Người cô đơn ở Nhật Bản tìm sự an ủi từ bạn đồng hành AI

Nhật Bản là một xã hội già hóa và sự cô đơn ngày càng tăng

Cô đơn trên mạng

Ở tuổi 32 và độc thân, Akiho Sakai mơ ước có được một con mèo để bầu bạn. Nhưng vấn đề là, cô không thể. Căn hộ nơi cô ở không cho phép nuôi thú cưng. Vì vậy, cô đã chuyển sang ChatGPT để thỏa mãn tưởng tượng về những chú mèo cưng. Nơi đó, cô được ChatGPT vuốt ve tâm trí bằng những phản hồi sôi nổi và làm thỏa lòng mong ước nuôi mèo của cô. ChatGPT cùng cô chọn 1 con mèo ảo, đặt tên nó và liên tục khen ngợi tình yêu thương với vật nuôi...

Sự cô đơn và cô lập là những mối quan tâm xã hội cấp bách ở Nhật Bản, một quốc gia già hóa nhanh chóng. Theo Viện Nghiên cứu dân số và an sinh xã hội quốc gia, 38% tổng số hộ gia đình là người độc thân vào năm 2020. Con số đó được dự đoán sẽ tăng lên 44,3% vào năm 2050. Gần 1/3 người Nhật cho biết luôn cảm thấy "cô đơn".

Trong bối cảnh này, AI đang ngày càng được khám phá như một phương tiện để cung cấp sự đồng hành, hỗ trợ tinh thần và hoạt động như một sự thay thế cho cuộc trò chuyện hàng ngày cho những người cô đơn. "Tôi cảm thấy như nhiều người có thể thực sự rung cảm tốt hơn với các cố vấn AI. Và không lâu, chúng ta sẽ thấy một loại lãng mạn hoàn toàn mới, nơi mọi người bắt đầu nghĩ về những người bạn đồng hành AI như bạn trai hoặc bạn gái" Sakai nói.

Người già, người dễ tổn thương cần có người chia sẻ, đồng hành

Cải thiện sức khỏe nhờ trò chuyện "ảo"

Tại Hachioji, một vùng ngoại ô rợp bóng cây cách trung tâm Tokyo khoảng 40 km nằm ở chân đồi của dãy núi Okutama tuyệt đẹp, hơn 40% những người sinh sống nơi này cho biết họ luôn cảm thấy cô đơn. Chính vì thế, chính quyền nơi này đã sử dụng một trang web sử dụng AI để mọi người có thể trò chuyện hoặc tư vấn bất cứ lúc nào để giảm bớt sự cô đơn.

Hachioji không đơn độc. Nhiều thành phố trên khắp Nhật Bản đang giới thiệu các dịch vụ tư vấn được hỗ trợ bởi AI trong bối cảnh thiếu nhân viên phúc lợi và người hỗ trợ sức khỏe tâm thần. "Tỷ lệ tư vấn trên AI lớn nhất - khoảng 40% - liên quan đến sức khỏe và sức khỏe tâm thần. Tiếp theo là các vấn đề tại nơi làm việc ở mức 23% và mối quan tâm về tiền bạc hoặc cuộc sống hàng ngày là khoảng 15%" - một nhà quản lý thành phố tên Tsujino nói.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng tương tác thường xuyên với AI thực sự có thể làm sâu sắc thêm cảm giác cô lập. Vào năm 2023, Hiệp hội Tâm lý Mỹ đã công bố một nghiên cứu được thực hiện ở Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc), Indonesia và Malaysia. Nghiên cứu phát hiện ra rằng những người thường xuyên tương tác với AI có nhiều khả năng trải qua sự cô đơn hơn - điều này có thể dẫn đến mất ngủ và uống rượu nhiều hơn sau giờ làm việc.

"Mặc dù rất khó để nói liệu AI có thể thay thế hoàn toàn các mối quan hệ giữa con người hay không, nhưng nó có thể đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ có giá trị, đặc biệt là trong những thời điểm không thể tương tác trong cuộc sống thực. Bởi vì AI có sẵn bất cứ lúc nào, bạn có thể tham gia vào cuộc trò chuyện ngay cả vào đêm muộn - mà không lo làm phiền bất kỳ ai", chuyên gia Manabe cho biết.

Theo giáo sư Yasuyuki Taki thuộc Trung tâm Nghiên cứu lão hóa thông minh của Đại học Tohoku, trò chuyện với AI giúp người già hạn chế chứng mất trí nhớ.

"Khi nói đến chứng mất trí nhớ, các yếu tố như tập thể dục, giấc ngủ và chế độ ăn uống rất quan trọng, nhưng kết nối xã hội, có người trò chuyện cũng đặc biệt quan trọng. Một số nghiên cứu cho thấy những người cao tuổi tương tác với người khác ít hơn một lần một tháng có nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ cao gấp 1,5 lần so với những người tiếp xúc hàng ngày. Vì thế, khi người lớn tuổi có người chia sẻ, trò chuyện họ có thể giảm bớt sự cô đơn và giúp bảo vệ sức khỏe nhận thức và AI đang giúp chúng ta làm việc đó" - giáo sư nói.

Thảo Nguyễn (theo Japan Times)