“Chợ thuốc” TPHCM im ắng, khác lạ

“Nhìn mặt” bán thuốc

Khác hẳn với hình ảnh nhộn nhịp thường thấy ở một trong những “chợ thuốc” lớn của TPHCM, gần đây, Trung tâm Thương mại dược phẩm và trang thiết bị y tế quận 10 trở nên thưa thớt khách. Hầu hết quầy thuốc chỉ trưng bày vài loại thuốc, thực phẩm chức năng phổ biến. Không ít tiệm đã đóng cửa, để bảng ngừng bán hàng.

Chúng tôi thử vào hỏi mua hàng một quầy thuốc, chủ quầy liền khua tay: “Hôm nay đang đợi nhập hàng, không bán thuốc”. Đi sang cửa hàng bên cạnh, mặc dù đã đặt vấn đề mua sỉ thuốc và thực phẩm chức năng, người bán cũng trả lời “hết hàng”.

Đa số các cửa tiệm không trưng bày thuốc, hoạt động dè dặt, kín đáo - ẢNH: P.A.

Cùng vào cửa hàng mua thuốc, chị Nguyễn Trang (38 tuổi, ở huyện Hóc Môn) lại mua được một số kít test COVID-19, 5 thùng thuốc hạ sốt… và đang chuẩn bị chở về. Lân la hỏi thăm, chị Trang chia sẻ chị có mở tiệm bán thuốc lẻ ở địa phương, nhiều năm nay là khách quen của cửa hàng.

“Do gần đây nhiều thông tin về thuốc giả nên có thể các cửa hàng ngại bán cho người lạ. Tôi là khách quen mà cũng phải gọi điện thoại báo loại thuốc, số lượng cần mua để người ta soạn sẵn, đến thì đưa tiền, lấy hàng” - chị Trang nói.

Chúng tôi đã xin đi cùng một người mua là khách quen khác của một cửa hàng. Tuy nhiên ngay lập tức, chủ tiệm tỏ ra bực bội với chúng tôi, chỉ chấp nhận cho người khách quen vào. Sau khoảng 10 phút, anh này đã xong việc.

Anh cho biết mình thường bỏ mối thuốc, thực phẩm chức năng và thiết bị y tế cho một số hiệu thuốc và phòng mạch, trung bình mỗi tháng đặt mua 1 lần. Khi có đủ số lượng, cửa hàng sẽ liên hệ để vận chuyển thuốc đến địa chỉ anh yêu cầu. Tuy nhiên, ở 2 đợt mua gần nhất, chủ cửa hàng đổi cách làm.

“Trước đây, mua thuốc lẻ hay sỉ họ cũng bán, ở đây đâu thiếu thứ gì. Nhưng gần đây, chủ tiệm luôn muốn tôi đến kiểm tra thuốc, đưa hóa đơn, rồi giao thuốc đến nhà chứ không giao giùm ở những địa chỉ tôi yêu cầu như trước nữa” - anh kể.

Không chỉ ở “chợ thuốc”, một số nhà thuốc bán lẻ khác cũng rất thận trọng khi bán thuốc kháng sinh, thuốc kê đơn. Thông thường chỉ cần nói tên sản phẩm, dù là thuốc, thực phẩm chức năng, thiết bị y tế…, ngay lập tức người mua sẽ được đáp ứng. Giờ thì người bán yêu cầu khách phải đưa toa thuốc.

Dù vậy, hầu hết người bán chỉ hỏi thêm là người lớn hay trẻ em uống thuốc, bán theo liều lượng người mua yêu cầu chứ không hỏi kỹ về bệnh lý, tình trạng dị ứng thuốc…

Tăng cường quản lý, giám sát

Nội dung tiếp theo

Theo Sở Y tế TPHCM, trên địa bàn có không ít cơ sở khám chữa bệnh quy mô lớn với nhiều chuyên khoa đầu ngành, tuyến điều trị cuối của khu vực phía Nam. TPHCM còn là đầu mối phân phối thuốc cho cả nước với 42 nhà máy sản xuất thuốc, 1.531 cơ sở bán buôn thuốc, nguyên liệu làm thuốc, 8.454 cơ sở bán lẻ thuốc, 647 cơ sở chuyên bán lẻ dược liệu, thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu.

Với số lượt khám chữa bệnh liên tục tăng cao, hệ thống phân phối thuốc rộng khắp, việc đảm bảo cung ứng đầy đủ thuốc cho nhu cầu điều trị và kiểm soát chất lượng thuốc lưu hành trên địa bàn luôn đặt ra nhiều thách thức.

Vào đầu tháng 5/2025, Thanh tra Sở Y tế TPHCM đã kiểm tra, xử phạt hành chính đối với nhiều công ty hoạt động trong lĩnh vực dược, mỹ phẩm và thiết bị y tế trên địa bàn, tổng số tiền phạt hơn 200 triệu đồng. Các sai phạm gồm quảng cáo, ghi nhãn và tư vấn sản phẩm mỹ phẩm, thực phẩm gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng, sản phẩm chưa được cấp số tiếp nhận phiếu công bố theo quy định…

Hiện tại, Thanh tra Sở Y tế TPHCM vẫn đang thực hiện nhiều đợt kiểm tra hoạt động mua bán dược, mỹ phẩm, thiết bị y tế.

Sở Y tế TPHCM đề nghị các cơ sở khám, chữa bệnh, kinh doanh dược khẩn trương rà soát, kiểm tra danh mục thuốc, thực phẩm chức năng và thiết bị y tế đang kinh doanh, sử dụng trong khuôn viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Đảm bảo không kinh doanh, sử dụng các sản phẩm giả, sản phẩm không rõ nguồn gốc.

Các cơ sở phải rà soát lại quy trình mua thuốc, thực phẩm chức năng và thiết bị y tế tại đơn vị trong thời gian qua. Sản phẩm phải là hàng hóa được phép lưu hành và cung ứng bởi các cơ sở kinh doanh hợp pháp, có hóa đơn, chứng từ đầy đủ.

Ông Nguyễn Quang Huy - Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TPHCM - cho biết, trong năm 2024 và 5 tháng đầu năm 2025, chi cục đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc liên quan đến nhóm hàng dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, dược liệu và vị thuốc y học cổ truyền.

Trong đó, có 178 vụ vi phạm về thuốc tân dược được kiểm tra và xử lý, tạm giữ hơn 262.150 đơn vị sản phẩm thuốc các loại, xử phạt số tiền hơn 2,2 tỉ đồng, chuyển cơ quan điều tra 4 vụ có dấu hiệu tội phạm.

“Với thuốc, ngoài việc kiểm tra chặt chẽ các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ, chúng tôi cũng đề xuất các cơ chế phối hợp liên ngành như y tế, công an, hải quan, quản lý thị trường… để tăng hiệu quả giám sát. Đồng thời, cần cơ chế phối hợp chặt chẽ với các sàn thương mại điện tử, ngăn chặn từ gốc việc rao bán sản phẩm không rõ nguồn gốc” - ông Nguyễn Quang Huy cho hay.

Phạm An - Thanh Hương