PNO - Một số chuyên gia cho rằng, các loại vắc-xin COVID-19 nổi tiếng được phát triển ở Nga và Trung Quốc có chung một nhược điểm tiềm ẩn: chúng dựa trên một loại virus cảm lạnh thông thường mà nhiều người đã từng tiếp xúc, nên có thể sẽ bị giảm hiệu quả.
Hiệu quả có thể chỉ 40%
Theo Wall Street Journal, vắc-xin CanSino Biologics, được chấp thuận sử dụng trong quân đội Trung Quốc, là một dạng sửa đổi của adenovirus (adenovirus là những virus chứa DNA hai sợi, kích thước virus từ 70 đến 80 nm đường kính, không có vỏ bọc và là một trong những nguyên nhân gây viêm đường hô hấp ở người nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ) týp 5 hay còn gọi là Ad5. Công ty đang đàm phán để được chấp nhận khẩn cấp ở một số quốc gia trước khi hoàn thành các thử nghiệm quy mô lớn.
 Trụ sở chính của CanSino Biologics Inc ở Thiên Tân, sau khi bùng phát dịch bệnh COVID-19 |
Một loại vắc-xin khác do Viện Gamaleya của Moscow phát triển, được thông qua ở Nga vào đầu tháng này mặc dù thử nghiệm hạn chế, dựa trên Ad5 và một loại khác ít phổ biến hơn adenovirus.
Anna Durbin, một nhà nghiên cứu vắc-xin tại Đại học Johns Hopkins, cho biết: “Ad5 làm tôi lo ngại vì rất nhiều người đã có khả năng miễn dịch. “Tôi không chắc chiến lược của họ là gì... có lẽ nó sẽ không đạt hiệu quả 70%, có thể chỉ ở mức 40%".
Vắc-xin được coi là điều thiết yếu hòng chấm dứt đại dịch đã cướp đi sinh mạng của hơn 845.000 người trên toàn thế giới. Gamaleya cho biết, phương pháp tiếp cận hai loại virus của họ sẽ giải quyết các vấn đề về miễn dịch Ad5.
Cả hai nhà phát triển vắc-xin đều có nhiều năm kinh nghiệm và đã bào chế vắc-xin Ebola dựa trên Ad5. Cả CanSino và Gamaleya đều không trả lời đề nghị bình luận.
Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm các loại vắc-xin dựa trên Ad5 cho nhiều bệnh nhiễm trùng trong nhiều thập niên, nhưng không có loại nào được sử dụng rộng rãi. Họ sử dụng những virus ít có hại hơn làm "vật trung gian", đưa gien của chủng virus “mục tiêu” - trong trường hợp này là coronavirus mới - vào tế bào của người, thúc đẩy phản ứng miễn dịch để chống lại virus thực sự.
Nhưng nhiều người đã có sẵn kháng thể chống lại Ad5, điều này có thể khiến hệ thống miễn dịch tấn công “vật trung gian” thay vì phản ứng với coronavirus. Đây là lý do khiến các loại vắc-xin này kém hiệu quả hơn.
Đại học Oxford và AstraZeneca sản xuất vắc-xin COVID-19 dựa trên một loại adenovirus ở tinh tinh, nhằm tránh những vấn đề của Ad5. Ứng cử viên của Johnson & Johnson sử dụng Ad26, một chủng tương đối hiếm.
Tiến sĩ Zhou Xing thuộc Đại học McMaster của Canada, đã làm việc với CanSino về loại vắc-xin dựa trên Ad5 lần đầu tiên, cho bệnh lao, vào năm 2011. Nhóm của ông đang phát triển một loại vắc-xin Ad5 COVID-19 dạng hít, với giả thuyết cho rằng nó có thể tránh được các vấn đề miễn dịch đã có từ trước.
Tiến sĩ Xing cũng lo lắng rằng liều lượng cao của “vật trung gian” Ad5 trong vắc-xin CanSino có thể gây sốt và làm dấy lên sự hoài nghi về vắc-xin được đưa vào sử dụng.
Tiến sĩ Hildegund Ertl, giám đốc Trung tâm vắc-xin Viện Wistar ở Philadelphia cho biết: “Tôi nghĩ rằng các loại vắc-xin vừa được tìm ra sẽ tạo ra khả năng miễn dịch tốt ở những người không có kháng thể, nhưng thực tế rất nhiều người đã có kháng thể Ad5 trong cơ thể”.
Ở Trung Quốc và Hoa Kỳ, khoảng 40% số người có lượng kháng thể cao do tiếp xúc với Ad5 trước đó. Ở châu Phi, con số này có thể lên tới 80%, các chuyên gia cho biết.
Rủi ro lây nhiễm HIV
Một số nhà khoa học cũng lo ngại vắc-xin dựa trên Ad5 có thể làm tăng khả năng lây nhiễm HIV.
 |
| Viện Nghiên cứu Dịch tễ học và Vi sinh vật học Gamaleya (Moscow) trong quá trình sản xuất và thử nghiệm trong phòng thí nghiệm vắc-xin chống lại COVID-19 |
Các nhà nghiên cứu, bao gồm cả chuyên gia hàng đầu về các bệnh truyền nhiễm của Hoa Kỳ, Tiến sĩ Anthony Fauci, trong một bài báo năm 2015, cho biết tác dụng phụ có thể chỉ xảy ra với vắc-xin HIV. Nhưng họ cảnh báo rằng những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao nên được theo dõi trong và sau khi sử dụng vắc-xin dựa trên Ad5.
