Thủ tướng Nepal từ chức sau các cuộc biểu tình phản đối lệnh cấm mạng xã hội

Người dân biểu tình ở Kathmandu - Ảnh: Narendra Shrestha/EPA

Các báo cáo địa phương và video trên mạng xã hội cho thấy người biểu tình đã phóng hỏa nhà của nhiều lãnh đạo chính trị cấp cao ở thủ đô Kathmandu và các khu vực lân cận.

Trong số các ngôi nhà bị đốt phá có cả nhà của nguyên Thủ tướng Sher Bahadur Deuba, Tổng thống Ram Chandra Poudel, Bộ trưởng Nội vụ Ramesh Lekhak. Một trường tư thục thuộc sở hữu của bà Arzu Deuba Rana - phu nhân ông Deuba và là Bộ trưởng Ngoại giao hiện tại - cũng bị đốt phá.

Cơ quan Hàng không Nepal cho biết, sân bay quốc tế ở thủ đô Kathmandu đã phải đóng cửa một phần do các cuộc biểu tình bạo lực ảnh hưởng đến hoạt động. Lệnh giới nghiêm đã được áp dụng ở thủ đô và nhiều thành phố khác. Các trường học ở Kathmandu cũng phải đóng cửa.

Các cuộc biểu tình lớn bắt đầu từ phản đối lệnh cấm mạng xã hội, nhanh chóng bị thúc đẩy bởi sự bất mãn sâu sắc của người dân đối với các đảng phái chính trị mà họ cho là nguyên nhân gây ra tham nhũng.

Lệnh cấm sử dụng các nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook, X (trước đây là Twitter) và YouTube đã được dỡ bỏ vào đầu ngày 9/9, một ngày sau các cuộc biểu tình chống chính phủ đẫm máu diễn ra.

Theo các nhà hoạt động, lệnh cấm này là công cụ để chính phủ kiểm duyệt và đàn áp những người đối lập. Một đạo luật yêu cầu các công ty mạng xã hội phải đăng ký và chịu sự giám sát của chính phủ đã vấp phải nhiều chỉ trích. Các nhóm nhân quyền cho rằng đây là nỗ lực của chính quyền nhằm hạn chế quyền tự do ngôn luận và các quyền cơ bản khác.

Một sinh viên tên Bishnu Thapa Chetri chia sẻ: "Tôi đến đây để phản đối nạn tham nhũng tràn lan. Tình hình đã tồi tệ đến mức những người trẻ như chúng tôi không có lý do gì để ở lại. Yêu cầu của chúng tôi là hòa bình và chấm dứt tham nhũng, để mọi người có thể làm việc và sống tử tế trên chính quê hương mình”.

Vào ngày 8/9, cuộc biểu tình chống lệnh cấm mạng xã hội đã thu hút hàng chục nghìn người ở Kathmandu. Đám đông bao vây tòa nhà Quốc hội và bị cảnh sát nổ súng. Vụ việc khiến 19 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương.

7 trong số những người thiệt mạng và nhiều người bị thương đã được đưa đến Trung tâm Chấn thương Quốc gia, bệnh viện chính của Nepal. "Nhiều người trong số họ đang trong tình trạng nguy kịch và có vẻ như bị bắn vào đầu và ngực", bác sĩ Badri Risa cho biết.

Trước khi từ chức, Thủ tướng Oli tuyên bố sẽ thành lập một ủy ban điều tra và bồi thường cho các nạn nhân. Tuy nhiên, đề xuất này đã bị chỉ trích là một cách để xoa dịu dư luận mà không giải quyết được vấn đề cốt lõi.

Các cuộc biểu tình này được gọi là "cuộc biểu tình của Thế hệ Z" (những người sinh từ năm 1997 đến 2012), với khẩu hiệu "Hãy trừng phạt những kẻ giết người trong chính phủ. Đừng giết chết con em chúng tôi" và "Chấm dứt lệnh cấm mạng xã hội. Chấm dứt tham nhũng, không phải mạng xã hội".

Mặc dù ông Oli đã từ chức, những người biểu tình vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Nhiều người yêu cầu giải tán chính phủ, một động thái có thể gây ra bất ổn chính trị sâu sắc hơn. Kể từ năm 2008, Nepal đã trải qua 13 chính phủ.

Tổng thống Paudel chính thức chấp nhận đơn từ chức của ông Oli. Tuy nhiên, sự bất ổn tại quốc gia nằm giữa Ấn Độ và Trung Quốc này vẫn còn là một dấu hỏi lớn. Cuộc biểu tình lần này được coi là tồi tệ nhất trong nhiều năm trở lại đây.

Linh La (theo Al Jazeera)