Các nước châu Á nháo nhào tìm kiếm nguồn cung cấp vắc-xin

Việc hạn chế xuất khẩu làm sâu sắc thêm các vấn đề mà chương trình COVAX - vốn được 64 quốc gia nghèo hơn phụ thuộc vào - làm tăng thêm những thất bại trước đó bao gồm trục trặc sản xuất và thiếu đóng góp tài trợ từ các quốc gia giàu có.

Sự thiếu hụt có thể khiến các nước nghèo bị tụt hậu xa hơn trong việc tiêm chủng, làm tăng sự bất bình đẳng về vắc-xin, làm phức tạp thêm các nỗ lực toàn cầu để chế ngự coronavirus với nhiều biến thể lây nhiễm hơn và cho thấy triển vọng cho một hiệp ước toàn cầu về đại dịch là khó như mong đợi.

Hàn Quốc, Indonesia, Philippines nằm trong số các quốc gia bị ảnh hưởng bởi sự chậm trễ vận chuyển vắc-xin mà họ đã được hứa hẹn trong chương trình COVAX, chương trình được tạo ra chủ yếu để đảm bảo nguồn cung cho các nước nghèo hơn.

Carlito Galvez, trưởng phòng tiêm chủng của Philippines, nói với truyền thông “Kế hoạch tăng số lượng tiêm chủng hàng ngày của chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng".

Ấn Độ là nhà sản xuất vắc-xin lớn nhất thế giới, đã tạm ngừng xuất khẩu vắc-xin của AstraZeneca do Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII) sản xuất, khi các quan chức tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu trong nước đang gia tăng.

Cơ quan điều hành chương trình dự kiến ​​sẽ cung cấp 90 triệu liều vắc-xin cho COVAX trong tháng 3 và tháng 4, trong khi chưa rõ số lượng sẽ được chuyển hướng sử dụng như thế nào, riêng những người điều hành chương trình cảnh báo rằng việc chậm trễ giao hàng là không thể tránh khỏi.

Tại Indonesia, quan chức Bộ Y tế Siti Nadia Tarmizi nói rằng 10,3 triệu liều từ COVAX có thể bị trì hoãn cho đến tháng Năm.

Hàn Quốc xác nhận họ sẽ chỉ nhận được 432.000 liều trong số 690.000 liều như đã hứa và việc giao hàng sẽ bị trì hoãn cho đến khoảng tuần thứ ba của tháng Tư.

Kim Ki-nam, trưởng nhóm đặc nhiệm tiêm chủng COVID-19 của Hàn Quốc cho biết: “Có sự không chắc chắn về nguồn cung vắc-xin toàn cầu nhưng chúng tôi đang thực hiện kế hoạch để đảm bảo không có gián đoạn trong quý II và nỗ lực để đảm bảo nhiều vắc-xin hơn”.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã nới lỏng các hạn chế của chính phủ đối với việc nhập khẩu vắc-xin của khu vực tư nhân, kêu gọi các công ty tìm kiếm nguồn cung cấp bất kể giá nào, khi đất nước của ông đang đối mặt với sự bùng phát của đại dịch.

Ấn Độ chưa cung cấp chi tiết về thời gian hạn chế xuất khẩu nhưng UNICEF, một đối tác phân phối của COVAX, cho biết vào cuối tuần rằng việc giao hàng dự kiến ​​sẽ tiếp tục vào tháng Năm.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm qua cho biết COVAX cần 10 triệu liều ngay lập tức như một biện pháp ngăn chặn.

“Chúng tôi đang thảo luận với một số quốc gia (để lấp đầy khoảng trống) và có một số tín hiệu tích cực, chúng tôi sẽ thông báo cho bạn,” ông nói.

Dữ liệu từ UNICEF ngày 30/3 cho thấy Ấn Độ đã nhận được hơn một phần ba trong số gần 28 triệu liều vắc-xin AstraZeneca từ COVAX cho đến nay, nhiều nhất so với bất kỳ quốc gia nào. Nhiều thông tin cho rằng, việc phân bổ lớn nhất lượng vắc-xin do Ấn Độ sản xuất của chương trình COVAX sẽ giúp nước này được ưu tiên và rất có thể vắc xin chưa rời khỏi Ấn Độ  sẽ làm tăng thêm sự chỉ trích của New Delhi và COVAX.

Liên minh Gavi, đồng điều hành COVAX với WHO, cho biết Ấn Độ đã sớm được phân bổ lượng lớn, một phần vì nước này đã phê duyệt vắc-xin để sử dụng khẩn cấp, trước khi WHO làm.

Châu Phi phụ thuộc hoàn toàn vào COVAX và gần như tất cả 89 triệu liều mà lục địa này nhận được thông qua sáng kiến ​​vào cuối quý này là AstraZeneca từ Ấn Độ. Một thống kê của Reuters về các chuyến giao hàng cho thấy cho đến nay chỉ có 15 triệu liều đã được giao. 

Khoảng 63% những người đã được tiêm ít nhất một liều vắc-xin coronavirus đến từ các quốc gia có thu nhập cao trong đó nước Anh có hơn 45% người đã được tiêm một liều thuốc, trong khi ở Nam Phi chỉ có 0,4 người được tiêm.

Thảo Nguyễn (theo Reuters)