Một năm trước, Wu Tong đã biến công việc kinh doanh tang lễ thú cưng kéo dài hàng thập kỷ của mình thành một công việc phục vụ con người. Cô có một bộ sưu tập gồm các bình và vật lưu niệm từ khắp nơi trên thế giới và sắp xếp chúng một cách tỉ mỉ trong cửa hàng. "Tôi tin rằng những điều đẹp đẽ có thể giúp xoa dịu nỗi đau mất đi người chúng ta yêu thương" - cô nói.
Wu tham gia vào ngành tang lễ vào năm 2014 khi tìm kiếm một chiếc bình đựng tro cốt cho chú chó già của mình. "Tôi đã lùng sục khắp Bắc Kinh và thấy không có chiếc bình nào đủ hấp dẫn, cách chúng được trưng bày thật đáng sợ" - cô nói.
Trong một chuyến đi đến các khu chợ đường phố sôi động của Ấn Độ, cô đã có ý tưởng tạo ra loại bình tang lễ thú cưng của riêng mình. Là một sinh viên chuyên ngành kiến trúc, cô đã tự thiết kế các sản phẩm và hợp tác với một nhà sản xuất. Nhưng nhiều năm sau, khi thị trường bão hòa, cô chuyển sang các sản phẩm tang lễ của con người.
"Tôi nhận thấy các đám tang quá lỗi thời, u sầu và đồng nhất" - cô nói.
Wu đặt tên cho cửa hàng của mình là Tạm biệt & Xin chào. Cửa hàng giống như một tiệm nội thất hơn là một cửa hàng chuyên bán sản phẩm tang lễ. Các đồ vật tưởng niệm có nhiều màu sắc, vật liệu và hình thù đa dạng như: hoa huệ gốm, quả cầu pha lê theo phong cách hậu hiện đại làm từ đất và muối, những hình bầu dục cổ điển, mỗi hình được chế tác một cách nghệ thuật để hòa hợp với khung cảnh gia đình hàng ngày.
Bước qua những quan niệm cũ về cái chết
Cái chết là điều cấm kỵ trong nền văn hóa Trung Quốc. Các đám tang thường rất u ám, mang một cảm giác đáng ngại, và thậm chí còn rất nhiều kiêng cữ, mê tín dị đoan. Điều cấm kỵ xung quanh cái chết từ lâu cũng đã định hình ngành tang lễ của Trung Quốc. Hầu hết các cửa hàng cung cấp tang lễ tập trung gần bệnh viện hoặc ở vùng ngoại ô, lối đi chật hẹp, cũ nát...
Nhưng ngày nay, tại Mibeizhuang, một ngôi làng ở tỉnh Hà Bắc, phía nam Bắc Kinh, hơn 20.000 cư dân sống nhờ chuỗi công nghiệp dịch vụ dành cho người đã khuất, từ bình đựng tro cốt đến quan tài pha lê. Vào thời kỳ đỉnh cao, thị trấn nhỏ gọn này có tới khoảng 500 cửa hàng tang lễ.
 |
| Những sản phẩm, dịch vụ cho tang lễ ngày càng sinh động |
"Bất cứ ai một khi chết đi cũng được đưa vào những chiếc bình buồn tẻ, dù lúc còn sống họ có là ai. Toàn bộ hoạt động tang lễ ở Trung Quốc sử dụng những biểu tượng hình ảnh khủng khiếp này, khiến bạn cảm thấy rằng người đã khuất vượt qua một thế giới xa xôi khác" - Wu nói.
Tại cửa hàng của mình, Wu tìm cách thay đổi bằng cách mang lại sự ấm áp cho cái chết và các nghi lễ tang lễ.
Gao Guqi - người sáng lập thương hiệu đồ nội thất FNJI - cũng đã mạo hiểm tham gia vào thị trường này với động cơ tương tự. Sau khi cha mẹ qua đời, anh không thể tìm thấy những chiếc bình thích hợp đựng hài cốt của họ. Anh cũng nhận thấy đám tang hiện đại quá tập trung vào các thủ tục phức tạp nhưng lại bỏ qua cảm xúc.
 |
| Một chiếc nhẫn kim cương trên bình đựng tro cốt |
Vào năm 2023, anh đã thành lập công ty Greatroa. Cửa hàng nằm ở Sanlitun - điểm đến sôi động nhất Bắc Kinh, nổi tiếng với các quán bar, cuộc sống về đêm và mua sắm thời thượng. Giữa sự hối hả, nhộn nhịp và các bảng hiệu đèn neon rực rỡ, cửa hàng mang đến một nơi ẩn náu yên bình.