Vắc-xin của Gamaleya sẽ được dùng làm hai liều: Liều đầu tiên dựa trên Ad26, tương tự như ứng cử viên của Johnson & Johnson và liều thứ hai dựa trên Ad5.
Alexander Gintsburg, giám đốc của Gamaleya, cho biết phương pháp tiếp cận hai “vật trung gian” giải quyết vấn đề miễn dịch. Ertl cũng nói nó có thể hoạt động đủ tốt ở những người đã tiếp xúc với một trong hai adenovirus.
Nhiều chuyên gia bày tỏ sự hoài nghi về vắc-xin của Nga sau khi chính phủ tuyên bố ý định cung cấp vắc-xin này cho các nhóm nguy cơ cao vào tháng 10 mà không có dữ liệu từ các thử nghiệm quan trọng.
Tiến sĩ Dan Barouch, nhà nghiên cứu vắc-xin Harvard, người đã giúp thiết kế vắc- xin COVID-19 của Johnson & Johnson cho biết: “Việc chứng minh tính an toàn và hiệu quả của vắc-xin là rất quan trọng". Ông lưu ý, thông thường, các thử nghiệm quy mô lớn “không cho kết quả như mong đợi”.
Khánh Vân (theo Reuters)
| Chia sẻ bài viết: |
Huy 01-09-2020 11:38:12
Thế nào được gọi là ''vaccin nổi tiếng''? Phải chăng nó nổi tiếng khi được giới truyền thông tung hô quá mức???
Ngày 19/4, Thủ tướng Pháp Gabriel Attal đã công bố một số biện pháp răn đe nghiêm khắc, nhằm trấn áp bạo lực ở thanh thiếu niên.
Những người Tây Ban Nha được tham gia các chuyến đi được trợ cấp, chỉ tốn 115 euro cho những kỳ nghỉ ngắn ngày và 455 euro cho những kỳ nghỉ dài.
Dữ liệu từ Bộ Bình đẳng giới và Gia đình cho thấy tỉ lệ hộ gia đình một người ở Hàn Quốc tăng liên tục, trong đó phụ nữ chiếm phần lớn.
Người làm công việc lặp đi lặp lại sau này có nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ cao hơn 31%, mắc các vấn đề về nhận thức nhẹ cao hơn 66%.
Một vụ án gây chấn động ở Brazil, sau khi người phụ nữ bị bắt và bị buộc tội xâm phạm xác chết và cố gắng lừa đảo.
Tối 17/4, chính quyền Indonesia đã đưa ra cảnh báo sóng thần, sau khi núi Ruang phun trào, khiến cột tro bụi cao lên tới gần 2km.
UNICEF lo ngại sự gián đoạn liên tục trong giáo dục sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng thế hệ ở Sudan.
Nhà chức trách cho biết, mưa trái mùa đã tấn công Pakistan và Afghanistan trong vài ngày qua, khiến hơn 100 người thiệt mạng.
Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về đại dương cảnh báo khả năng xảy ra “một thảm kịch hệ sinh thái khổng lồ”, trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Tỉ lệ phụ nữ châu Phi có nguy cơ tử vong do biến chứng thai kỳ, sinh nở cao hơn khoảng 130 lần so với phụ nữ châu Âu hoặc Bắc Mỹ.
Ngày 16/4, lượng mưa kỷ lục khiến Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất bị chìm trong biển nước.
Gần 50 người Israel từng tham dự cuộc tấn công ở Lễ hội Nova và chứng kiến Hamas tàn sát đã tự kết liễu đời mình vì các vấn đề tâm thần.
Ngày 16/4, truyền thông nhà nước Mozambique cho biết ít nhất 8 người trong 1 gia đình đã thiệt mạng, sau khi chiếc thuyền tự chế của họ bị chìm.
Hiện tượng thời tiết El Nino đã làm cạn kiệt hồ chứa, khiến các nhà máy điện ở Ecuador bị hạn chế sản lượng đáng kể.
Trước thiên tai, thảm họa, phụ nữ và trẻ em gái luôn chịu thiệt thòi và phải gánh chịu hậu quả nhiều hơn.
Trung bình mỗi năm ở Nigeria có hàng chục ngàn phụ nữ tử vong khi sinh con, đây là nước có tỉ lệ tử vong khi sinh cao thứ 2 thế giới.
Ngày 16/4, vụ hỏa hoạn đã thiêu rụi tòa nhà sàn giao dịch chứng khoán lịch sử của Copenhagen. Đây là một trong những tòa nhà nổi tiếng nhất của thành phố.
Ở Philippines, những chiếc xe jeep do Mỹ sản xuất từ thời Thế chiến thứ hai được mệnh danh là “vua đường bộ”.
