Gen Z đối mặt khủng hoảng việc làm khi doanh nghiệp ưu tiên AI hơn tuyển dụng

10/10/2025 - 13:17

PNO - Gen Z đứng trước nguy cơ thất nghiệp khi các doanh nghiệp trên toàn cầu đẩy mạnh đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) thay vì tuyển dụng nhân viên mới.

Cuộc đua áp dụng AI đang đặt những người mới vào nghề vào nhóm có nguy cơ
Các doanh nghiệp lựa chọn đầu tư AI đã đẩy những người trẻ vào nhóm có nguy cơ thất nghiệp - Ảnh minh họa: istock

Một nghiên cứu của Viện Tiêu chuẩn Anh (BSI) khảo sát hơn 850 lãnh đạo doanh nghiệp tại 7 quốc gia gồm Anh, Mỹ, Pháp, Đức, Úc, Trung Quốc và Nhật Bản, chỉ ra rằng 41% nhà quản lý cho biết AI đã giúp họ cắt giảm số lượng nhân viên, trong khi 31% đang ưu tiên triển khai giải pháp AI trước khi cân nhắc tuyển người. Gần 2/5 lãnh đạo dự đoán xu hướng này sẽ trở nên phổ biến trong vòng 5 năm tới.

Đáng chú ý, 1/4 lãnh đạo tin rằng AI có thể đảm nhiệm toàn bộ hoặc phần lớn công việc của nhân viên cấp thấp, gồm sinh viên mới ra trường và người mới đi làm. BSI nhận định, thay vì đầu tư đào tạo nhân sự trẻ, các doanh nghiệp đang dùng tự động hóa để lấp đầy khoảng trống kỹ năng và giảm chi phí vận hành.

Bà Susan Taylor Martin - Tổng giám đốc BSI - nhận định: "AI mang đến cơ hội to lớn cho doanh nghiệp toàn cầu, nhưng trong khi chạy đua năng suất và hiệu quả, chúng ta không được quên rằng chính con người mới là động lực của tiến bộ. Thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao cân bằng giữa việc tận dụng AI và xây dựng lực lượng lao động bền vững".

Theo báo cáo, 39% doanh nghiệp cho biết các vị trí khởi đầu đã bị cắt giảm hoặc thay thế nhờ việc AI có thể xử lý các tác vụ hành chính, nghiên cứu và tổng hợp thông tin. Hơn một nửa lãnh đạo được hỏi thừa nhận họ "may mắn" vì đã bắt đầu sự nghiệp trước khi AI phổ biến, song 53% vẫn tin rằng lợi ích dài hạn của AI sẽ vượt qua những xáo trộn mà nó gây ra trên thị trường lao động.

BSI cũng ghi nhận, trong các báo cáo thường niên của doanh nghiệp, từ khóa "tự động hóa" (automation) xuất hiện gấp 7 lần so với "nâng cao kỹ năng" hay "đào tạo lại". Điều này cho thấy xu hướng ưu tiên máy móc thay vì con người đang ngày càng rõ nét.

Tại Anh, 76% doanh nghiệp kỳ vọng các công cụ AI mới sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt trong 12 tháng tới, chủ yếu nhằm tăng năng suất, giảm chi phí và giải quyết thiếu hụt kỹ năng. Tuy nhiên, một khảo sát khác của Công đoàn Lao động Anh (TUC) cho thấy một nửa người lao động lo ngại AI có thể lấy mất hoặc thay đổi công việc của họ.

Bối cảnh thị trường lao động Anh cũng không mấy khả quan, tỉ lệ thất nghiệp hiện ở mức cao nhất trong 4 năm (4,7%), trong khi tăng trưởng tiền lương chậm lại. Dù vậy, phần lớn các nhà kinh tế cho rằng xu hướng này chưa gắn trực tiếp với làn sóng đầu tư AI.

Song song đó, giới tài chính cảnh báo nguy cơ ''bong bóng AI'' khi cổ phiếu các công ty công nghệ trí tuệ nhân tạo tăng mạnh, có thể dẫn đến biến động lớn nếu kỳ vọng vượt quá thực tế.

Gia Vũ (theo Guardian)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI