ngày 6/1 và 14/1 vừa qua, bộ phim mới được công chiếu ở New York và London, dự kiến đến 5/2, mới ra rạp Việt Nam.

Một cảnh quay trong The Revenant

Đây không phải là tác phẩm dễ hút khách nhưng cũng không phải phim nghệ thuật khó xem. Khi đã nhập tâm vào bộ phim, khán giả dù yêu thích thể loại phim tâm lý, phiêu lưu, hành động hay không, đều dễ bị mê hoặc và sửng sốt. Đạo diễn Alejandro G. Iñárritu “bài binh bố trận”, kiểm soát nhịp phim tốt, nên suốt hơn 150 phút, từ đầu đến cuối, khó tìm được phần nào bị đuối, loãng. Diễn xuất xuất thần của Leonardo DiCaprio (vai Hugh Glass) cùng cách dàn dựng chi tiết rất tỉ mỉ khiến khán giả ngay lập tức hút vào bộ phim.

Cốt truyện của The Revenant đơn giản, không có gì mới mẻ. Phim dựa trên cuốn tiểu thuyết The Revenant: A Novel of Revenge (Michael Punke) xuất bản năm 2002 về sự kiện có thật từ đầu thế kỷ XIX về Hugh Glass. Dù có rất ít tư liệu ghi lại về tuổi trẻ của Glass, nhiều người vẫn tin rằng ông từng là thủy thủ lênh đênh trên biển trong suốt nhiều năm trước khi cùng thuyền trưởng Andrew Henry (Domhnall Gleeson) thực hiện chuyến thám hiểm sông Missouri. Khi con tàu tiến đến vùng đất mà ngày nay là Lemmon (Nam Dakota), Glass bị một con gấu xám khổng lồ tấn công. Nhóm bạn đồng hành bỏ ông lại vì họ tin rằng ông không thể tiếp tục hành trình. Vậy mà Glass đã sống sót trở về và gây xôn xao công luận lúc đó.

Đề tài khả năng sinh tồn của con người với niềm tin và hy vọng dẫn dắt đã được khai thác nhiều trong điện ảnh. Nhưng sự vượt lên của đạo diễn Iñárritu là ông đã biến sự đơn giản của cốt truyện thành thế mạnh, để người xem không còn bận tâm về diễn biến, từ đó, tập trung nhiều hơn vào vẻ đẹp của điện ảnh.

Cái hay của The Revenant, sau nhịp phim và cách kể chuyện, là sự trần trụi, khốc liệt pha lẫn hoang dại, huyền bí. Không khí ấy xuyên suốt tác phẩm, thể hiện rõ qua hình tượng các nhân vật, từ “người về từ cõi chết” Glass, kẻ thù Fitzgerald (Tom Hardy), cậu bé đứng giữa ranh giới sinh tồn và nhân phẩm Bridger (Will Poulter), đến những người phụ nữ để lại nhiều ám ảnh và bí ẩn.

The Revenant nắm giữ các đề cử Oscar quan trọng về phim, đạo diễn, nam chính, nam phụ, quay phim, hóa trang, trang phục, kỹ xảo…

Phim xoáy vào những mưu cầu riêng của mỗi người, những ngõ ngách trong tâm trí họ, nhất là trong sự tương phản và hòa hợp với thiên nhiên hùng vĩ nhưng vô cùng nghiệt ngã. Bên cạnh những cú dừng hình toàn cảnh lột tả thiên nhiên vùng núi rừng hiểm trở hoang dã phủ dày tuyết trắng - bối cảnh chính của câu chuyện khốc liệt; bộ phim “zoom” vào dịch chuyển của cơ mặt diễn viên, ánh mắt và thậm chí là tiếng thở của nhân vật, trong những hoàn cảnh vô cùng khắc nghiệt và đặc biệt.

Các tình tiết được khắc họa rất tỉ mỉ, tự nhiên và bất ngờ, gây xáo động cả “nhịp tim” lẫn “nhịp nghĩ” của người xem, về tính nhân bản, sự văn minh và mông muội không phân biệt người da trắng hoặc da đỏ; tội ác đến từ việc là nô lệ của đồng tiền và sự hèn nhát.

Có lúc, những tiếng vọng trong phim gợi cho ta băn khoăn: khi ý định báo thù được nung nấu thì luật nhân - quả nằm trong tay đấng sáng thế hay trong tay người? Trong mỗi sự biến động, dù là đớn đau, thì ta nên nhìn vào tán cây để thấy sự mong manh, hay nhìn vào thân cây để thấy sự vững chãi?

The Revenant là một tuyên ngôn của đạo diễn Iñárritu về sáng tạo và lao động nghệ thuật của người nghệ sĩ. Còn với Leonardo, chưa bao giờ anh tràn trề hy vọng lần đầu được bước lên bục cao của Oscar như bây giờ.

Với The Revenant, đạo diễn như thể không chỉ quyết mang tượng vàng về cho Leo, mà còn quyết mang sự ưu tú đến với anh. Cũng cần nói thêm, The Revenant là bộ phim về sự hòa hợp và đối kháng của con người với thiên nhiên thì trong nhiều năm qua, Leo luôn là nghệ sĩ tích cực trong nhiều hoạt động gìn giữ môi trường và bầu sinh quyển.

Bùi Dũng