PNO - Những ngày này, khu đất ở số 1 Lý Thái Tổ, phường Vườn Lài, TPHCM đang được thu dọn, lập rào chắn để chuẩn bị xây dựng công trình đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19. Đây sẽ là không gian để người dân bày tỏ niềm tưởng nhớ những người đã mất do đại dịch, nhìn lại những mất mát để sống tốt hơn.
 |
| Khu “đất vàng” số 1 Lý Thái Tổ, phường Vườn Lài sẽ là nơi để xây dựng đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19 - ẢNH: ANH TÚ |
Đã 4 năm trôi qua nhưng ký ức đau thương vẫn còn hằn sâu trong lòng người dân ở các con hẻm dọc cầu Calmette, phường Khánh Hội. Từ giữa năm 2021, hầu như nhà nào cũng có người nhiễm bệnh, qua đời, khu vực bị phong tỏa kéo dài.
Có chồng qua đời trong đại dịch, một mình chăm sóc 2 con nhỏ, chị Phan Nguyễn Kiều My (đường Đoàn Văn Bơ) vừa phải gồng mình chống chọi nỗi đau mất mát, vừa nhủ mình phải mạnh mẽ để trở thành chỗ dựa cho con.
Nghe tin chính quyền TPHCM sẽ xây dựng đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19, chị cho rằng đây là việc làm nhân văn, giúp xoa dịu phần nào nỗi đau của những người ở lại. Công trình này không chỉ để tưởng nhớ người đã khuất mà còn tôn vinh sự kiên cường của những gia đình vượt qua mất mát, những đứa trẻ mồ côi tiếp tục đứng vững giữa đời.
Từng làm tình nguyện viên chống dịch trong 3 tháng ròng, anh Hương Văn Đông (phường An Nhơn) vẫn nhớ rõ những ngày cả thành phố căng mình chống chọi với COVID-19. Đại dịch đã cướp đi hàng chục ngàn sinh mạng. Theo anh, dựng đài tưởng niệm là việc nên làm.
Anh hình dung đài tưởng niệm là một bức tường đá cẩm thạch đen khắc tên nạn nhân và lực lượng tuyến đầu đã hy sinh, phía trước đặt lư hương bằng đồng để mọi người thắp hương tưởng niệm hoặc một không gian vòng tròn bằng đá granite dẫn lối vào tác phẩm điêu khắc “cây sự sống” vươn cao, tượng trưng cho sự hồi sinh và hy vọng, bao quanh là hồ nước tĩnh lặng, tường ký ức, hàng cây xanh và ghế nghỉ.
Về đêm, ánh sáng rọi lên trời tạo thành “cột hy vọng” để người dân có thể lắng lòng và tưởng nhớ. “Đó sẽ là không gian không chỉ để khóc thương mà để nhắc nhớ sức mạnh đã giúp chúng ta bước qua biến cố lịch sử” - anh nói.
Ông Ngọc Kiên Cường - Bí thư Chi bộ khu phố 31, phường Long Bình - cho rằng, đài tưởng niệm sẽ là không gian để mọi người nhìn lại khoảng thời gian đầy thử thách và ghi nhận tinh thần kiên cường, sự đồng lòng của người dân.
Về biểu tượng, ông đề xuất hình ảnh ngọn lửa, tượng trưng cho những người buộc phải hỏa táng trong giai đoạn đặc biệt ấy, đồng thời phản ánh sức sống bền bỉ, tinh thần hồi sinh mạnh mẽ của TPHCM.
Ông mong muốn công trình có các hạng mục như khu trưng bày tư liệu, hình ảnh, lời kể nhân chứng; bảng tên hoặc danh sách người mất (nếu gia đình đồng thuận); sân khấu nhỏ và chỗ ngồi phục vụ lễ tưởng niệm; hệ thống lối đi thuận tiện cho người cao tuổi, người khuyết tật; không gian cây xanh, ghế nghỉ để tạo sự tĩnh lặng, yên bình.
Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phong - giảng viên Khoa Văn hóa học, Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TPHCM - cho rằng, công trình đài tưởng niệm nên giản dị nhưng giàu cảm xúc, phản ánh 3 lớp ý nghĩa: nỗi đau mất mát; tinh thần đoàn kết, nhân ái trong đại dịch; niềm tin vào sự hồi sinh, ý chí kiên cường của con người Việt Nam.
Ông lưu ý, nên nghiên cứu sâu văn hóa dân gian và truyền thống ứng xử với người đã khuất nhằm tạo ra không gian trang nghiêm nhưng gần gũi. Bên cạnh khu vực tưởng niệm, ông đề xuất tích hợp không gian cho hoạt động cầu nguyện, lễ tưởng niệm theo nhiều tín ngưỡng, các hoạt động giáo dục lịch sử cộng đồng, có khu vực lưu giữ hình ảnh, hiện vật, câu chuyện về nạn nhân và lực lượng tuyến đầu.
Theo ông, cộng đồng phải là trung tâm của công trình. Cộng đồng không chỉ thụ hưởng mà còn tham gia lưu giữ, kể lại ký ức đại dịch qua tư liệu, hình ảnh, hiện vật. Điều này giúp công trình sống động, chân thực, không rơi vào hình thức hay xa rời thực tế.
Đặc biệt, ông gợi ý cân nhắc tích hợp không gian tổ chức lễ hội thí thực theo hướng văn minh, bài bản để vừa tôn vinh một phong tục tốt đẹp, vừa tạo sự cộng hưởng văn hóa tinh thần sâu sắc.
Hiện đại hóa không gian tưởng niệm bằng mã QR Theo chị Ngô Thị Ngọc Ngân - phóng viên VnExpress - nhiều nước đã có công trình tưởng niệm nạn nhân COVID-19, trên thế giới cũng chọn cách tưởng nhớ các nạn nhân, như Bức tường 150.000 trái tim hay Vườn hoa hy vọng ở London (Vương quốc Anh), tác phẩm Hoa bồ công anh ở Chicago (Mỹ) hay Ngọn lửa không bao giờ tắt ở Tây Ban Nha. Góp ý cho công trình đài tưởng niệm ở TPHCM, chị cho rằng, việc thể hiện tên cần được xử lý tinh tế, hài hòa trong tổng thể kiến trúc. Thay vì làm bảng đồng hay bia bê tông dày, có thể áp dụng giải pháp hiện đại như bảng LED hoặc mã QR lưu danh sách nạn nhân. Với số lượng lớn, nếu khắc trực tiếp sẽ dễ khiến công trình mất cân đối, giảm sự trang nhã, lắng đọng. Đồng thời, hệ thống mã QR ở từng khu vực tưởng niệm có thể giới thiệu thông tin về bối cảnh dịch bệnh, những mất mát nặng nề và hành trình chống dịch của TPHCM, giúp mọi người hiểu sâu hơn về những gì thành phố đã trải qua. “Đây không chỉ là nơi tưởng niệm mà còn là không gian công cộng, nơi mỗi người tìm đến với cảm xúc khác nhau. Một thiết kế hài hòa, nhẹ nhàng sẽ giúp công trình lan tỏa giá trị nhân văn và tạo không gian suy niệm cho cộng đồng” - chị Ngọc Ngân nói. |
Đài tưởng niệm phải là biểu tượng vượt lên nỗi đau Ngày 6/11, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM tổ chức tọa đàm khoa học đóng góp ý kiến xây dựng công trình đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19 ở TPHCM. Tiến sĩ khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu cho rằng, ý nghĩa sâu xa nhất của đài tưởng niệm này không nằm ở quy mô hay hình thức mà ở tinh thần “đau thương nhưng nghĩa tình vượt qua” của người Sài Gòn, người Nam Bộ, người Việt Nam. Theo bà, đây là công trình mang giá trị nhân văn đặc biệt, cần được tiếp cận từ góc nhìn của cộng đồng, nơi người dân không chỉ là người đến tưởng niệm mà còn thấy mình trong ký ức của thành phố. “Đừng để công trình chỉ là câu chuyện của chính quyền nhìn về dân mà phải là sự đồng cảm, nơi người dân cảm nhận được chính quyền đang cùng đứng về phía họ, cùng chia sẻ nỗi đau và niềm tự hào đã vượt qua biến cố” - bà nói. Bà nhấn mạnh, nếu không có sự đồng thuận và gắn bó giữa người dân và chính quyền, TPHCM đã khó vượt qua giai đoạn đau thương ấy. Tinh thần “vượt lên nỗi đau, không bi lụy” chính là đặc trưng của người Nam Bộ: đau đớn nhưng kiên cường, nhớ nhưng không gục ngã. Bà cho rằng, khi tổ chức cuộc thi thiết kế, chính quyền thành phố nên xác định rõ thông điệp và mục tiêu cốt lõi của công trình, tránh ép vào đó quá nhiều ý tưởng khiến tượng đài mất tập trung và trở nên na ná nhau. “Một đầu bài cụ thể, rõ ràng sẽ giúp kiến trúc sư chạm đúng cảm xúc cộng đồng và tạo nên giá trị bền vững. Mỗi người dân khi đến, dù không nói, vẫn thấy mình trong đó mới là thành công lớn nhất” - bà góp ý. Ở góc nhìn quy hoạch, thạc sĩ Ngô Anh Vũ - Viện trưởng Viện Quy hoạch TPHCM - cho rằng, việc giữ lại khu “đất vàng” số 1 Lý Thái Tổ để xây dựng công