Theo Zhao Ming, một người đồng sáng lập, họ đã chọn Sanlitun thay vì các địa điểm thông thường gần bệnh viện hoặc nhà tang lễ, để biến các cuộc trò chuyện về sự mất mát trở thành một phần của cuộc sống.
Mặt tiền cửa hàng 2 tầng có tông màu đất ấm áp được thiết kế để mang lại sự an tâm. Bình và quần áo chôn cất là những đồ vật chính. Hầu hết các bình đều có màu gỗ và màu ngà, ngoài ra còn có các phiên bản màu hồng.
Cửa hàng cũng có không gian để tang, bao gồm một "bưu điện thiên đường", nơi mọi người có thể viết thư cho những người thân yêu của họ, sau đó đốt chúng trong lư hương.
Greatroam cũng cung cấp các dịch vụ bao gồm thiết kế tang lễ, trang trí phòng tang lễ và viết hồi ký.
Gao Guqi xuất thân từ nền tảng thiết kế đồ nội thất, nên anh đã cố tình áp dụng logic hình ảnh của các cửa hàng thời trang cho cửa hàng tang lễ của mình. Sự thay đổi chiến lược trong cách trình bày này đã thay đổi cả nhận thức và hành vi của người tiêu dùng.
Kể từ khi áp dụng mô hình này, lưu lượng người qua lại tại cửa hàng Sanlitun được cho là đã tăng từ khoảng 30 khách mỗi ngày lên 50-100 khách vào cuối tuần, thu hút không chỉ các gia đình chuẩn bị cho đám tang mà còn cả những người qua đường ghé vào vì tò mò thẩm mỹ.
Ngành kinh doanh của tương lai
Người tiêu dùng Trung Quốc, đặc biệt là thế hệ trẻ, đang tiếp cận cái chết với sự cởi mở. Sự thay đổi này đã thúc đẩy nhu cầu về bình đựng kỷ vật hoặc tro cốt, trang phục và phụ kiện được thiết kế chu đáo. Sản phẩm bán chạy nhất tại Greatroam là sản phẩm được thiết kế như đồ trang sức mà bên trong có thể là tro hỏa táng, hoặc tóc, hoặc các vật lưu niệm khác của người đã khuất.
"Kim cương tro" là sản phẩm bán chạy nhất tại cửa hàng của Wu. Thông qua các mối quan hệ và mạng lưới trong ngành tang lễ của mình, cô trở thành đại lý Trung Quốc duy nhất cho một công ty Áo, biến hài cốt hỏa táng thành đá quý. Những viên kim cương được làm từ tóc hoặc tro hỏa táng từ con người hoặc vật nuôi, sau đó được chế tác trên dây chuyền hoặc nhẫn.
 |
| Một chiếc bình đựng tro cốt được thiết kế như hoa loa kèn |
"Hầu hết người dùng các sản phẩm này là từ thế hệ sau 1990, tiếp theo là những người sinh vào những năm 1970 và 1980" - Wu nói.
Wu nhớ lại một cô gái trẻ đã giữ một phần nhỏ tro cốt của người mẹ quá cố trong một hộp đựng hình hoa loa kèn - sản phẩm hợp tác với một công ty ở Bulgaria - và đặt hoa loa kèn trên một cây đàn piano. "Tôi đã rất ngạc nhiên và cũng được an ủi khi nhìn thấy những bức ảnh cô ấy gửi cho tôi, bởi vì ngay lúc đó, cái chết không còn là điều cấm kỵ" - Wu nói.
Trung Quốc đang già đi với dân số giảm trong 3 năm liên tiếp. Số ca sinh đạt 9,54 triệu vào năm 2024, trong khi số ca tử vong đạt mức kỷ lục 10,93 triệu. Số ca tử vong ngày càng tăng cũng thúc đẩy sự tăng trưởng và chuyển đổi của ngành tang lễ. Thị trường dịch vụ tang lễ của Trung Quốc đã đạt quy mô 43,7 tỉ USD.
Thảo Nguyễn (theo Jing Daily)
