Bệnh đậu mùa khỉ: Từ châu Phi đến tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu

24/07/2022 - 22:15

PNO - Hôm 23/7, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ, đã ảnh hưởng đến gần 17.000 người ở 72 quốc gia, là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu.

Bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên ở khỉ, có liên quan đến virus đậu mùa chết người. Trước khi được báo động hồi tháng 5, căn bệnh này lưu hành chủ yếu ở Trung và Tây Phi. Thế nhưng, khi các ca nhiễm bùng phát trên khắp thế giới, WHO đã công bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu, kêu gọi các quốc gia phải theo dõi chặt chẽ.

Sau COVID-19, đậu màu khỉ là là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu.
Sau COVID-19, bệnh đậu mùa khỉ được công bố là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu

1970: Trường hợp đầu tiên ở người

Bệnh đậu mùa ở người lần đầu tiên được xác định vào năm 1970 ở Zaire (nay là Cộng hòa Dân chủ Congo) ở một cậu bé 9 tuổi. Từ đó, nó trở thành loài đặc hữu trong các khu rừng mưa nhiệt đới ở Trung và Tây Phi, nơi có 11 quốc gia báo cáo các trường hợp mắc bệnh hàng năm.

Virus chủ yếu lây truyền khi tiếp xúc gần với động vật bị nhiễm bệnh, chủ yếu là động vật gặm nhấm hoặc con người.

2003: Lần bùng phát đầu tiên bên ngoài châu Phi

Vào tháng 6/2003, dịch bệnh xuất hiện ở Hoa Kỳ - lần đầu tiên nó được phát hiện bên ngoài châu Phi.

Căn bệnh này được cho là đã lây lan sau khi loài động vật được nhập khẩu từ Ghana vào Mỹ bị nhiễm bệnh.

Thời điểm đó, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) báo cáo 87 trường hợp nhưng không có ca tử vong.

2017: Dịch ở Nigeria

Năm 2017, tại Nigeria bùng phát đợt dịch lớn với hơn 200 trường hợp được xác nhận và theo thống kê của WHO, tỷ lệ tử vong khi đó là khoảng 3%.

Sau đó, các trường hợp lẻ tẻ được báo cáo trên khắp thế giới (đặc biệt là ở Anh, Israel, Singapore và Mỹ) trên những du khách đến từ Nigeria.

Tháng 5/2022: Ca nhiễm tăng vọt bên ngoài châu Phi

Vào tháng 5/2022, một loạt các trường hợp mắc bệnh được phát hiện ở các quốc gia bên ngoài châu Phi, trên những người không có lịch sử du lịch ở khu vực bệnh lưu hành. Hầu hết những người bị nhiễm bệnh là đồng tính nam.

Châu Âu là tâm chấn của đợt bùng phát mới. Tính đến ngày 20/5, nước Anh đã ghi nhận 20 trường hợp, chủ yếu là ở những người đồng tính nam.

Cùng ngày, WHO thống kê 80 trường hợp được xác nhận trên khắp thế giới, bao gồm ở Úc, Bỉ, Canada, Pháp, Đức, Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Thụy Điển.

Cuối tháng 5: Bắt đầu tiêm chủng

Vào ngày 23/5, Mỹ cho biết đã chuẩn bị sử dụng vắc xin đậu mùa để tiêm chủng cho những đối tượng nguy cơ. Theo các chuyên gia, vắc xin đậu mùa có hiệu quả chống lại bệnh đậu mùa khỉ lên đến hơn 85%.

Ba ngày sau, Liên minh châu Âu cho biết đang làm việc để tập trung mua vắc xin, như đã làm đối với COVID-19.

Danh sách các quốc gia đã báo cáo có trường hợp đậu màu khỉ
Danh sách các quốc gia đã báo cáo có trường hợp mắc đậu mùa khỉ

Tháng 6: Hơn 1.000 ca nhiễm

Vào đầu tháng 6, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, người đứng đầu WHO, cho biết hơn 1.000 trường hợp xác nhận mắc bệnh đậu mùa khỉ đã được báo cáo cho WHO từ 29 quốc gia nơi virus này không thường xuất hiện.

Vào ngày 21/6, Anh công bố kế hoạch cung cấp vắc xin cho những người đàn ông đồng tính và song tính có nhiều bạn tình.

Ngày 23/6, các chuyên gia của WHO đã họp để thảo luận về mối đe dọa này nhưng cuối cùng quyết định rằng bệnh đậu mùa khỉ không phải là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu vì tình hình chưa đáng để báo động.

Tháng 7: 14.000 ca bệnh ở 70 quốc gia

Ngày 8/7, các cơ quan y tế ở Pháp triển khai các biện pháp phòng ngừa trước đối với những người được coi là có nguy cơ, bao gồm đồng tính nam, người chuyển giới và người bán dâm.

Vào ngày 14/7, CDC Hoa Kỳ báo cáo hơn 11.000 trường hợp được xác nhận ở 60 quốc gia nơi bệnh đậu mùa khỉ thường không được tìm thấy. Hầu hết các trường hợp đều ở châu Âu, Mỹ và Canada.

Số ca nhiễm trùng ở New York tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy một tuần lên hàng trăm ca.  Do vắc xin thiếu hụt, nhiều người phải xếp hàng chờ tiêm.

Vào ngày 20/7, ông Tedros thông báo có gần 14.000 trường hợp được xác nhận đã được báo cáo cho WHO trong năm nay, từ hơn 70 quốc gia, với 5 trường hợp tử vong.

WHO kêu gọi cuộc họp lần thứ 2 với chuyên gia vào ngày 21/7 để quyết định xem có nên tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu hay không.

Hôm 23/7, ông Tedros tuyên bố đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ là "tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm".

Thảo Nguyễn (theo Reuters, AFP)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI