Người già Thụy Điển quay lại giảng đường để giữ trí óc minh mẫn

Người trên 55 tuổi tại Thụy Điển tham gia mô hình học tập Senioruniversitetet với mức phí tương đối thấp - Ảnh: DCPhoto

Những lớp học, buổi thuyết trình do chính người cao tuổi tổ chức tại Thụy Điển đang thu hút số lượng tham gia kỷ lục, phản ánh ''cơn khát tri thức'' ngày một rõ nét trong xã hội già hóa.

Senioruniversitet - một mô hình đại học của người hưu trí, do người hưu trí điều hành - hiện hợp tác với tổ chức giáo dục người lớn tuổi Folkuniversitetet và có khoảng 30 chi nhánh độc lập trên khắp Thụy Điển. Tại đây, người cao tuổi có thể tham gia các nhóm học tập, chuỗi bài giảng và khóa học mang tính học thuật, từ ngoại ngữ, chính trị, y học đến kiến trúc.

Chi nhánh Stockholm, lớn nhất cả nước, đã phát triển mạnh mẽ kể từ khi thành lập năm 1991. Hiện nay, đơn vị này hoạt động tại nhiều địa điểm khác nhau trong thủ đô với sự hỗ trợ của khoảng 100 tình nguyện viên. Riêng chuỗi bài giảng diễn ra vào thứ Ba hàng tuần thu hút khoảng 1.000 người tham dự.

Các chủ đề gần đây trải dài từ ''Nghệ thuật trao giải Nobel'', ''Thông tin sai lệch và AI - mối đe dọa do chính con người tạo ra'' cho tới những vấn đề văn hóa tưởng chừng đời thường. Theo bà Inga Sanner, Chủ tịch Senioruniversitet tại Stockholm, số lượng hội viên trên toàn quốc hiện đang ở mức cao nhất từ trước tới nay.

''Sau giai đoạn sụt giảm vì đại dịch COVID-19, số hội viên không chỉ phục hồi mà còn tăng mạnh. Chưa bao giờ chúng tôi có nhiều người tham gia đến vậy'' - bà Inga cho biết.

Bà Sanner, nguyên là giáo sư lịch sử, cho rằng người cao tuổi ngày nay rất ham học hỏi. Theo bà, vai trò xã hội của mô hình học tập dành cho người cao tuổi Senioruniversitet không chỉ dừng lại ở việc học, mà còn lan tỏa tới gia đình và cộng đồng. ''Người cao tuổi không sống trong khoảng không cô lập. Việc họ tiếp tục học hỏi có ảnh hưởng tích cực tới con cháu, tới cách họ nhìn nhận thế giới'' - bà Sanner nói.

Với nhiều tình nguyện viên, văn phòng của Senioruniversitet ở trung tâm Stockholm chẳng khác nào một nơi làm việc thực thụ. ''Đây là công việc có ý nghĩa, đồng thời mang lại niềm vui và sự kết nối'' - bà Sanner chia sẻ.

Bà Susanne Abelin, 66 tuổi, cựu nhà báo sống gần Stockholm, hiện vừa tình nguyện biên tập bản tin vừa theo học tiếng Ý. Bà cho rằng chủ nghĩa phân biệt tuổi tác vẫn khá phổ biến tại Thụy Điển, khiến người già dễ bị xem nhẹ. Tuy nhiên, Senioruniversitet - nơi người trên 55 tuổi có thể học tập với chi phí thấp lại giống như ''một phần của hệ thống phúc lợi Thụy Điển vẫn còn tồn tại''.

Ông Joachim Forsgren, 71 tuổi, cựu bác sĩ và hiện là tình nguyện viên giảng dạy, cho biết việc tham gia giảng dạy giúp người về hưu cảm thấy mình vẫn đang đóng góp cho xã hội. ''Nhiều người có cảm giác mình trở nên vô dụng sau khi nghỉ việc. Tôi ghét từ 'người hưu trí'' - ông nói.

Theo ông Forsgren, việc học và chia sẻ tri thức trong bối cảnh tin giả lan rộng cũng là một cách đóng góp cho xã hội, giúp mọi người rèn luyện tư duy phản biện trước ''biển thông tin'' mỗi ngày.

Trong xã hội Thụy Điển đang già hóa nhanh, Senioruniversitet không chỉ là nơi học tập, mà còn là không gian để người cao tuổi tìm lại ý nghĩa, sự kết nối và niềm vui học hỏi, đúng như cách họ mô tả: học để sống trọn vẹn hơn và để trí óc không ngừng vận động.

Gia Vũ (theo Guardian)