Mượn màu chuẩn mực…

Cái gọi là "chuẩn mực đạo đức" có lẽ một lần nữa được chứng thực ở bức ảnh chụp Hoa hậu Kỳ Duyên ngủ ban đêm chứ không phải ngày trên máy bay, thông tin đang ồn ào trên mạng hai ngày qua. Lại cũng hai phe đấu nhau: một bên nói gác chân hớ hênh là kém duyên, là làm tổn hại hình ảnh của người đại diện cho sắc đẹp của phụ nữ, méo mó hình ảnh quốc gia; bên kia phản pháo là không lẽ hoa hậu không được ngủ thoải mái, đã ngủ thì chẳng ai kiểm soát được mình, không thể nói duyên hay không duyên ở đây...

Làm người ở nước ta xem ra khó! Người tử tế khó hơn. Người của công chúng càng khó, nhất cử nhất động đều bị giám sát, đến ngủ một giấc thoải mái cũng không yên.

Người chụp ảnh kia tung lên, đúng là rảnh, chưa nói là vô duyên khi cố tình chọn một góc chụp chẳng hay ho gì. Một luật sư tại Hà Nội đã trả lời báo chí, Kỳ Duyên có quyền kiện vì bị xâm phạm đời tư, đưa ảnh lên mà không được cô cho phép, theo điều 31 Bộ luật Dân sự.

Người chụp ảnh kia nhân danh cái gì, nhân danh ai? Nếu nhân danh chuẩn mực đạo đức xã hội, thì chẳng có đạo đức nào ở đây cả, bởi cái gì là chuẩn mực? Đạo đức xã hội chẳng vì thế mà tốt lên hay xấu hơn. Nhân danh đám đông thì càng không thể, bởi đám đông đó là ai, họ thế nào?

Xu hướng chọc vào đời tư cá nhân, săm soi những góc riêng tư, đang phi nước đại từ ngày có mạng xã hội. Họ chụp ảnh vô tội vạ, đủ góc nhìn, đủ hoàn cảnh, từ ăn uống, nhảy nhót đến áo quần trễ nải khi ra phố và kèm theo bình luận, có cay cú, có gièm pha, có ganh ghét, có tung hô và có cười cợt, như một trò đùa.

Hình như có một bộ phận trong xã hội hiện đang rất rảnh, chỉ mỗi việc chúi mũi vào chuyện sơ sẩy của người khác. Và đáng sợ hơn là việc này tạo hiệu ứng lây lan, làm nhiều người a dua theo và biến thành thảm họa.

Dư luận vừa chứng kiến một nữ sinh tự tử vì bị tung clip sex, bị đám đông đánh hội đồng trên mạng. Vậy, đây có phải là chuẩn mực đạo đức không? Chắc chắn là không. Đó là biểu hiện của sự xuống cấp về đạo đức, khi xem phút nông nổi, cạn nghĩ và nỗi đau khổ của kẻ khác là niềm vui của mình.

Ông bà nói “lời nói, đọi máu”. Chỉ cần một lời không đúng lúc đúng chỗ, có thể sẽ giết chết người. Ở các nước Hồi giáo, có gì đáng sợ và đáng thương hơn những người phụ nữ bị ném đá bởi tội ngoại tình. Hòn đá được ném bởi đám đông khắc kỷ và tàn bạo, được rèn giũa bởi những lời nguyền truyền kiếp độc ác. Có ai nghĩ hòn đá trong tay mình bay đi, nó sẽ bị ném trả lại khi mình đang là một công cụ ngu xuẩn, hèn nhát và dối trá?

Người Việt có không ít kẻ có tính tò mò vặt vãnh, thích tọc mạch ổ khóa nhà láng giềng, thì quản trị xã hội có lẽ không thể dùng đức trị được nữa rồi, mà phải dùng pháp trị, thật nghiêm minh, có như thế may ra thay đổi được phần nào. Nếu Kỳ Duyên (cũng như bao người nổi tiếng khác dính họa tào lao từ mạng xã hội) mà đi kiện thì một lần nữa cô sẽ thành tâm điểm của sự bình phẩm. Nhưng, có khi việc kiện cáo sẽ khiến kẻ tung ảnh kia bị rơi mặt nạ đạo đức giả.

TRUNG VIỆT

*Bài vở tham gia trên trang Bạn đọc, vui lòng gửi về email: bandocphunu@gmail.com.