trình tưởng niệm nạn nhân COVID-19 là quyết định rất ý nghĩa và thiêng liêng. Tuy nhiên, ông lưu ý, cần xem xét kỹ các phương án giao thông, mở tuyến đường kết nối để bảo đảm thông thoáng, thuận tiện cho người dân khi đến viếng thăm. Cây xanh là yếu tố không thể thiếu trong thiết kế. Không gian xung quanh cần được quy hoạch đồng nhất về chất liệu, kiến trúc và cảnh quan, tránh phá vỡ mảng xanh hiện hữu. Theo ông, có thể hoàn thiện phần công viên trước để phục vụ người dân, còn tượng đài thì nên chuẩn bị kỹ lưỡng nhằm đảm bảo giá trị lâu dài. Bên cạnh đó, ông đề xuất đặt tên cho công viên và chuyển đổi 7 biệt thự bên trong thành 7 không gian sáng tạo, như nghệ thuật, giáo dục, sân khấu, điện ảnh… kể lại hành trình vượt qua đại dịch, lan tỏa tinh thần nhân ái và hướng đến tương lai. Ông nói: “Quan trọng nhất là đừng vội vàng. Công trình tưởng niệm cần thời gian, sự đồng thuận và cảm xúc. Khi được làm bằng tất cả tấm lòng, công trình ấy sẽ ở lại thật lâu trong ký ức người dân thành phố”. |
Thanh Tâm
| Chia sẻ bài viết: |
Nguyễn Văn Phúc hiếp dâm bé gái 11 tuổi gần nhà, bị 1 bé gái khác quay video và tố cáo công an
Giữa không khí tranh tài sôi nổi, ấn tượng nhất không phải là những cú đánh uy lực, mà là tinh thần thể thao fairplay của các vận động viên nhí.
Sau 2 ngày mất tích trên biển trong bão số 13, 1 trong 3 ngư dân ở Lý Sơn đã được phát hiện, cứu sống và hiện sức khỏe tạm ổn định.
Các công nhân làm việc xuyên đêm để nhanh chóng nối lại tuyến đường sắt Bắc Nam bị sạt lở đoạn qua Bình Định và Phú Yên – trước đây.
Xe đầu kéo đang rẽ phải thì va chạm với xe máy do người đàn ông cầm lái chở theo 2 người khiến cả 3 tử vong.
Từ 7/11, vắc-xin phế cầu 20 của Pfizer (Mỹ) và vắc xin não mô cầu ACYW-TT của Sanofi (Pháp) được Bộ Y tế phê duyệt tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi...
Sáng ngày 8/11/2025, Giải Pickleball Báo Phụ nữ TPHCM lần thứ 3 năm 2025 đã chính thức khai mạc tại sân Tana Sports, phường Đức Nhuận, TPHCM.
Đăng tải lại các video sai sự thật lên mạng xã hội, Ngô Thanh L. đã bị Công an tỉnh Cà Mau xử phạt vi phạm hành chính 7,5 triệu đồng…
Từ những trận mở màn, không khí trên sân đã ngập tràn bài học về sự gắn kết, thấu hiểu của gia đình, vượt ra thắng - thua của một giải đấu.
Trước ảnh hưởng lớn của những cơn bão lũ ở miền Trung, Báo Phụ nữ TPHCM tiếp tục kêu gọi các tổ chức, cá nhân ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng.
Sáng 8/11/2025, Báo Phụ nữ TPHCM chính thức khai mạc giải Pickleball tranh Cup lần thứ ba năm 2025 tại Sân Tana Sport, phường Đức Nhuận, TPHCM.
Sáng nay, ngày 8/11/2025, Giải Pickleball tranh Cup Báo Phụ nữ TPHCM lần thứ ba năm 2025 đã chính thức khai mạc tại Sân Tana Sports, phường Đức Nhuận, TPHCM.
Để ứng phó với triều cường trong ngày thứ 3 liên tiếp, người dân “trực chiến” suốt nhiều giờ trước cửa nhà để chống ngập.
Trước những thiệt hại nặng nề do bão số 13 gây ra, tỉnh Đắk Lắk đề xuất hỗ trợ kinh phí dự kiến 200 tỉ đồng để khắc phục hậu quả.
Mọi công tác chuẩn bị cho Giải Pickleball Báo Phụ nữ TPHCM lần 3 vẫn diễn ra khẩn trương, sẵn sàng cho ngày hội thể thao 8/11.
Do mâu thuẫn cá nhân, Quân đã dàn cảnh bỏ ma túy vào ô tô của anh T., sau đó gọi điện báo công an.
Ban Pháp chế HĐND TPHCM giám sát công tác phòng, chống tội phạm tại Khu vực 12.
Đại biểu Quốc hội cảnh báo các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi, đặc biệt là sử dụng AI để giả mạo khuôn mặt, giọng nói.
